Mùa kinh doanh cuối năm vắt từ khoảng tháng 11 năm trước đến Tết Nguyên đán. Đây là thời điểm các tuyến phố kinh doanh sầm uất ở Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội đông đúc, nhộn nhịp, các cửa hàng mặt phố mở cửa từ sáng sớm tới tối mịt. Nhưng năm nay không còn cảnh đó nữa. Nhiều cửa hàng mặt phố đóng cửa im lìm, băng-rôn quảng cáo cho thuê cửa hàng treo hàng năm trời không có người hỏi.

Nguyên nhân của tình trạng này, trước hết là do thói quen mua sắm của người tiêu dùng đã thay đổi. Họ ưa chuộng việc mua hàng trên mạng hơn, nhiều thông tin, ít va chạm, do đó, các chủ kinh doanh phải chuyển hướng đầu tư cho kinh doanh trên không gian mạng. Trên thực tế, kinh doanh online giảm chi phí hơn rất nhiều so với mở cửa hàng trực tiếp, bao gồm cả chi phí tiền bạc, thời gian, công sức.

Trong khi đó, giá thuê cửa hàng mặt phố ngày càng tăng, theo CBRE Việt Nam, giá thuê mặt bằng bán lẻ khu vực trung tâm Hà Nội tại quý III/2024 đạt 172,7 USD/m2/tháng, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm trước, tăng 0,2% so với quý trước. Với mức giá này, bài toán kinh doanh đảm bảo bù đắp chi phí làm các chủ cửa hàng hết sức đau đầu.

Ngoài ra, các siêu thị, trung tâm thương mại quy mô lớn vẫn là đối thủ đáng gờm bởi không gian rộng, tích hợp nhiều tiện ích như nhà hàng, khu vui chơi giải trí,… làm tăng giá trị trải nghiệm của người tiêu dùng. Họ tới đây không phải chỉ để mua sắm mà còn là nghỉ ngơi.

Thực tế này cho thấy nhu cầu và phương thức hoạt động bán lẻ đã có nhiều thay đổi, cửa hàng cố định mặt phố không còn là lựa chọn nhiều lợi thế nhất. Do đó, việc tiếp tục duy trì giá cho thuê mặt bằng ở mức cao không còn phù hợp với thị trường. Việc điều chỉnh lại mức giá cho thuê mặt bằng và bổ sung thêm một số ưu đãi hợp lý là giải pháp cần thiết để thu hút khách thuê.

Cùng với đó là sẵn sàng thay đổi các loại hình kinh doanh tại cửa hàng mặt phố, thay vì chỉ giới hạn cho thuê kinh doanh quán café, thời trang, ẩm thực… có thể chuyển đổi sang những mô hình phù hợp nhu cầu hiện tại hơn như không gian sáng tạo, văn phòng chia sẻ (co-working space), giáo dục… Đây là những lĩnh vực vẫn có nhu cầu cao dù kinh tế khó khăn.

Trong điều kiện hiện tại, việc liên kết giữa các chủ mặt bằng cho thuê có thể giúp tạo ra những cơ hội và mô hình kinh doanh mới để cùng thích nghi với thay đổi của thị trường. Việc hình thành một mạng lưới mặt bằng kinh doanh đa chức năng, đa công dụng, đa tiện ích có thể là một hướng đi trong giai đoạn hiện tại. Đặc biệt, nếu như mặt bằng nằm trong khu phố du lịch, việc đa dạng hình thức dịch vụ sẽ thu hút du khách tốt hơn.

Việc đầu tư cho thiết kế cũng là yếu tố cần thiết. Khi nguồn cung dồi dào, một mặt bằng được thiết kế đẹp, tiện nghi và phù hợp với xu hướng hiện đại sẽ có sức hút lớn hơn. Khả năng thích nghi nhanh chóng và linh hoạt của các chủ nhà mặt phố sẽ giúp họ tồn tại và vượt qua khó khăn, giữ được giá trị tài sản và tăng hiệu quả kinh doanh./.