Ngày 30/7/2024, sau khi Ngân hàng Nhà nước thông báo giá bán vàng miếng SJC trực tiếp cho "Big 4" ngân hàng quốc doanh và Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) ở mức 78 triệu đồng/lượng, giảm 500.000 đồng một lượng so với vài ngày trước, các đơn vị kinh doanh bán ra cũng giảm tương ứng, về mức 79 triệu đồng/lượng. Giá bán này cao hơn giá mua vào 2 triệu đồng/lượng và cũng cao hơn giá vàng nhẫn cùng thương hiệu 2 triệu đồng/lượng. Mức giá này vẫn cao hơn giá thế giới quy đổi cùng thời điểm (chưa gồm thuế, phí) gần 6 triệu đồng/lượng, nhưng độ chênh lệch đã giảm khoảng một nửa so với thời điểm trước khi Ngân hàng Nhà nước bán vàng miếng giá chỉ định.

Ngay từ đầu tuần này, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) và Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) - 2 trong số 4 ngân hàng tham gia chương trình bán vàng miếng theo giá chỉ định - thông báo thay đổi chính sách đăng ký mua vàng miếng theo cách chỉ bán cho các khách hàng đã mở tài khoản tại ngân hàng. Đồng thời, UBND TP HCM cũng lập Tổ công tác đảm bảo an ninh thị trường vàng trên địa bàn nhằm thu thập, phân tích thông tin tình hình mua bán, thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh vàng miếng và sản xuất, mua bán trang sức. Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM sẽ thu thập thông tin người mua bán vàng miếng nhằm phát hiện nghi vấn đầu cơ.

Khi bắt đầu triển khai chương trình bán vàng miếng theo giá chỉ định tại 4 ngân hàng quốc doanh lớn, nhiều người ngờ vực là chính sách này kéo dài được bao lâu, liệu có đủ vàng vật chất để duy trì chính sách? Thế nhưng, thực tế đã cho thấy, phương thức điều hành này từng bước phát huy tác dụng, và dần dần đi đến mục đích cuối cùng là chống tình trạng đổ tiền vào vàng - thị trường không có nhiều đóng góp cho tăng trưởng kinh tế cũng như cải thiện đời sống người dân. Với cách làm này, quyền mua vàng của người dân được tôn trọng, nhưng phải tuân thủ luật chơi đã được quy định: xếp hàng chờ đến lượt mua và chỉ mua bán ở những nơi được phép kinh doanh vàng miếng, không mua bán trôi nổi trên thị trường. Đồng thời, giá vàng miếng không còn cơ hội để tăng vô tội vạ, làm lợi cho giới đầu cơ và ảnh hưởng đến tâm lý xã hội cũng như dòng vốn cho phát triển kinh tế.

Trên thực tế, nhiều người phàn nàn đợi rất lâu chưa mua được vàng miếng SJC, nhưng một lượng khách hàng không đông và số vàng chờ giao dịch không lớn sẽ không thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường vàng và nền kinh tế. Mà ngược lại, nó cho thấy tâm lý người dân đã bình ổn trở lại, không còn phát sốt lên với vàng bởi giá cả không còn tăng đột biến nữa. Hiệu quả của phương thức điều hành này có thể duy trì trong thời gian dài hay không thì cần quan sát thực tế, nhưng ít nhất có thể tin rằng các nhà quản lý có đủ giải pháp để thị trường vàng không trở thành bong bóng bất ổn. Vấn đề là "đũa phép" vung lên vào thời điểm nào, chỉ cần không quá muộn sẽ cho kết quả tích cực tương ứng./.