Ngày 15/11 tới đây, Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế sẽ có hiệu lực. Một trong những điểm thu hút sự chú ý của dư luận là quy định xử phạt liên quan đến rượu bia, theo đó sẽ phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với các hành vi: Uống rượu bia tại địa điểm không được uống rượu, bia theo quy định của pháp luật, xúi giục, kích động, lôi kéo người khác uống bia.
Phạt tiền từ 1 - 3 triệu đồng đối với các hành vi: Uống rượu, bia ngay trước, trong giờ làm việc, học tập và nghỉ giữa giờ làm việc, học tập; ép buộc người khác uống rượu bia.
Dù rất đồng tình ủng hộ việc xử phạt người ép uống rượu, bia, nhưng nhiều người vẫn băn khoăn về tính khả thi của Nghị định này.
Anh Nguyễn Tuấn Minh (quận Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ, anh rất đồng tình và ủng hộ quy định xử phat trong Nghị định này. Việc ép người khác uống rượu, bia khá phổ biến trong các cuộc nhậu, “dân nhậu” có hàng chục lý do để ép “đối phương” phải chấp nhận uống ly rượu của mình. Khi đã ngà ngà say thì họ thường “bất chấp”, càng say càng uống. Điều này rất nguy hiểm khi tham gia giao thông hoặc có hại cho sức khỏe của người uống.
“Hy vọng với quy định mới này, mọi người dân sẽ nghiêm túc thực hiện để giảm thiểu những tác hại của bia, rượu. Rất mong cơ quan chức năng có chế tài mạnh, biện pháp phát hiện rõ ràng để Nghị định thực sự phát huy hiệu quả”, anh Minh nói.
Cùng quan điểm, anh Trần Quang Sáng, một người dân ở phố Tô Hiệu (Cầu Giấy) bày tỏ, thi thoảng đi nhậu cùng bạn bè, thì thấy, việc ép nhau uống say rất phản cảm. Có nhiều người bị ép uống, dẫn đến say và ói mửa tại bàn nhậu, vừa mất vệ sinh, vừa không văn minh. Chưa kể, sau đó người uống lại còn lái xe về nhà, tai nạn rình rập là điều không tránh khỏi.
Anh Sáng mong rằng, Nghị định sớm có hiệu lực và có sức lan tỏa trong toàn xã hội, từ đó sẽ góp phần tạo nên sự văn minh trong “văn hóa nhậu” của người Việt.
Trao đổi với phóng viên VOV.VN, bà Trần Thị Trang - Phó Vụ trưởng vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết, cho đến thời điểm này, đã có một số đánh giá về quá trình thực thi Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia - được Quốc hội bấm nút thông qua (14/6/2019) và có hiệu lực từ ngày 1/1/2020.
“Việc triển khai Luật của các cơ quan, bộ, ngành, các tỉnh cũng như công tác truyền thông cho Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia được thực hiện rất nghiêm túc. Nhờ đó, ý thức của người dân cũng đã có chuyển biến tích cực, không còn tình trạng bị ép uống nhiều như trước. Qua đây cho thấy, Luật đã, đang bắt đầu đi vào cuộc sống”, bà Trần Thị Trang nhận định.
Tuy nhiên, bà Trang cũng chỉ ra những hạn chế khi triển khai Luật. Bởi đây là luật liên quan đến hoạt động quản lý sản xuất kinh doanh, liên quan đến thói quen, hành vi tiêu dùng của người dân nên phải chấp nhận có độ trễ nhất định. Với một đất nước có tỉ lệ 80% người dân sử dụng rượu bia như Việt Nam thì không thể buộc người dân tuân thủ tuyệt đối ngay lập tức mà cần phải có sự tuyên truyền, tác động liên tục của nhiều cơ quan liên quan.Về những băn khoăn liệu quy định xử phạt liên quan đến rượu bia trong Nghị định 117 có khả thi hay không? bà Trang cho rằng: “Để tránh tình trạng sau khi Nghị định được ban hành, việc triển khai được chú trọng nhưng chỉ được một thời gian sau đó lại bị trầm lắng, sao nhãng... thì cần phải có sự kiểm tra, giám sát liên tục và thường xuyên, đồng bộ thì mới đảm bảo tính khả thi, đi vào cuộc sống một cách hiệu quả của quy định”.
Trong khi đó, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLaw đánh giá, quy định xử phạt hành vi xúi giục, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu tại Nghị định là rất tích cực. Tuy nhiên, việc các quy định này có khả thi trên thực tế hay không là một câu chuyện khó khăn hơn. Thế nào là “Xúi giục, kích động, lôi kéo”, thế nào là “ép buộc” người khác uống rượu bia vẫn chưa được xác định rõ. Ai là người giám sát, ai có thể kết luận được hành vi xúi giục, lôi kéo… để xử phạt được vẫn là những khoảng trống trong quy định.
Cùng với đó, chưa có hướng dẫn cụ thể về cách phát hiện, tố giác người vi phạm. Cần phải có các quy định về việc làm chứng hoặc quy định về các bằng chứng là hình ảnh, video ghi lại các hành vi, thì sau đó mới có thể xử phạt được.
“Để Nghị định phạt người ép uống rượu bia khả thi, đồng thời để đảm bảo các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia và các Nghị định đi vào cuộc sống và phát huy tác dụng thì ngoài các quy định của pháp luật phải được thực hiện nghiêm túc, sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan quản lý nhà nước trong thực thi nhiêm vụ thì người dân phải nâng cao ý thức, trách nhiệm của mình trong vấn đề uống rượu, bia. Bên cạnh đó, vai trò của công tác truyền thông cũng hết sức quan trọng trong việc tuyên truyền, phổ biến những tác hại của rượu, bia để xã hội và cộng đồng nâng cao nhận thức của mình trong việc tiêu dùng rượu, bia”, luật sư Nguyễn Thanh Hà nhấn mạnh./.
Chung Thủy/VOV.VN