Sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát tốt, thị trường nội địa hàng không Việt Nam đang dần dần phục hồi. Tuy nhiên, đại diện cơ quan quản lý Nhà nước và các chuyên gia cho rằng, chỉ khi nào thị trường quốc tế mở cửa, ngành hàng không mới có hy vọng phục hồi.

Nếu không có gì thay đổi, từ 15/9, 3 đường bay quốc tế thường lệ đi Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc sẽ được chính thức mở lại và từ 22/9 là đường bay đi Đài Loan (Trung Quốc), Campuchia, Lào. Hiện các hãng hàng không Vietnam Airlines, Vietjet Air hay Bamboo Airways đã có sự chuẩn bị kỹ càng cho việc mở lại đường bay quốc tế. Tuy nhiên, tâm lý chung vẫn đang “nửa mừng, nửa lo”...

Sẵn sàng bay lại, nhưng nửa mừng nửa lo

Để đón đầu việc mở lại đường bay quốc tế, Hãng hàng không Vietnam Airlines (VNA) đã công bố khai thác trở lại đường bay Việt Nam - Nhật Bản với các chuyến từ Hà Nội, TP.HCM đi sân bay Narita (Tokyo), nhằm đưa hành khách từ Việt Nam đến Nhật Bản lao động, học tập và sinh sống với giá vé trên 10 triệu đồng/chiều.

Các chuyến bay chở khách chiều ngược lại từ Nhật về Việt Nam sẽ được hãng thực hiện sau khi có quyết định chính thức của cơ quan chức năng. VNA cũng đang xây dựng phương án khôi phục các đường bay đến Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan, Lào, Campuchia trong thời gian tới.

Theo đại diện VNA, việc chuẩn bị cho khai thác trở lại các đường bay quốc tế không quá khó khăn, do hãng vẫn duy trì hoạt động thường xuyên trên mạng bay quốc tế qua các chuyến đưa công dân hồi hương, vận chuyển hàng hóa và chở hành khách 1 chiều từ Việt Nam ra nước ngoài. Từ tháng 6, VNA cũng đã khai thác trở lại các đường bay 1 chiều từ Hà Nội, TP.HCM đến Seoul (Hàn Quốc) với tần suất 2 - 4 chuyến/tuần; và đến Franfurt (Đức) với tần suất 1 chuyến/tuần.

Tương tự, Vietjet Air và Bamboo Airways đều bày tỏ đã sẵn sàng cho việc khai thác trở lại các đường bay quốc tế khi được Chính phủ cho phép.

Phương án được Cục Hàng không Việt Nam xây dựng thì đối tượng được nhập cảnh khi mở lại đường bay quốc tế gồm: các nhà ngoại giao, công vụ; công dân Việt Nam có nhu cầu về nước; công dân Việt Nam đi lao động tại các nước, trong đó có Nhật Bản, Hàn Quốc;

Người nước ngoài là chuyên gia, lao động tay nghề cao, nhà đầu tư, nhân viên các dự án trọng điểm. Với 6 đường bay quốc tế được mở trong tháng 9, dự kiến mỗi tháng có 20.000 người nhập cảnh Việt Nam qua sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất và Cần Thơ.

Dù các hãng hàng không đều sẵn sàng nhân lực và phương án khai thác trở lại các đường bay quốc tế, song không quá kỳ vọng vào sự đột phá. Đại diện các bay trong nước cho rằng, việc mở lại đường bay quốc tế là một liệu pháp “test” (kiểm tra) phản ứng thị trường.

Khảo sát cho thấy lượng khách có nhu cầu mua vé về/đến Việt Nam trong một vài tháng tới không nhiều, do tâm lý e ngại dịch bệnh, cũng như quy định cách ly của các nước.

Về phía hãng hàng không, theo quy định hiện hành, phi hành đoàn gồm phi công, tiếp viên khi từ nước ngoài về sẽ phải xét nghiệm và cách ly 14 ngày, nếu mở lại các đường bay quốc tế với tần suất 5 - 6 chuyến/tuần, cũng sẽ bị ảnh hưởng khá nhiều trong phân bổ nhân lực.

Phải “test” phản ứng thị trường, “gỡ” tâm lý e ngại của khách

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn, Bộ làm việc để thống nhất với các đối tác Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Lào, Campuchia kế hoạch vận chuyển giữa Việt Nam với các nước theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý. Tuy nhiên, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn cũng nêu rõ những khó khăn khi khôi phục chuyến bay thương mại quốc tế khi đưa khách vào Việt Nam.

“Việc thiết lập các chuyến bay thưởng lệ quốc tế trên cơ sở có đi có lại còn phụ thuộc vào các đối tác nước ngoài. Bộ GTVT đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan trao đổi với các nước về kế hoạch mở lại các đường bay. Theo đánh giá, phần lớn các nước sẽ có phản hồi tích cực về đề nghị mở lại đường bay của phía Việt Nam,” Thứ trưởng Lê Anh Tuấn nói.

Còn theo ông Trần Đình Thiên, thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, thế giới vẫn còn nhiều điểm bùng nổ dịch chưa kiểm soát được, chưa kể những khu vực có nguy cơ tái bùng phát dịch. Kể cả khi dịch có lắng xuống mà chưa có vaccine thì khó có thể yên lòng.

Dù vậy, ông tin rằng với kinh nghiệm chống dịch của Việt Nam, chúng ta cần tích cực hơn, chủ động hơn trong việc nghiên cứu mở lại đường bay quốc tế, tạo đà cho phát triển kinh tế song vẫn đảm bảo an toàn.

Ông Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng, thị phần khách quốc tế ta có thể hướng đến thị trường Đông Bắc Á trước, sau đó là Đông Nam Á, tiếp theo là châu Âu để phát triển du lịch. Hiện, Chính phủ đang tìm phương án để lọc dần và tìm cách đón khách ngoại quốc vào Việt Nam.

“Khách quốc tế trước khi đi du lịch cần kiểm tra sức khỏe, nếu âm tính với Covid-19 tại thời điểm đi thì được đăng ký đi du lịch. Khi khách nhập cảnh sẽ kiểm tra sức khỏe lần hai, nếu âm tính thì được nhập cảnh. Sau đó, tiếp tục cách ly và kiểm tra lần ba. Nếu làm được như vậy thì có thể đón khách Đông Bắc Á, Đông Nam Á và đảm bảo an toàn,” ông Nghĩa bày tỏ quan điểm.

Chưa cho phép khách du lịch, giữ nguyên các nhóm đã thống nhất

Ông Nguyễn Hữu Thọ, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam, thừa nhận ngành du lịch hiện chỉ có thể tập trung vực dậy thị trường nội địa, chưa thể trông chờ vào khách quốc tế. Những diễn tiến dịch bệnh trong thời gian qua khiến mọi động thái mở cửa thị trường buộc phải thực hiện rất thận trọng, tuân thủ nghiêm ngặt quy định chống dịch, với mục tiêu an toàn phải đặt lên hàng đầu.

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho rằng, trước tình hình dịch bệnh hiện nay, chúng ta không thể trông chờ việc mở cửa nhanh chóng, vội vàng tăng doanh thu để vực dậy kinh tế. Trước mắt, du lịch và hàng không vẫn cần tập trung kích cầu, phục hồi hoàn toàn du lịch nội địa.