Luật Đấu thầu đã giải quyết được nhiều khó khăn, đặc biệt đối với cơ sở y tế có năng lực đấu thầu hạn chế hoặc số lượng danh mục thuốc ít.

Những điểm sáng tại một số bệnh viện phía Nam

Luật Đấu thầu 2023 nhanh chóng đi vào cuộc sống với Nghị định của Chính phủ, Thông tư của Bộ Y tế đã giúp các BV trung ương, các sở y tế tỉnh, thành phố giải quyết những nút thắt trong việc cung ứng đủ thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế cho công tác khám, chữa bệnh.

Theo ông Lê Ngọc Danh, Trưởng phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế TP.HCM, Luật Đấu thầu 2023 giải quyết được nhiều khó khăn, đặc biệt với cơ sở có năng lực đấu thầu hạn chế hoặc số lượng danh mục thuốc ít. Khoản 3, Điều 53 của Luật cho phép cơ sở y tế cùng với nhau đấu gộp để lựa chọn được nhà thầu cung ứng thuốc. Ngoài ra, trong trường hợp không gộp được nhu cầu của các cơ sở y tế, thì các bệnh viện báo cáo Sở Y tế, Bộ Y tế đứng ra đấu thầu để cuối cùng có thuốc cho cơ sở công lập, phục vụ người bệnh có thẻ BHYT.

Với Thông tư 22/2024/TT-BYT quy định về thanh toán chi phí thuốc, thiết bị y tế trực tiếp cho người có thẻ BHYT đi khám bệnh của Bộ Y tế mới ban hành ngày 18/10/2024, ông Danh đánh giá, văn bản đã “bịt lỗ hở” cho BV trong công tác mua sắm có giai đoạn chuyển tiếp, với mục tiêu cuối cùng hướng tới đáp ứng yêu cầu cao nhất của người bệnh có BHYT. Điều này đã đáp ứng thực tiễn trong một số trường hợp có giai đoạn BV không đủ thuốc, gián đoạn cung ứng giữa 2 gói thầu hoặc trường hợp người bệnh đến cao hơn thực tế hoặc có bệnh phát sinh không nằm trong danh mục thuốc thì việc chi trả cho người bệnh BHYT có thuốc điều trị là sát thực tiễn, phù hợp với chi trả của BHXH.

Tuy nhiên, điều này đặt ra khó khăn với cơ quan chi trả là thực tế có thiếu thuốc bảo hiểm hay không; không có thuốc khác thay thế hay không.“Điều này cần phải được xem xét phù hợp, tránh việc các BV không bảo đảm cung ứng thuốc thông thường để người bệnh phải ra ngoài mua thuốc rồi đến cơ quan BHYT chi trả. Mặc dù có hướng mở ra nhưng chúng ta cũng cần phải có giải pháp tránh việc lạm dụng, lấy cớ né trách nhiệm mua sắm không phù hợp”, ông Danh cho hay.

Tại Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM, khi Luật Đấu thầu sửa đổi năm 2023, BV dự kiến khoảng thời gian vài tháng sau sẽ có những nghị định, thông tư mới hướng dẫn về đấu thầu nên đã nhanh chóng chuẩn bị các tình huống, tranh thủ đấu thầu thuốc cho năm 2024.

Ths.BSCKII Nguyễn Thị Bích Nga, Trưởng khoa Dược, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM cho biết: Khi Bộ Y tế có Thông tư hướng dẫn triển khai Luật Đấu thầu 2023, BV có đầy đủ cơ sở pháp lý để thực hiện tổ chức mua sắm thuốc với nhiều hình thức khác, đặc biệt là với đấu thầu rộng rãi và mua sắm trực tiếp. Từ ngày 17/5/2024, Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM đã thực hiện một số gói thầu chủ yếu trong nhà thuốc BV; chuẩn bị gói thầu lớn nhất cho nội trú BHYT và ngoại trú BHYT; thực hiện được 3 gói thầu mua sắm trực tiếp thuốc cung ứng cho bệnh nhân dịch vụ tại nhà thuốc. Hiện tại, BV cũng đã thực hiện 2 gói thầu trị giá 170 tỷ đồng  đấu thầu rộng rãi qua mạng cung ứng phục vụ cho bệnh nhân dịch vụ tại nhà thuốc.

Các vấn đề chưa hiểu rõ về Nghị định, Thông tư để hướng dẫn triển khai Luật Đấu thầu 2023 từ các BV đã được Sở Y tế, Bộ Y tế giải đáp thắc mắc kịp thời để các bệnh viện mạnh dạn triển khai dựa trên năng lực của mình.“Với người làm công tác cơ sở và tham gia vào đấu thầu mua sắm thuốc nhiều năm qua, tôi thấy với văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn về mua sắm, cụ thể về đấu thầu đã có có đầy đủ hành lang pháp lý. Mỗi BV tùy theo tình hình khámchữa bệnh, tùy theo danh mục thuốc, vật tư sẽ vận dụng linh hoạt các hình thức đấu thầu để bảo đảm cung ứng đầy đủ, mang lại hiệu quả kinh tế cho cơ quan quản lý, BV và người dân”, bà Nga nói.

Để bảo đảm cung ứng thuốc đầy đủ kịp thời, BV phải vận dụng nhiều hình thức đấu thầu như đàm phán giá, đấu thầu tập trung cấp quốc gia, đấu thầu tập trung cấp địa phương. Với công tác chuyên môn về dược, các chuyên viên của Khoa đều phải tự nghiên cứu văn bản quy phạm pháp luật để hạn chế thấp nhất làm sai quy định. Và để không gián đoạn cung ứng, khoa có trách nhiệm theo dõi sát tình hình thuốc trong kho, khả năng cung ứng của các đơn vị trúng thầu, theo dõi dự báo mô hình bệnh tật để dự trù thuốc kịp thời.

Các cơ sở khám chữa bệnh cơ bản được “gỡ rối”

Để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân, mới đây (ngày 7/11), tại buổi làm việc với các BV tuyến trung ương, sở y tế các tỉnh, thành phố và các BV đa khoa các tỉnh… trên toàn quốc về công tác đấu thầu, mua thuốc, thiết bị y tế Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết: Ngày 30/9, Bộ Y tế ban hành văn bản số 5882/BYT-KHTC gửi sở y tế các tỉnh, thành phố và y tế các bộ, ngành đề nghị báo cáo tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế, khó khăn, vướng mắc trong quá trình đấu thầu mua sắm và đề xuất, kiến nghị; Theo đó, Bộ Y tế đề nghị các địa phương, đơn vị rà soát, có ý kiến về việc có thiếu thuốc phục vụ cho công tác khám bệnh, chữa bệnh trong thời gian vừa qua hay không; Nguyên nhân chủ quan, khách dẫn đến tình trạng thiếu thuốc (nếu có hiện tượng thiếu thuốc).

Đại diện các sở y tế đều khẳng định việc Quốc hội, Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan ban hành các văn bản hướng dẫn về mua sắm, đấu thầu thuốc cơ bản đầy đủ đã tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong công tác đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế.

Theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, các cơ sở y tế đã nỗ lực thực hiện công tác đấu thầu, mua thuốc, vật tư y tế phục vụ khám chữa bệnh cho nhân dân.Để tiếp tục đảm bảo đủ thuốc, thiết bị y tế, Thứ trưởng đề nghị các BV, sở y tế các tỉnh, thành phố tiếp tục thực hiện tốt việc nghiên cứu thực hiện các hướng dẫn thể chế về đấu thầu, mua sắm để vận dụng trong quá trình triển khai thực hiện đảm bảo đúng quy định. Đồng thời nhấn mạnh: “Các vụ, cục liên quan của Bộ Y tế tiếp tục rà soát lại việc phân cấp mua sắm, đấu thầu cho các bệnh viện thuộc Bộ. Đồng thời, Sở Y tế các tỉnh, thành phố tham mưu UBND tỉnh trình Hội đồng nhân dân ban hành phân cấp triệt để cho các cơ sở khám chữa bệnh trong đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế.

Bộ sẽ tiếp tục đồng hành cùng các địa phương, bệnh viện để hướng dẫn, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc (nếu có) và tăng cường thực hiện đồng bộ các giải pháp để giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế theo đúng chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ; Tiến hành rà soát các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP để đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung (nếu có) cho phù hợp với thực tế công tác mua sắm thuốc, thiết bị y tế… để sẵn sàng hỗ trợ, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho cơ sở khám chữa bệnh”./.

Hương Giang