Tự học con chữ ở nhà

Lựa chọn được ngành nghề để bước đến thành công là câu chuyện không hề dễ dàng ngay cả với những người được học hành bài bản và có một cơ thể khoẻ mạnh. Nhưng bà Lê Thị Mai đã bắt đầu khởi nghiệp với những “mảnh khuyết” tưởng chừng như không thể lấp đầy.

Bà Mai sinh năm 1967, trong gia đình công giáo đông con và có kinh tế khó khăn. Bố của Bà Mai là có hai đời vợ. Người vợ đầu bị mất sớm do bom giặc Mỹ bắn phá khi đang làm ở ngoài ruộng lúa, để lại cho ông 4 người con. Ông Tiến lấy vợ hai sinh ra 6 người con. Bà Mai là con thứ 3 trong gia đình. Trong các anh chị em của bà, hai anh đầu bị mất sớm. Em trai và em gái út của bà, người thì chân tay không phát triển và không cử động được, người thì bị liệt đôi không đi lại được ngay từ khi còn rất nhỏ. Chỉ có người em gái giáp với bà may mắn không bị tật nguyền.

Theo lời kể của ông Tiến, 3 người con không may bị tật nguyền của ông sinh ra đều bình thường nhưng sau trận ốm do sốt cao là bị như thế. Bà Mai bị từ năm lên 4 tuổi. Đôi chân cứ dần dần teo lại, đầu tiên là còn bước được những bước liêu xiêu, nhưng sau đó không đi lại được nữa.

Phần vì phương tiện đi lại không có, nhà lại ở cách xa trường, phần vì ông bà Tiến tủi hổ không muốn cho ai biết con gái mình bị khuyết tật nên khi đến tuổi đi học mà bà Mai không được đến trường như bao đứa trẻ cùng trang lứa khác. Thương bố mẹ vất vả, bà Mai không đòi hỏi, nhưng vì muốn được biết chữ cho bằng bạn bằng bè bà cứ bám theo người chị cùng cha khác mẹ, sau này là cô em gái để được dạy cho học.

Bà Mai tâm sự “Thương tôi nên chị tôi và em tôi cứ học được gì ở trên lớp là về dạy lại cho tôi. Càng học tôi càng thấy ham. Ngấm dần rồi tôi cũng biết đọc, biết viết, biết cả viết những bài văn nữa”.

Trong ký ức của bà Mai vẫn còn nguyên vẹn về những lần được vài người họ hàng rồi bố mẹ cho đi thăm khám, chạy chữa, phục hồi chức năng nhưng đều nhận được câu trả lời là bệnh này không chữa được. Rồi những lần nấu cơm muộn không kịp bữa cho bố đi cày đồng về ăn, mệt nên bố cáu và mắng “chỉ biết ăn không biết làm gì”. Rồi những lần người “ngoài đường” họ xì xào “con què thì làm được gì”. Không giận, không buồn ai cả, mà đó chính là động lực thôi thúc bà Mai học được một nghề gì đó để tự nuôi sống bản thân và để không ai phải nói đến mình nữa.

Thế rồi bà xin với bố mẹ cho mình đi học may. Ông bà Tiến đi khắp các hiệu may trong vùng xin cho con mình được học nhưng không ai dám nhận lời. Bà thích học may đến độ, biết nhà ông họ có cái máy khâu bà cứ sang nhà ngồi vào thử. Cái máy khâu thời ấy quý lắm, vì không biết đánh suốt chỉ nên chân bà cứ đạp liên hồi, chỉ thì rối bung, ông họ xót xa sợ cái máy bị hỏng không cho thử nhưng bà mặc kệ.

May mắn sau đó, có hiệu may ở Hải Lý đồng ý nhận dạy thử 1 tuần nếu không được sẽ gửi về lại gia đình. Công học may là 1 chỉ vàng do bố mẹ bà dành dụm và cái máy khâu là bác ruột mua cho với mong muốn bà sẽ học được cái nghề nuôi sống bản thân. Sau 10 ngày học việc tại đó, không thấy thầy dạy nói đến việc về hay ở, bà Mai mừng lắm. Khi ấy là năm 1986.

Với sự miệt mài, chịu khó, cộng thêm năng khiếu sẵn có sau 3 tháng rưỡi học nghề bà Mai mạnh dạn mở hiệu may tại nhà. Đôi tay bà bình thường run lắm, nhưng cứ khi cầm vào kéo cắt vải, cầm thước đo, đi những đường may, đôi tay lại vững chãi và khéo léo vô cùng. Từ chỗ không tin tưởng, khách hàng cứ người nọ truyền tai người kia, tìm đến cửa hàng đặt may ngày một đông. Cùng với đó, rất nhiều người tìm đến hiệu của bà để học nghề. Mỗi năm bà đào tạo khoảng 10 thợ may.

“Cũng may ngày ấy khách hàng không quan tâm đến mẫu mã như bây giờ. Quần áo chỉ cần cắt vừa vặn với người mặc, đường may chắc chắn là được”, bà Mai nở nụ cười tươi tắn, khiêm tốn chia sẻ.

Lan toả nghị lực và khát vọng sống

May đo không chỉ với đam mê, nhiệt huyết mà những sản phẩm may đo của bà Mai với phom dáng đẹp, màu sắc hài hoà, phù hợp sở thích của khách mà cơ sở sản xuất bà Mai ngày một lớn mạnh. Thành lập HTX từ năm 2022, từ một cửa hiệu may nhỏ đến nay HTX may mặc tình thương và hướng nghiệp Thiên Ân có 2 xưởng sản xuất: tại xóm Tây Cát, xã Hải Đông xưởng sản xuất với diện tích 640 m2 và khu nhà ăn rộng 300 m2, tạo việc làm ổn định cho 50 lao động; ở xã Giao Châu, huyện Giao Thủy chị thuê Nhà văn hoá xã gần 300 m2 tạo lập một xưởng tạo việc làm thường xuyên cho 25 lao động. Trong đó, có nhiều lao động là người khuyết tật. Thu nhập bình quân của công nhân trung bình từ 5 – 8 triệu đồng.

Hình ảnh người giám đốc tận tình chỉ bảo từng đường kim mũi chỉ cho những người cùng cảnh ngộ với mình gây xúc động với bất kỳ ai đến tham quan hay đặt hàng tại xưởng. Mỗi người một khiếm khuyết, có bạn bị khiếm thính, có bạn bị bại liệt nửa người, có bạn bị chậm chạp…nhưng bằng tình yêu thương và sự thấu hiểu khôn cùng, bà Mai không ngại vất vả chỉ với một mong muốn các bạn khuyết tật có được việc làm, tự nuôi sống được bản thân, bỏ qua mặc cảm, tự ti, hoà nhập với cộng đồng.

Trong số những lao động tại HTX, có nhiều người vì mặc cảm, vì nghĩ mình sống không có ích bị coi thường đã có ý định tìm đến cái chết để giải thoát, nhưng khi gặp bà Mai, sự tự tin, vui vẻ, bản lĩnh vượt trội của bà đã chinh phục được họ, tiếp cho họ nghị lực và niềm tin vào cuộc sống.

Theo bà Mai, để người khuyết tật hòa nhập cộng đồng, cùng với việc thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, rất cần sự nhận thức đúng đắn từ gia đình, xã hội và ngay cả bản thân người khuyết tật. Nếu gia đình quan tâm, yêu thương, chia sẻ và trang bị vốn kiến thức cần thiết thì chắc chắn người khuyết tật sẽ dần dần xóa đi khoảng cách với những người bình thường. Đồng thời, bằng những nỗ lực của bản thân, người khuyết tật sẽ khẳng định được mình, sẽ tự vươn lên làm chủ cuộc sống và thay đổi hoàn cảnh.

Bà Mai còn nhớ rõ cái ngày mà chị quyết định dừng các đơn hàng tại hiệu may của mình để chuyển sang nhận hàng gia công công nghiệp với mong muốn tạo công ăn việc làm cho học trò theo học. Khi ấy cả bà và 6 người học trò đều chưa một lần tiếp xúc với máy may công nghiệp… nên đơn hàng gia công 160 cái áo bị hỏng hết. Không được phía đối tác hỗ trợ bà phải bù lỗ. Rồi có rất nhiều lần không trả kịp hàng, đơn hàng phải tự mua phụ kiện may lãi chẳng có… Nhưng bà Mai không hề nản chí. Với bà đó là những kinh nghiệm để sau này bà chọn những công ty uy tín và tử tế.

Về định hướng trong thời gian tới, bà Mai mong muốn nhận được nhiều đơn hàng may đo, từng bước nâng cao ngày công cho lao động; mong chính quyền các cấp tạo điều kiện để các lao động là người khuyết tật tại HTX của bà có thể chỗ lưu trú ổn định.