Mặc dù là vùng đất rộng lớn với nhiều tiềm năng, lợi thế nổi trội, thế nhưng Thanh Hoá - Nghệ An - Hà Tĩnh vẫn là vùng có nhiều chỉ số phát triển thấp hơn mức trung bình của cả nước. Tiềm năng, lợi thế của vùng chưa được phát huy hiệu quả, chưa tạo được vị thế, sức mạnh tổng hợp, động lực cho vùng và cả nước.

Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu nghị quyết Đại hội Đảng bộ các tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025, bên cạnh việc phát huy những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế so sánh, với tinh thần “tự lực, tự cường”, sau 1 năm thực hiện ký kết bản ghi nhớ hợp tác phát triển, 3 tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh đã tạo được dấu ấn rõ nét.

Bắc Trung Bộ nói chung, 3 tỉnh Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh nói riêng có vị trí quan trọng, tạo động lực, liên kết vùng trong phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng. Bên cạnh lợi thế tự nhiên, 3 tỉnh có bề dày truyền thống văn hóa với nhiều di sản vật thể, phi vật thể. Hàng ngàn di tích dày đặc về mật độ, phong phú về loại hình, đa dạng về nội dung và quy mô; gắn với lịch sử, văn hóa của đất nước, văn hóa cư dân vùng biển, thể hiện truyền thống bất khuất, kiên cường qua các thời kỳ cách mạng của dân tộc (tiêu biểu như Thành Nhà Hồ, cầu Hàm Rồng, thành cổ Vinh, ngã ba Đồng Lộc, chùa Hương Tích, đền Cờn, đền Củi...).

Ông Bùi Xuân Thập, Giám đốc Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh cho biết, sau 1 năm thực hiện hợp tác, đơn vị chức năng 3 tỉnh đã thực hiện nhiều chương trình hợp tác, kết nối, hình thành các tour du lịch trải nghiệm, với điểm nhấn là Thành nhà Hồ (Thanh Hoá) - Khu di tích Kim Liên (Nghệ An) - Khu du lịch biển Thiên Cầm (Hà Tĩnh); tour du lịch về nguồn kết hợp khám phá du lịch sinh thái, cộng đồng, mạo hiểm Pù Luông - đỉnh Pu Xai Lai Leng - Khu du lịch sinh thái Hải Thượng Lãn Ông; tour du lịch tự lái xe theo đường Hồ Chí Minh nhánh Đông và nhánh Tây qua các tỉnh Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh.

"Sau khi có chủ trương ký kết giữa lãnh đạo cấp cao của 3 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, trong lĩnh vực văn hóa thể thao và du lịch đã để triển khai một cách rất cụ thể, sâu sắc và có hiệu quả rõ né. Để khai thác được những tiềm năng, lợi thế về truyền thống về di sản văn hóa về bản sắc văn hóa cũng như là tiềm năng về con người trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và tiềm năng để phát triển du lịch", ông Bùi Xuân Thập cho biết.

Phát triển hạ tầng, kết nối giao thông, thu hút đầu tư, liên kết phát triển du lịch… được xem là điểm nhấn trong hợp tác, phát triển. Đáng chú ý là, phối hợp trong quá trình triển khai các dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm, có tính chất liên vùng. Đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các khu kinh tế ven biển trọng điểm được ưu tiên đầu tư, gắn với phát triển cảng nước sâu trong khu vực như Khu kinh tế Nghi Sơn (Thanh Hóa), Khu kinh tế Đông Nam (Nghệ An) và Khu kinh tế Vũng Áng (Hà Tĩnh)...

Ông Trần Quang Tuấn, Giám đốc Sở GTVT Nghệ An cho biết, Sở Giao thông 3 tỉnh đã cùng phối hợp như kiến trúc về quy hoạch cảng biển khu vực Bắc Trung Bộ; đều tạo điều kiện hướng dẫn các thủ tục liên quan, khi có các nhà đầu tư Thanh Hóa, Nghệ An vào tìm hiểu tại Hà Tĩnh và từ Hà Tĩnh sang Thanh Hóa và Nghệ An. 3 tỉnh có sự thuận lợi là đều có tuyến Quốc lộ 1A, cao tốc, đường Hồ Chí Minh và đặc biệt đường ven biển là tiền đề tạo điều kiện cho việc giao thương hàng hóa giữa 3 tỉnh bằng đường ven biển, đồng thời cũng mở ra cơ hội để phát triển không gian vùng ven biển của cả 3 địa phương.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đỗ Minh Tuấn, 3 tỉnh sẽ tập trung đẩy mạnh liên kết phát triển, xây dựng khu vực Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh trở thành trung tâm lớn về công nghiệp năng lượng, chế biến, chế tạo của vùng và cả nước. Tập trung thu hút đầu tư từ các tập đoàn công nghiệp lớn, có công nghệ đứng đầu các chuỗi giá trị, sản xuất, các đối tác có công nghệ cao, công nghệ mới như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, các quốc gia Châu Âu...

Tăng cường phối hợp thu hút đầu tư, từng bước hình thành các cụm liên kết ngành, nhóm sản phẩm chuyên môn hóa và tạo thành các tổ hợp công nghiệp quy mô lớn, tập trung vào thu hút đầu tư các dự án sau lọc hóa dầu, hình thành cụm liên kết các ngành sản phẩm sau lọc hóa dầu; cụm liên kết ngành kinh tế biển với hai đầu cầu là Khu kinh tế Nghi Sơn và Khu kinh tế Vũng Áng gắn với cảng nước sâu của Thanh Hóa và Hà Tĩnh; phát triển năng lượng tái tạo nhằm tạo lập hệ sinh thái công nghiệp năng lượng tái tạo hoàn chỉnh, gắn với sản xuất, chế tạo và các dịch vụ phụ trợ;...

Còn theo ông Nguyễn Đức Trung, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, để đẩy mạnh thu hút FDI dưới góc độ liên kết 3 tỉnh, liên kết vùng, cần liên kết phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển KT-XH. Nâng cấp hệ thống cảng biển, cảng hàng không, hệ thống logistics đáp ứng nhu cầu vận chuyển quốc tế để tối ưu hóa vận tải, lưu thông hàng hóa, dịch vụ, nhằm giảm chi phí sản xuất, tạo sự hấp dẫn đối với nhà đầu tư FDI. Thời gian tới, 3 tỉnh sẽ tiếp tục thực hiện liên kết để hoàn thiện môi trường, chính sách thu hút đầu tư. Để thực hiện được các giải pháp trên.

Ông Trần Báu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho rằng, 3 tỉnh chủ động đề xuất với Trung ương có các cơ chế, chính sách đột phá nhằm thu hút nguồn lực đầu tư. Trước mắt trong thời gian tới cần phải phối hợp tốt để góp ý Trung ương trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và Duyên Hải Trung Bộ phù hợp với Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị và phù hợp với yêu cầu phát triển của mỗi tỉnh.

"Chú trọng liên kết xúc tiến đầu tư thương mại, du lịch và chia sẻ dữ liệu liên kết vùng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thống nhất nhận thức chung về vai trò liên kết, hợp tác phát triển. Bám sát phương châm là “muốn đi nhanh thì đi một mình, nhưng muốn đi xa thì hãy đi cùng nhau”, ông Trần Báu Hà cho biết.

Phát triển kinh tế nhưng phải trên nền tảng xây dựng, phát huy giá trị truyền thống văn hoá, lịch sử của mỗi địa phương. Nhắc đến “xứ Thanh, xứ Nghệ” là nhắc đến vùng đất “địa linh, nhân kiệt”, nổi danh là đất anh hùng, đất thi nhân, đất khoa bảng, quê hương của anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt xuất... cùng với những giá trị truyền thống của gần 50 dân tộc anh em chung sống trong vùng.

Trên tinh thần đó, việc phát triển kinh tế, liên kết vùng phải tạo sức mạnh tổng lực, bền vững, đem lại lợi ích thiết thực phục vụ đời sống người dân.

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết 1 năm thực hiện chương trình hợp tác diễn ra mới đây, Bí thư Tỉnh uỷ Nghệ An Thái Thanh Quý nhấn mạnh: "Chúng ta đến với nhau không chỉ phát triển kinh tế mà còn giao thoa văn hoá, chia sẻ khó khăn với nhau, gặp gỡ, trao đổi giao lưu. Vì vậy cùng với phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng an ninh thì các hoạt động đều phải được tăng cường. Tâm thế chúng ta phải luôn sẵn sàng hợp tác".

Với quan điểm “Muốn đi xa thì đi cùng nhau” trên nguyên tắc bền vững, phát triển kinh tế, xã hội phải gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh, đặc biệt là bảo vệ môi trường sinh thái; hạn chế tối đa cạnh tranh trực tiếp, xung đột lợi ích… 3 tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh cần bổ trợ cho nhau, cùng nhau phát triển, hình thành tiểu vùng, cực tăng trưởng vững mạnh của nước.

Sỹ Đức/VOV1