Vi phạm về an toàn giao thông

Ở Hà Nội và những thành phố lớn trên cả nước, từ lâu đã có những quy định về việc lưu thông của xe ba bánh. Từ năm 2008, TP. Hà Nội đã cấm lưu hành đối với loại phương tiện này, chỉ có xe dành cho thương binh, người khuyết tật đủ điều kiện vẫn được phép hoạt động bình thường. Theo thống kê, tại Hà Nội, chỉ có khoảng 30 chiếc xe được cấp đăng ký hoạt động để phục vụ nhu cầu đi lại của thương binh. Tuy nhiên, hiện nay, hàng ngàn chiếc xe 3 bánh vẫn đang lưu thông trên đường phố do nhu cầu vận chuyển hàng hóa cao. Nhiều đối tượng lợi dụng danh nghĩa là thương binh, bệnh binh, người khuyết tật để “bảo kê” cho các trường hợp sử dụng xe 3, 4 bánh tự chế để vận chuyển hàng hóa trên địa bàn.

Xe ba bánh cồng kềnh hơn các phương tiện khác đã đành nhưng còn ghi nhận được nhiều trường hợp xe chở hàng quá khổ. Từng ống sắt dài đến cả chục mét cứ được kéo lê trên đường mà không có dây chằng. Những phương tiện tham gia giao thông cũng e ngại khi trên đường xuất hiện chiếc xe ba bánh vì tầm quan sát hẹp nên xảy ra va chạm trên đường là điều khó tránh khỏi. Thời gian qua đã xảy ra không ít vụ tai nạn giao thông liên quan đến loại xe này. Phải kể đến là vụ việc xảy ra vào hồi tháng 5/2022, 1 chiếc xe bus đang lưu thông trên đoạn đường Nguyễn Trãi (Thanh Xuân, Hà Nội) bất ngờ va chạm với chiếc xe ba gác đi ngược chiều đang vận chuyển hàng chục cây sắt xây dựng không có che chắn an toàn. Cú va chạm may mắn không gây thương tích về người nhưng khối thanh sắt xuyên thủng kính xe bus khiến người đi đường vô cùng sợ hãi. Việc vẫn còn tồn tại hàng ngàn chiếc xe ba bánh lưu thông cùng với những vi phạm vô số quy định của phương tiện này: chở hàng quá trọng tải, lạng lách, đánh võng, đi ngược chiều, lấn làn,... khiến nhiều người lo ngại về sự an toàn khi tham gia giao thông. Dù lực lượng CSGT đã quyết liệt ra tay nhiều lần nhưng cứ thu giữ xe nào thì lại có xe mới xuất hiện.

 Dứt khoát xử lý những trường hợp mạo danh

Theo quy định, xe thương binh chỉ được thiết kế 2 chỗ ngồi giống như yên xe thông thường, không có thùng hàng phía sau đồng nghĩa với việc không được phép chở hàng. Từ lâu phương tiện này đã trở thành “miếng cơm” của nhiều người cho dù họ không phải thương binh. Tuy nhiên, Bộ GTVT cũng có quy định rõ ràng về việc vận chuyển hàng hóa bằng xe mô tô, xe gắn máy:

Căn cứ khoản 4, Điều 19 Thông tư 46/2015/TT-BGTVT quy định về chiều rộng và chiều dài xếp hàng hóa trên phương tiện giao thông đường bộ khi lưu thông trên đường bộ: Xe mô tô, xe gắn máy không được xếp hàng hóa, hành lý vượt quá bề rộng giá đèo hàng theo thiết kế của nhà sản xuất về mỗi bên 0,3 mét, vượt quá phía sau giá đèo hàng là 0,5 mét. Chiều cao xếp hàng hóa tính từ mặt đường xe chạy không vượt quá 1,5 mét.”

Trong những năm qua, Hà Nội đã nhiều lần ra quân nhưng không thể giải quyết triệt để, lý do là vì việc xử lý gián đoạn, mang tính chất thời điểm, gắn với một sự kiện nào đó: Có đoàn khách đến thăm, xảy ra va chạm, tai nạn nghiêm trọng...  Đồng thời do địa bàn hoạt động lẻ tẻ và các xe thường chọn đường ngõ ngách để đi nên lực lượng chức năng khó tiếp cận để thu giữ. Hơn nữa, việc “sản xuất” một chiếc xe ba gác cũng không quá khó khăn vậy nên thu được xe này thì đã có xe khác hoạt động. Lý do mưu sinh hay các chủ xe, lái xe là đối tượng chính sách cũng khó để xử phạt thẳng tay mà không gây tổn thương.

Tuy nhiên, sự nguy hiểm của những chiếc xe ba bánh với trật tự ATGT và mỹ quan đô thị đã quá rõ ràng. Cơ quan chức năng cần có một kế hoạch rõ ràng, chi tiết, dài hạn để xử lý dứt điểm vấn đề này. Phải khẩn trương công tác dân vận để tổng hợp số lượng xe trên địa bàn, khu vực hoạt động và chủ phương tiện. Tiếp đó, phải có phương án thuyết phục, hỗ trợ các chủ phương tiện đổi ngành nghề hoặc đổi sang phương tiện khác. Nếu nhu cầu vận chuyển hàng hóa của người dân cao thì có thể khoanh vùng hoạt động nhưng bắt buộc phải chấm dứt tình trạng xuất hiện xe ba bánh chở hàng ở những cung đường chính, có mật độ dân cư cao của Thủ đô.

Nhà nước luôn có hỗ trợ nghề nghiệp, chính sách chăm lo dành cho người có công với đất nước vậy nên Bộ Giao thông Vân tải cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội để thuyết phục người dân. Đồng thời dứt khoát xử lý những tình trạng mạo danh, mượn giấy tờ người có công để kinh doanh, vừa coi thường Luật pháp vừa lợi dụng, gây tổn thương với những người có công với đất nước.