Điều ít thấy, nhưng cái hại nhiều hơn từ sự nhiêu khê về thủ tục hành chính còn là tạo động lực để người dân bất tuân luật pháp.

Hôm vừa rồi, tôi có việc phải đi đổi giấy phép lái xe của mình và tôi muốn chia sẻ về câu chuyện đó. Nhưng trước hết, tôi muốn nói trước về giao thông ở các đô thị hiện nay như Hà Nội, TP. HCM, hạ tầng giao thông, các con đường của chúng ta đã quá tải, trở thành một câu chuyện không hoàn toàn mới. Nhưng chúng ta lại rất ít nói về một việc khác, đó là quản lý nhu cầu đi lại.

Tôi lấy việc đổi GPLX do hết hạn để làm một ví dụ.

Ở nhiều quốc gia mà tôi đã từng tìm hiểu, như: Mỹ, Anh, các nước châu Âu, Malaysia, Thái Lan, Trung Quốc…, các nước này cũng như chúng ta, mọi người đều được cấp bằng lái xe có thời hạn, hết hạn thì sẽ thay đổi, hoặc khi lái xe ở nước ngoài cũng sẽ phải đổi.

Nhưng có lẽ, không nước nào mà việc đổi GPLX lại phức tạp như ở Việt Nam. Để đổi bằng lái, thông thường sẽ cần phải thực hiện ít nhất là 6 lượt di chuyển.

Lượt đầu tiên, phải tìm một cơ sở khám sức khỏe, sau khi có được phiếu khám sức khỏe, bạn lại phải thực hiện một chuyến đi nữa để mang các giấy tờ đó đến nơi nộp. Một tuần sau đó, bạn lại thực hiện một chuyến đi khác để nhận giấy tờ về.

Trong khi đó, ở hầu hết các quốc gia khác, việc đổi bằng lái là một thủ tục rất đơn giản. Bạn chỉ cần vào trang mạng và khai báo, sau một thời gian nhất định, GPXL sẽ được làm và gửi đến địa chỉ cư trú cho.

Điều này cũng dễ hiểu, bởi rõ ràng là khi một người đã được cấp giấy phép lái xe, thì các nước đã thường không đưa điều kiện gì đặc biệt để có thể được đổi bằng lái. Ở Việt Nam thì yêu cầu đó tôi nhìn thấy có nhiều chỗ là quá đặc biệt và không cần thiết. Ví dụ như là phải thử nước tiểu để xem có ma túy hay không, phải đi khám sức khỏe và một số cơ sở y tế được chỉ định…

Còn việc thực hiện làm lại bằng mới trên cổng dịch vụ công thì nó cũng không bớt được bao nhiêu các thủ tục. Tôi cũng đã thử và thấy việc đăng ký để đổi bằng lái xe trên cổng dịch vụ công nó rối rắm, phức tạp hơn rất nhiều. Ví dụ như giấy khám sức khỏe không thể scan và nộp lên đó được, phải có một cái xác nhận nữa gửi đến cơ quan chức năng.

Tôi nghĩ, những thủ tục thông thường như đổi bằng lái xe nên được làm một cách đơn giản, thuận tiện hơn. Và nên tính đến việc là cần thiết hay không cần thiết phải có giấy khám sức khỏe. Nếu như vậy, với mỗi người chúng ta đã có thể tiết kiệm được tới 6 chuyến đi. Và đương nhiên, lưu lượng người trên đường cũng sẽ thấp hơn.

Việc đổi mới và áp dụng giải pháp kỹ thuật số cho các thủ tục hành chính, tôi nghĩ cần phải đẩy mạnh, để không chỉ tạo sự thuận tiện và bớt đi các chi phí xã hội không cần thiết, mà còn giúp cho chúng ta giải quyết được một phần quan trọng của các bài toán giao thông đô thị, bằng cách giảm bớt nhu cầu thực hiện các chuyến đi của người dân./.

Phạm Quang Vinh/VOV Giao thông