Vui mừng, tự hào, cảm thông... là những cảm xúc đọng mãi sau những chuyến công tác khám bệnh thiện nguyện cho những hộ dân nghèo vùng cao của các y bác sĩ Bệnh viện Hữu Nghị (Hà Nội).

Mong muốn đem dịch vụ y tế hiện đại đến với đồng bào

Trong tiết đông giá rét của những ngày giáp Tết Nguyên đán, đoàn bác sĩ Bệnh viện Hữu Nghị có chuyến công tác đặc biệt với mong muốn được đem hơi ấm và chia sẻ phần nào khó khăn thiệt thòi của đồng bào dân tộc thuộc xã Nhất Hòa, huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn.

Nhất Hòa là xã cách trung tâm huyện miền núi Bắc Sơn khoảng 30km, thu nhập của người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp, trên địa bàn xã có nhiều dân tộc cùng sinh sống bao gồm: Tày, Nùng, Dao, Mông, Kinh. Đời sống của người dân còn rất nhiều khó khăn, có những người phải đi bộ gần nửa ngày mới tới nơi khám bệnh. Để đảm bảo việc khám bệnh, phát thuốc và tư vấn kỹ thuật,... các lương y BV Hữu Nghị đã vận chuyển đầy đủ máy móc chuyên dụng tiên tiến như: siêu âm, điện tim, khám nội, khám ngoại… đến khám bệnh miễn phí cho bà con nơi đây.

Mọi người dân đến khám bệnh đều được siêu âm, điện tim, khám nội khoa và tư vấn, hướng dẫn thực hiện các biện pháp tự chăm sóc sức khỏe, chủ động phòng tránh một số bệnh thường gặp. Trong ngày đầu làm việc, các y bác sĩ của BV đã tư vấn và cấp phát thuốc miễn phí cho khoảng gần 400 người dân, trong đó đa số là người cao tuổi, người có công với cách mạng, hoàn cảnh khó khăn. Đoàn cũng đã tới thăm và tặng quà cho một số gia đình chính sách tại địa phương, hỗ trợ 10 triệu đồng và câc loại thuốc thiết yếu cho Trạm Y tế xã Nhất Hòa. Còn những trường hợp bệnh nặng đã được tư vấn, với trạm y tế xã, trung tâm y tế huyện để phối hợp điều trị và có thể chuyển BN về BV Hữu Nghị để có thể điều trị tối ưu nhất cho người bệnh.

Chỉ qua hai ngày (14 và 15/1/2022) tiếp xúc với người dân xã Nhất Hòa đã giúp thành viên trong đoàn phần nào hiểu được cuộc sống khó khăn, thiếu thốn của họ, đặc biệt là thiếu thốn các dịch vụ y tế. Với tỷ lệ mắc bệnh mãn tính khá phổ biến như huyết áp cao, thoái hóa cột sống và dạ dày... cho thấy những hạn chế về dịch vụ y tế cũng như năng lực chuyên môn, trang thiết bị của trạm xá xã. Việc mong muốn đem dịch vụ y tế hiện đại đến với đồng bào vùng sâu vùng xa vừa nhằm nối liền khoảng cách người dân và cán bộ y tế cũng như giúp các đồng nghiệp gắn bó, đoàn kết hơn.

Bác sĩ Trịnh Tú Tâm, Trưởng đơn vị Điện quang can thiệp và điều trị đau, BV Hữu Nghị cho biết: “Qua những chuyến đi này, chúng tôi phát hiện nhiều bệnh lý mà trước đó người dân chưa từng được chẩn đoán, điều trị. Ví dụ, có những bệnh nhân xơ gan, ung thư gan nhưng chỉ ở nhà dùng thuốc nam; những em bé 10 tuổi nhưng còi xương, suy dinh dưỡng chỉ như những em nhỏ 4 tuổi ở thành phố… Điều kiện học tập nâng cao trình độ chuyên môn của các y, bác sĩ còn nhiều khó khăn, trang thiết bị thiếu thốn nên có những trường hợp đã không thể xử trí kịp thời. Cũng qua những chuyến đi này chúng tôi nhận được rất nhiều tình cảm của các đồng nghiệp tại y tế tuyến cơ sở, người dân địa phương… Nhiều người đến khám đã hiểu hơn về bệnh của mình, thay đổi quan niệm trong chữa bệnh và nhận thấy sự quan tâm của chính quyền các cấp cũng như BV đối với người dân, đặc biệt trong thời điểm đại dịch Covid-19 đang bùng phát mạnh ở nước ta”.

Chia sẻ những khó khăn mà đồng bào đang đối mặt

Có đến nơi mới thấy những khó khăn, thiệt thòi, hạn chế của người làm y tế tuyến cơ sở và người dân vùng cao. Bác sĩ Tâm cho biết: “Khó có thể kể hết những khó khăn của những đồng nghiệp nơi đây. Ví dụ, 1 người thường phải kiêm nhiệm nhiều việc trong khi đa số họ phải công tác xa gia đình; Rồi điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc còn thiếu thốn; Có những trường hợp cấp cứu nếu chuyển lên tuyến trên thì không kịp mà để lại xử lý thì không đủ điều kiện… Ngoài ra, do địa hình nhiều đồi núi cao, người dân sống không tập trung nên còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống cũng như tiếp cận dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe còn hạn chế. Cùng với đó, do tập quán và thói quen trong sinh hoạt, đa phần người dân ở đây thường không đi khám hay kiểm tra sức khỏe định kỳ. Do vậy, song song với việc khám chữa bệnh thì việc tuyên truyền để thay đổi về quan niệm, thói quen của người dân cũng là nhiệm vụ hết sức nặng nề đối với các cán bộ y tế”.

Là người thường xuyên tham gia công tác thiện nguyện vùng cao, bác sĩ Lê Xuân Hà, Phó bí thư đoàn Bệnh viện Hữu Nghị cảm thấy tự hào khi mình đã làm được điều có ý nghĩa, được chăm sóc sức khoẻ cho dân nghèo với tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách.  “Tôi thấy cuộc sống của đồng bào còn vô cùng khó khăn, họ thiếu thốn đủ thứ, đặc biệt là kiến thức về y tế để tự chăm sóc sức khoẻ bản thân và gia đình. Họ vẫn tin và sử dụng những phương pháp chữa bệnh sai, và đã có rất nhiều hoàn cảnh thương tâm do điều trị bằng các phương pháp không chính thống. Còn phía y tế cơ sở, mặc dù đã được quan tâm, đầu tư, được nhiều tổ chức, cá nhân hỗ trợ nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế. Công việc của nhân viên y tế ở những nơi đó vô cùng vất vả, nhưng đồng lương nhận được còn thấp. Nhiều người đã phải bỏ nghề tìm công việc khác mới đủ trang trải cuộc sống”, BS Lê Xuân Hà trải lòng.

Qua những chuyến đi này, Ban Giám đốc BV Hữu Nghị đã trao đổi cùng lãnh đạo địa phương, lãnh đạo ngành y tế để tạo điều kiện hỗ trợ đào tạo miễn phí cho các y, bác sĩ của tuyến dưới theo những lĩnh vực còn yếu, còn thiếu và phù hợp với nhu cầu của địa phương. Bên cạnh đó, trong thời kỳ công nghệ thông tin phát triển, với những trường hợp cần hội chẩn qua video, hình ảnh, điện thoại… các bác sĩ của BV luôn sẵn sàng hỗ trợ mọi lúc, mọi nơi.“Chuyến đi đã giúp chúng tôi phát hiện ra những bệnh lý chưa từng được phát hiện hoặc những trường hợp BN mắc bệnh nan y nhưng không được chăm sóc theo dịch vụ y tế đầy đủ. Qua đó, chúng tôi sẽ định hướng phác đồ điều trị, hướng dẫn kê thuốc để sau đó cán bộ y tế trạm xá vẫn có thể điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ trong đoàn”, BSCK2 Nguyễn Trường Sơn, Phó Giám đốc BV Hữu Nghị chia sẻ.

Khám bệnh từ thiện đã trở thành hoạt động thường niên với BV Hữu Nghị trong khoảng 10 năm trở lại đây, có những năm BV tổ chức hàng chục đoàn khám chữa bệnh. Ngoài mục đích tuyên truyền, giáo dục để người dân nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khoẻ; khám và điều trị tại chỗ, phát hiện những ca bệnh cần chuyển tuyến sau, các y bác sĩ còn hỗ trợ đào tạo nhân viên y tế tại chỗ, hướng dẫn sử dụng trang thiết bị và sẵn sàng mở những khoá đào tạo ngắn hạn “cầm tay chỉ việc” tại BV theo nhu cầu thực tế của y tế địa phương. Rất nhiều BN đã được cứu sống, nhiều y bác sĩ đã được đào tạo và quay lại phục vụ địa phương, trở thành những người có chuyên môn giỏi.

“Khi phát hiện những trường hợp cần chuyển tuyến trên để điều trị, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ phương tiện, một chút “lộ phí” để họ có quyết tâm điều trị. Việc vận động đồng bào “xuống xuôi” khám chữa bệnh cũng là vấn đề nan giải. Nói vậy để thấy chúng tôi cảm thông và ngưỡng mộ như thế nào đối với những nhân viên y tế địa phương. Sự vất vả đổi lại bằng những lời cảm ơn rất chân thành của đồng bào, bằng những ánh mắt ngây thơ, trong sáng của trẻ em vùng cao. Điều đó sẽ là động lực để chúng tôi tiếp tục hành trình này”, lời chia sẻ của bác sĩ Lê Xuân Hà cũng là suy nghĩ chung của các y, bác sĩ BV Hữu Nghị sau những chuyến thiện nguyện này./.

Lưu Hường