Lần thứ ba trong khoảng thời gian không đầy một năm, cử tri Israel phải đi bỏ phiếu bầu quốc hội bởi sau hai lần bầu cử quốc hội trước không thành lập được chính phủ.
Cử tri đất nước này đã đưa lại kết quả bầu cử là chẳng có phe cánh chính trị nào giành về được ít nhất 61 ghế trong nghị viện 120 ghế dân biểu để có thể thành lập được chính phủ mới. Cả thủ tướng tạm quyền Benjamin Netayahu lẫn thủ lĩnh phe đối lập Benny Gantz đều thất bại với việc thành lập chính phủ mới. Vì thế, cuộc tổng tuyển cử thứ ba này trở nên không còn có thể tránh khỏi.
Người ta thường nói "Quá tam ba bận" với một trong những nghĩa hiểu của nó là việc gì lặp lại đến lần thứ ba thì phải xong. Ở Israel sau cuộc bầu cử quốc hội vừa rồi, không ai dám chắc là sẽ được như vậy. Đảng Likud của ông Netanyahu vẫn là đảng phái chính trị lớn nhất trong quốc hội mới, tức là ông Netanyahu vẫn sẽ được coi và cử làm người đầu tiên có quyền thành lập chính phủ mới. Nhưng liên minh các đảng phái chính trị của ông Netanyahu vẫn không có được đủ ít nhất 61 ghế dân biểu trong quốc hội - như sau hai lần bầu cử quốc hội trước đấy. Liên minh Xanh - Trắng của ông Benny Gantz vẫn chỉ theo sát chứ chưa đánh bại được phe cánh của ông Netanyahu.
Kết quả bầu cử này trong thực chất lặp lại gần như y nguyên kết quả của hai cuộc bầu cử quốc hội trước đó. Nó làm cho đảng cực hữu và dân tộc chủ nghĩa của ông Avigdor Lieberman, cựu bộ trưởng quốc phòng, vẫn đóng vai trò "lập vua", tức là ngả về phe nào thì phe ấy có thể thành lập được chính phủ mới.
Israel bây giờ đứng trước 5 kịch bản chính trị. Kịch bản thứ nhất là ông Netanyahu tranh thủ được một vài dân biểu thuộc phe cánh chính trị khác để có được đủ đa số cần thiết cho việc thành lập chính phủ mới. Khả năng này rất có thể xảy ra bởi ở phía phe cánh của ông Gantz chắc đã có người mất lòng tin vào chính ông Gantz. Thứ hai là kịch bản ông Netanyahu liên minh được với ông Lieberman. Khả năng này cũng dễ xảy ra nếu như ông Netanyahu chấp nhận trả giá đắt cho đảng của ông Lieberman. Kịch bản thứ ba là ông Netanyahu và ông Gantz liên minh với nhau. Hai kịch bản cuối cùng là ông Gantz thành lập chính phủ thiểu số và lại có cuộc tổng tuyển cử mới.
Vì kịch bản nào cũng có thể xảy ra nên việc không thành lập được chính phủ mới Israel cũng có thể xảy ra. Nhìn vào kết quả bầu cử quốc hội này, ông Netanyahu hiện có cơ hội và tiền đề thuận lợi hơn hẳn ông Gantz trong việc thành lập chính phủ mới. Nhưng ngày 17/3 tới, ông Netanyahu phải ra hầu toà trực diện với việc bị phía công tố nhà nước cáo buộc tội tham nhũng và lạm quyền, trở thành thủ tướng đương nhiệm đầu tiên trong lịch sử Israel bị toà án đưa ra xét xử. Phiên toà này trong thực chất mới là cuộc chiến quyền lực cam go nhất xưa nay đối với ông Netanyahu bởi nếu bị thua thì ông Netanyahu sẽ bị mất tất cả và ô danh trong lịch sử đất nước này.
Cho nên mới nói là ba lần bầu cử quốc hội trong thời gian không đầy một năm nhưng chưa chắc vấn đề quyền lực ở Israel nay đã được giải quyết ổn thoả và lâu bền. Ông Netanyahu lại thắng cử một lần nữa nhưng khả năng rồi sẽ bị trắng tay vẫn hiện hữu. Đất nước này xem ra chưa thể sớm có được ổn định chính trị trong khi môi trường chính trị đối ngoại và an ninh tiếp tục rất phức tạp và dễ bùng nổ thành xung khắc và bạo lực quân sự. Sự hậu thuẫn của Mỹ, đặc biệt từ những quyết sách mới của tổng thống Mỹ Donald Trump, dành cho Israel và cá nhân ông Netanyahu có tác dụng nhưng tác dụng này không nhiều và không đóng vai trò quyết định đối với kết quả như trên của cuộc bầu cử quốc hội này. Cho nên Israel chưa tìm thấy lối thoát ra khỏi tình trạng luẩn quẩn về chính trị quyền lực lâu nay./.
Hoàng Lan