Ngày còn “ngang dọc” trên băng ghế huấn luyện câu lạc bộ lừng danh xứ sương mù Manchester United, nhà cầm quân trứ danh Sir Alex Ferguson từng gây ấn tượng mạnh với câu nói: “Form is temporary, but class is permanent” (thường được dịch đại ý: Phong độ là nhất thời, đẳng cấp là mãi mãi). Lời nói tưởng như đã trở thành chân lý này được chứng minh bằng kỷ nguyên thống trị giải Ngoại hạng Anh cùng 2 lần bước lên đỉnh cao tại UEFA Champions League của “Quỷ đỏ thành Manchester”.
Luận về “đẳng cấp” trên sân cỏ, hẳn người hâm mộ vẫn chưa quên những chuyển động tại sân chơi khu vực cách đây gần 2 thập kỷ. Thời điểm ấy, đội bóng xứ Chùa vàng vẫn chứng tỏ sự vượt trội so với cả làng bằng những chức vô địch “dễ như lấy đồ trong túi”. Những bận “thua nhanh”, “thua dễ” trước đối thủ tới 3 - 4 bàn không gỡ khiến tất cả đều có chung nhận định: Chúng ta thua xa Thái Lan về mặt đẳng cấp!
Tương tự như vậy, tại vòng bảng Asian Cup diễn ra cách đây 2 năm (năm 2019) - đội tuyển Việt Nam chung bảng D với hai “ông lớn” là Iran và Irag. Không nằm ngoài dự đoán của các chuyên gia, sau thất bại 2-3 trước Iraq, Việt Nam tiếp tục “lấm lưng trắng bụng” trước Iran với tỉ số 0-2 và phải sớm dừng cuộc chơi. Tuy nhiên, cộng đồng mạng (cùng không ít trang thông tin điện tử) đã “chúng khẩu đồng từ”, rằng: Đó là kết quả “chấp nhận được”, “thua trong tư thế ngẩng cao đầu”… - những thông điệp chứng tỏ giới mộ điệu túc cầu giáo, dù cay đắng nhưng vẫn phải thừa nhận: Đối phương hơn hẳn chúng ta về đẳng cấp!
Và mới đây nhất, ở trận ra quân giải Futsal World Cup 2021 (rạng sáng ngày 14/9/2021), trước ứng cử viên hàng đầu cho chức vô địch là đội tuyển futsal Brazil, dù chẳng ai đủ lạc quan để “mơ” về một kết quả khả dĩ nhưng khán giả cả nước vẫn không khỏi bàng hoàng khi đội tuyển futsal Việt Nam phải nhận thất bại “vỡ mặt” 1-9 chung cuộc. Một lần nữa, sự thua kém toàn diện về chiến thuật, con người của thầy trò huấn luyện viên Phạm Minh Giang trước các “vũ công Shamba” chỉ có thể luận giải bằng hai từ: Đẳng cấp!
Song đẳng cấp có là mãi mãi (như câu nói nổi tiếng của Sir Alex)?
Lấy chính tập thể từng vang danh dưới sự chỉ đạo của Ferguson làm điểm quan sát. Như chúng ta đã biết, Manchester United hoàn toàn “trắng tay” trong 3 mùa giải liên tiếp (2018, 2019, 2020) cùng nhiều biến động trên băng ghế chỉ đạo với những bận đến - đi của không ít nhà cầm quân. Một thực tế cho thấy, cái gọi là “đẳng cấp” chỉ đúng và tồn tại dưới triều đại Alex Ferguson, đồng nghĩa “đế chế M.U” chỉ có thể oanh liệt trong gần 2 thập kỷ, cũng có nghĩa đẳng cấp “Quỷ đỏ” không thể là “mãi mãi”!
Thật vậy! Sau hơn 1 thập kỷ chấp nhận thua kém “người Thái” về… đẳng cấp, sân cỏ quốc nội đã có những bước thăng tiến rất thần tốc ở cả hai sân chơi: Khu vực và châu lục - tại kỳ AFF cup gần nhất (năm 2108), đội tuyển Việt Nam đã vượt qua Malaysia với tổng tỉ số 3-2 để nâng cao chiếc cúp vàng danh giá; còn ở cuộc đua tới World Cup 2022 khu vực châu Á, thầy trò HLV Park Hang Seo là tập thể duy nhất của Đông Nam Á lọt vào vòng loại thứ 3. Có thể chuỗi thành tích này chưa phải minh chứng thuyết phục cho việc sân cỏ nước nhà đã vượt qua “người Thái”, nhưng chí ít cũng khẳng định: Chỉ cần nỗ lực và không ngừng học hỏi thì vượt qua Thái Lan và đứng ngang hàng với các “đại gia” châu lục hoàn toàn không phải “điệp vụ bất khả thi”.
Vậy thì thất bại 1- 9 của đội tuyển futsal Việt Nam trước đối thủ cực mạnh là đội tuyển futsal Brasil cách đây vài ngày cần nhìn nhận và giải thích ra sao? Không phủ nhận đó là thất bại đã được dự báo từ trước, là kết quả tất yếu của sự chênh lệch đẳng cấp mà để “san bằng” hay đơn thuần là “thu hẹp” cần có lộ trình, chiến lược đúng đắn, thích hợp, song như đã phân tích, đẳng cấp trên sân cỏ không phải khái niệm bất biến.
Hiểu được điều này để tin vào một ngày futsal Việt Nam có thể “sánh vai với các cường quốc năm châu”./,