Tôm khô (còn gọi là tôm nõn) là một sản phẩm tiện lợi và có thể chế biến được rất nhiều món ngon từ bữa cơm trong gia đình đến cỗ bàn, tiệc tùng. Món tôm nõn giàu dinh dưỡng không kém gì hải sản tươi sống, nó còn có ưu điểm lưu trữ được lâu nên rất được người tiêu dùng ưa chuộng.

Thế nhưng, để cho ra thị trường các sản phẩm tôm khô bắt mắt, thu hút khách hàng, nhiều cơ sở sản xuất đã nhuộm phẩm màu hoặc hóa chất rẻ tiền để những con tôm khô có màu cam hoặc đỏ hồng đẹp mắt. Nguy hại hơn là những con tôm ươn, thậm chí tôm chết cũng được “biến hóa” thành đồ khô ngon mắt.

Để có được 1kg tôm khô thì cần khoảng 10-11kg tôm tươi. Nếu mua đúng tôm khô ngon sẽ có giá trung bình từ 500.000-800.000 đồng/kg. Hiện nay, tôm đất Cà Mau là sản phẩm bán được giá nhất, do đó đây cũng là sản phẩm bị giả danh nhiều nhất.

TS Trần Thị Dung, chuyên gia về công nghệ chế biến và bảo quản thủy sản cho biết, với tôm có màu đỏ, vàng thực sự là phụ thuộc vào loài tôm. Các loại như tôm đất, tôm rảo thường màu đỏ tự nhiên, đẹp. Nhưng hiện nay, để đánh lừa người tiêu dùng nhằm chuộc lợi, không ít cơ sở chế biến ở các địa phương khi luộc tôm người ta cho thêm phẩm màu để tôm có màu đẹp nên người tiêu dùng không thể phân biệt được và cũng không biết họ dùng phẩm màu gì.

“Một số con tôm tự nhiên như tôm biển thì màu hơi hồng và phần trong lòng trắng, còn tôm nhuộm màu thì sẽ hồng đều nguyên con cả lưng lẫn phần bụng. Người tinh ý có thể phân biệt giữa tôm có nhuộm và không nhuộm phẩm màu. Do vậy, theo tôi để minh bạch cho người tiêu dùng, và để nhận biết tôm khô có cho phẩm màu hay không thì các chi cục quản lý nông-lâm- thủy sản ở địa phương phải lấy mẫu kiểm tra mới biết được”, TS Trần Thị Dung khẳng định.

TS Trần Thị Dung cũng cho biết, quy trình sản xuất tôm nõn là người ta chọn tôm tươi đem về luộc chín, bóc vỏ, sau đó sấy. Nếu như trước đây, khi dùng phương pháp thủ công là cho tôm vào bao, dùng chày đập vỡ vỏ, sau đó lấy lại nõn thì ngày nay người ta dùng máy bóc tách vỏ sẽ được tôm nõn sạch và nhanh hơn.

“Trong quá trình nghiên cứu và làm về thủy hải sản, khi đến các cơ sở tôi đều thấy người ta thường luộc tôm xong bóc vỏ, phơi khô, đóng gói cẩn thận và không cho phẩm màu. Thế nhưng trong quá trình lưu thông, nếu gian thương cho thêm phụ gia, hoá chất gì vào thì thực sự không thể biết được. Tôm tự nhiên về màu sắc ở phần lưng và bụng là có đậm nhạt khác nhau, nhưng cũng khó nhận biết cho người tiêu dùng thông thường. Vì vậy, tốt nhất nên mua sản phẩm có dán nhãn và có thể truy xuất nguồn gốc”, bà Dung lưu ý.

Người tiêu dùng cũng không nên mua loại tôm có giá quá rẻ và nõn tôm quá to, bởi phần lớn là tôm sú nuôi bị ươn hoặc tôm được ngâm hóa chất cho nở to ra. Để biết loại tôm có bị nhuộm phẩm màu hay không, chỉ cần ngâm nước lạnh hoặc nước nóng một lúc sẽ phai màu ra bát nước, còn tôm khô tự nhiên, con tôm chỉ nở ra và bát nước vẫn trong.