Ngày 21/10/2024 là một cột mốc quan trọng về sức khoẻ công đồng khi Việt Nam đã loại trừ thành công bệnh mắt hột.

Thành tựu đáng chú ý này đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác nhận và một bảng vinh danh đã được trao cho PGS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế tại phiên họp thứ 75 của Ủy ban khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO, khai mạc hôm 21/10 tại Manila.

Bệnh mắt hột là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng suy giảm thị lực, gây mù lòa trên toàn cầu. Đây là một căn bệnh về mắt do vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra, có thể phòng ngừa được nhưng bệnh có thể phát triển, lây lan thành dịch nếu để lây lan qua ruồi và tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mắt hoặc mũi của người mắc bệnh. Bởi khi bị nhiễm trùng nhiều lần, lông mi có thể bị kéo vào trong và cọ xát vào bề mặt mắt, gây đau và làm hỏng giác mạc. Một số người bệnh phải phẫu thuật để ngăn ngừa mù lòa do căn bệnh này.

Trong 70 năm qua, Việt Nam đã không ngừng nỗ lực chống lại bệnh mắt hột, điều trị cho hàng trăm nghìn người và thực hiện các biện pháp kiểm soát chặt chẽ. Những nỗ lực này đã được tăng cường đáng kể với việc triển khai chiến lược SAFE của WHO, bao gồm: phẫu thuật, kháng sinh, vệ sinh mắt và cải thiện môi trường.

Các cuộc khảo sát trước đây cho thấy bệnh mắt hột là vấn đề sức khỏe cộng đồng tại 4 tỉnh của Việt Nam. Ba mươi năm trước, 1,7% người dân sống tại các tỉnh có nguy cơ cao này cần phẫu thuật để ngăn ngừa mù lòa do bệnh mắt hột. Tuy nhiên, đến năm 2023, tỷ lệ người lớn mắc dạng bệnh gây mù lòa này đã giảm xuống dưới 0,2%, đây là ngưỡng cần thiết để WHO xác nhận việc loại trừ bệnh mắt hột là vấn đề sức khỏe cộng đồng. Việc theo dõi liên tục và tập trung triển khai chiến lược SAFE tại Việt Nam, bắt đầu từ năm 1999, đã góp phần quan trọng trong sự giảm thiểu này.

Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc WHO cho biết: “Việc loại trừ bệnh mắt hột như một vấn đề sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam là một thành tựu to lớn đối với đất nước và cuộc chiến chống lại căn bệnh này trên toàn cầu. Cột mốc này là minh chứng cho sự tận tụy không ngừng nghỉ của đội ngũ nhân viên y tế Việt Nam, bao gồm nhiều người làm việc ở cộng đồng. Nó nhấn mạnh sức mạnh của hành động tập thể, tư duy sáng tạo và cam kết chung trong việc bảo vệ thị lực của hàng triệu người, hướng đến một tương lai khỏe mạnh hơn cho tất cả mọi người”.

PGS Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, việc loại trừ bệnh mắt hột là thành tựu đáng tự hào đối với Việt Nam. “Những nỗ lực chung của nhiều cơ quan và cộng đồng, với sự hỗ trợ của WHO và các tổ chức đối tác, đã cứu hàng nghìn người thoát khỏi tình trạng mù lòa suốt đời cũng như bất lợi về kinh tế. Giờ đây con em chúng ta có thể lớn lên an toàn. Đây là một thành tựu tuyệt vời đối với người dân của chúng tôi, sẽ mang lại lợi ích trong nhiều thập kỷ tới”.

Thành công của Việt Nam là một phần trong tiến trình phòng ngừa dịch bệnh rộng hơn tại Khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO. Kể từ khi WHO đưa ra lộ trình đầu tiên về phòng ngừa và kiểm soát các bệnh nhiệt đới bị lãng quên (NTD) vào năm 2012, khu vực này đã có những bước tiến đáng kể trong việc loại trừ bệnh mắt hột. Trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2022, 4 trong số 11 quốc gia có bệnh mắt hột của khu vực đã được xác nhận là loại trừ được bệnh mắt hột. Việt Nam trở thành quốc gia thứ 5, cùng với Campuchia, Trung Quốc, Lào và Vanuatu ghi nhận thành tích này./.

Giang - Loan