Việc dùng thuốc nam, thuốc bắc trôi nổi không những không khỏi bệnh mà còn gây biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. 

Hoại tử da do tự uống thuốc

Thời gian gần đây, Bệnh viện Da liễu Trung ương tiếp nhận nhiều trường hợp dị ứng thuốc thể nặng sau khi dùng các loại thuốc nam, thuốc bắc, thuốc đông y điều trị bệnh. Trong đó điển hình là bệnh nhân (BN) nữ N.T.H, 60 tuổi, ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.

Dù BN đã được điều trị tích cực 2 tuần nhưng các tổn thương toàn bộ 2 cánh tay và chân vẫn bị nặng,nổi các bọng nước, chảy dịch có biểu hiện hoại tử toàn thân. Bà H cho biết, trước đó 2 tuần, bà có đikhám bệnh do một phòng khám đông y tổ chức khám từ thiện tại địa phương. Tại đây, bà được chẩn đoán bị sỏi thận, sau đó bà mua 3 thang thuốc nam của cơ sở này về uống. Nhưng sau khi bà uống thuốc được 3 ngày thì có biểu hiện ngứa ngáy lan tỏa khắp người.

Bà chia sẻ: “Mới đầu tôi bị ngứa ở mông, sau đó lan dần ra toàn thân và mức độ ngứa ngày càng tăng dần, sau đólà rát, nổi bọng nước khiến tôi ngứa ngáy, khó chịu, mất ngủ.Tôi đến BV đa khoa huyện Phú Bình khám,được truyền nước liên tục 5 ngày nhưng tình trạng ngứa không thuyên giảm, nên tôi được chuyển đến BV Da liễu Trung ương. Dù tôi được điều trị tích cực nhưng đến nay, tình trạng ngứa ngáy vẫn rất khó chịu”.

Là người trực tiếp điều trị cho BN, Ths.Bs Nguyễn Thị Thảo Nhi - Khoa Điều trị da nữ giới và trẻ em cho biết, trước đấy, bà B hoàn toàn khỏe mạnh và chưa phát hiện tiền sử dị ứng thuốc. Rất may bà H được nhập viện sớm và chăm sóc da tốt nên hiện nay tình trạng bệnh đang tiến triển tốt. Đây không phải trường hợp ngoại lệ. Ở nước ta, do người dân vẫn còn thói quen tự ý mua thuốc về điều trị, không theo chỉ định của bác sĩ, nên tỷ lệ dị ứng thuốc còn cao. BV Da liễu Trung ương, mỗi tháng, đều tiếp nhận BN bị dị ứng thuốc phải nhập viện, trong đó có những BN bị dị ứng thuốc nam, thuốc bắc, thuốc Đông y. Dị ứng này khác với dị ứng thuốc Tây là trong thuốc nam, thuốc Đông y có nhiều thành phần. Thậm chí, có những cơ sở còn cho vào đó cả thuốc tây (nghiền nhỏ) để tăng khả năng chữa bệnh, do vậy các bác sĩ rất khó tìm tác nhân gây dị ứng.Những BN này thời gian điều trị thường kéo dài và tốn kém hơn.

Ths.Bs Nguyễn Thị Thảo Nhi cho biết, dị ứng thuốc là phản ứng không mong muốn của thuốc do đáp ứng miễn dịch đặc hiệu của cơ thể đối với thuốc. Dị ứng thuốc được chia thành nhiều thể với mức độ nặng khác nhau. Hoại tử thượng bì nhiễm độc hay còn gọi tắt là TEN (Toxic Epidermal Necrolysis) là một phản ứng nặng của da và niêm mạc, nguyên nhân phổ biến nhất là do thuốc, đặc trưng bởi tình trạng hoại tử lan tỏa và mất thượng bì.

Các thuốc thường gây ra dị ứng thể hoại tử thượng bì nhiễm độc bao gồm: allopurrinol (thuốc điều trị bệnh gout), thuốc chống co giật nhân thơm, các loại thuốc kháng sinh, lamotrigine (thuốc chống động kinh), thuốc hạ sốt giảm đau không steroid nhóm dẫn xuất oxicam. Ở trẻ em, nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hội chứng này là kháng sinh nhóm sulfonamid, phenobarbital, carbamazepin và lamotrigine. Các nguyên nhân khác ít gặp hơn là tình trạng nhiễm khuẩn, yếu tố vật lý, liên quan đến gen...

Điều trị và theo dõi nghiêm ngặt

Với những người bị hội chứng TEN, cùng với những tổn thương ngoài da, điều đáng lo ngại nhất là những trường hợp dị ứng nặng thì biến chứng sau điều trị còn có thể kéo dài gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của BN. Bên cạnh đó, bác sĩ Nguyễn Thị Thảo Nhi cũng cho biết, một thang thuốc Đông y thường chứa rất nhiều vị thuốc, nhưng hiện chưa thể phân tích được hết từng vị để tìm ra đúng căn nguyên gây dị ứng. Đây cũng là một khó khăn cho bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh nhân dị ứng thuốc nam.

“Với những trường hợp dị ứng thuốc thể nặng như hội chứng TEN cần được điều trị và theo dõi chặt chẽ tại bệnh viện chuyên khoa, nằm trong phòng riêng cách ly, chăm sóc da đặc biệt để phòng ngừa nhiễm trùng, nhiễm độc trên da. Nếu không điều trị kịp thời, tổn thương da lan tỏa sẽ gây đau rát, mệt mỏi, tổn thương niêm mạc miệng gây khó khăn trong ăn uống, tổn thương da hoại tử diện rộng gây mất nước, mất dịch qua da và rất dễ nhiễm khuẩn da gây nhiễm khuẩn huyết, nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng”, bác sĩ Thảo Nhi nhấn mạnh.

Do vậy, để phòng tránh nguy cơ dị ứng thuốc,Ths.Bs Nguyễn Thị Thảo Nhikhuyến cáo người dân không nên tự ý sử dụng thuốc khi có bệnh. Khi có dấu hiệu nghi ngờ dị ứng thuốc như: khó thở, đau bụng, nổi ban đỏ, sẩn phù, bọng nước... nên dừng ngay thuốc đang uống và cần giữ lại tất cả các mẫu vật còn lại cùng thông tin liên quan, đến các cơ sở y tế chuyên khoa gần nhất để được khám, tư vấn và kê đơn thuốc điều trị thích hợp./.

Hương Giang