Còn nhiều băn khoăn

Cả nước hiện có 1.451 cơ sở y tế được phân hạng, phân tuyến theo đơn vị quản lý hành chính là tuyến trung ương, tỉnh, huyện, xã. Trong đó có, 4 bệnh viện hạng đặc biệt, hạng I có 32 bệnh viện, còn lại là các tuyến tỉnh - huyện - xã. Việc phân cấp, phân hạng bệnh viện hiện nay đang bộc lộ nhiều bất cập. Sự bất cập này thể hiện ở chỗ nhiều bệnh viện tuyến huyện có năng lực, kỹ thuật cao, thực hiện nhiều kỹ thuật vượt tuyến nhưng không được xếp ở mức cao hơn. Đặc biệt, các bệnh viện tuyến tỉnh, nhất là các bệnh viện chuyên khoa có nơi năng lực kỹ thuật còn thấp hơn các bệnh viện tuyến huyện nhưng vẫn là nơi bệnh viện tuyến huyện chuyển bệnh nhân lên.

Tại hội thảo góp ý xây dựng Thông tư phân tuyến chuyên môn, kỹ thuật cơ sở khám chữa bệnh, PGS. TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh cho rằng, việc phân cấp, phân hạng bệnh viện hiện nay đang bộc lộ những bất cập như chưa đánh giá sát với năng lực của các bệnh viện; thiếu sự kết nối hoặc kết nối lỏng lẻo giữa các tuyến kỹ thuật (do tự chủ tài chính) trong hệ thống chuyển tuyến khám, chữa bệnh.

Mới đây, dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) đã được trình Quốc hội, trong đó nội dung phân tuyến chuyên môn kỹ thuật trong khám bệnh, chữa bệnh đã được đưa ra. Tuy nhiên theo nhiều đại biểu, việc phân tuyến chuyên môn kỹ thuật thành 3 cấp vẫn còn nhiều băn khoăn.

Bà Trần Thị Nhị Hà giám đốc sở Y tế Hà Nội cho rằng, hệ thống cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đang được Bộ Y tế phân tuyến chuyên môn kỹ thuật thành 4 tuyến. Tuy nhiên, việc chuyển đổi mô hình 4 tuyến thành 3 cấp với điều kiện thực tiễn của hệ thống y tế Việt Nam hiện nay là một thách thức đối với việc tổ chức thực hiện, nên rất cần dự thảo luật phải có hướng dẫn nguyên tắc cụ thể.

Đồng quan điểm này đại biểu Phạm Như Hiệp đoàn Thừa Thiên Huế cho hay, việc phân chia lại cấp chuyên môn kỹ thuật này dẫn tới sự xáo trộn lớn về hệ thống y tế; về chức năng, nhiệm vụ của từng cấp, đòi hỏi phải có thời gian dài để ổn định, như sắp xếp lại y tế cơ sở. Chúng ta có 4 tuyến là xã, huyện, tỉnh và trung ương. Như vậy, nếu sắp theo 3 cấp như vậy thì chúng ta phải phân bổ lại. Việc phân hạng bệnh viện, việc chuyển tuyến của bảo hiểm y tế,... Mặt khác, việc không quy định phân cấp chuyên môn kỹ thuật đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân cùng với hệ thống cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nhà nước sẽ gây khó khăn cho việc ký hợp đồng khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế và chuyển tuyến khám chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa các cơ sở khám chữa bệnh của Nhà nước với cơ sở khám chữa bệnh của tư nhân.

Khắc phục những tồn tại, bất cập

Theo dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), cách phân loại các bệnh viện và các cơ sở khám, chữa bệnh theo 3 tuyến chuyên môn, kỹ thuật này sẽ thay thế cho phân tuyến theo địa giới hành chính bao gồm bệnh viện tuyến trung ương, bệnh viện tuyến tỉnh, bệnh viện tuyến huyện và trạm y tế xã và các phòng khám như đang áp dụng trong nhiều năm qua, điều này hoàn toàn phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 20/NQ-TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới, trong đó về nội dung đổi mới hệ thống quản lý và cung cấp dịch vụ y tế có nêu “Tổ chức hệ thống cung ứng dịch vụ y tế theo 3 cấp chuyên môn”.

Ngoài ra, cách phân loại này cũng phù hợp với xu thế của hệ thống y tế các nước phát triển trên thế giới. Với hầu hết các nước, tuyến 1 – tuyến khám, chữa bệnh ban đầu - là nơi tiếp xúc đầu tiên của người dân khi có nhu cầu khám chữa bệnh, được xem là “người gác cổng”, chỉ khi quá khả năng thì các cơ sở y tế ở tuyến 1 sẽ giới thiệu người bệnh đến khám chuyên khoa tại các cơ sở y tế thuộc tuyến 2. Các bệnh viện thuộc tuyến 3 là bệnh viện tuyến cuối sẽ tiếp nhận bệnh nhân được chuyển đến từ các bệnh viện tuyến 2 hoặc các cơ sở y tế thuộc tuyến 1. Trong mỗi tuyến, các cơ sở y tế và các bệnh viện sẽ được chia làm nhiều mức độ khác nhau tuỳ thuộc vào năng lực kỹ thuật và phạm vi hoạt động chuyên môn của các bệnh viện và các cơ sở.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, Đào Hồng Lan, hiện tại, dự thảo luật đưa ra 3 cấp chuyên môn kỹ thuật với quy định liên quan đến phạm vi hoạt động của mỗi cấp và giao Bộ trưởng Bộ Y tế hướng dẫn việc phân cấp cụ thể hệ thống này. Phương án này đã thể chế hóa quan điểm của Đảng về phân cấp cơ sở khám, chữa bệnh thành 3 cấp chuyên môn kỹ thuật. Việc phân thành 3 cấp chuyên môn kỹ thuật sẽ được thiết lập hệ thống chuyển tuyến theo cấp độ chuyên môn và bảo đảm sự kết nối trong cung ứng dịch vụ giữa các cấp chăm sóc.

“Phương án này cũng tạo tiền đề cho việc đầu tư phát triển cơ sở y tế, đảm bảo tính liên thông, liên tục trong khám bệnh, chữa bệnh trong các cơ sở, đồng thời khắc phục những tồn tại, bất cập hiện nay liên quan đến cách thức, tiêu chí phân hạng bệnh viện cũng như khắc phục được tính bất cập liên quan đến vấn đề thanh toán bảo hiểm y tế giữa các tuyến”, Bộ trưởng Bộ Y tế, Đào Hồng Lan khẳng định.