Nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus nếu không biết cách phát hiện sớm và điều trị đúng có thể nguy hiểm tới tính mạng.

Vi khuẩn gây bệnh sống ở vùng nước mặn…

Mới đây, Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân (BN) Lưu Công C (SN 1960, ở Giao Thủy, Nam Định) bị nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn nặng kèm viêm mô bào cẳng bàn chân phải, suy gan thận, rối loạn đông máu do bị nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus - Một loại vi khuẩn sống ở vùng nước mặn, nước lợ gây bệnh cho người dân dân sinh sống ở những vùng ven biển.

Sau hơn 1 tháng nằm viện điều trị tích cực, sức khỏe của ông C đã ổn định, ăn ngủ tốt hơn nhưng ông C vẫn chưa thể đi lại được vì chân phải bị tổn thương khá nặng.Ông C nhớ như in buổi chiều trước khi vào BV Bạch Mai 2 ngày, lúc ấy khoảng đầu giờ chiều, ông ra ruộng tôm rắc cám, lắp sủi và đặt máy quạt như mọi ngày thì đến 3h chiều, bỗng nhiên ở cẳng chân phải xuất hiện các nốt phỏng nước hoại tử đen, rồi sốt cao, đau nhức và mệt mỏi nhiều. Ông liền gọi cho con đưa đi viện gần nhà. Tại đây, ông C được truyền nước và tiêm giảm đau nhưng tình trạng đau nhức cứ tăng lên, chân sưng tấy. Đặc biệt, những nốt phỏng rộp cứ sưng đến đâu thì da chỗ ấy bị thâm tím và chuyển màu đen rất nhanh. Đến tối tình trạng đau buốt càng nặng, gia đình chuyển ông đến trung tâm y tế huyện thì các y bác sĩ ở đây cho chuyển luôn lên Bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định. Tại đây ông được chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn với nhiều nốt phỏng nước hoại tử đen lan rộng cả cẳng chân. Do tình trạng BN diễn biến nặng, kèm sốc và toan chuyển hóa nên được chuyển tuyến lên Trung tâm Cấp cứu A9 rồi chuyển vào Trung tâm Bệnh nhiệt đới, BV Bạch Mai.

“Sau 1 ngày cấp cứu, tôi được chuyển sang điều trị tích cực tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới. Do bị hoại tử, tổn thương da rộng và sâu, nên tôi được chuyển sang Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ, tiếp tục điều trị để chờ ghép da”, ông C buồn rầu nói.

Bên giường bệnh, bà Nguyễn Thị T, vợ ông cũng rất lo lắng khi tình trạng bệnh của chồng quá nặng. Bà T bảo: Do vết hoại tử rộng và sâu, ông C phải cắt lọc hết những lớp da hoại tử và hút sạch mủ, mới được tạo hình và ghép da. “Giờ tôi chỉ mong chồng sớm khỏi bệnh trở về lao động bình thường nhưng bác sĩ bảo phải điều trị 2 tháng nữa, trong khi nhà không có tiền”, bà T mếu máo nói.

Ông Lưu Công C được nhập viện ngày 18/8/2022 trong tình trạng sốc, nhiễm khuẩn huyết đã phải duy trì vận mạch, kèm theo nổi ban phỏng nước tím đen ở chân phải. Qua khai thác bệnh sử các bác sĩ nhận định đây là tình trạng nhiễm khuẩn huyết nặng có thể gây ra bởi các loại vi khuẩn sống ở vùng nước mặn, trong đó có Aeromonas hydrophila và Vibrio vulnificus. Và kết quả xét nghiệm cấy dịch mủ chân về sau 3 ngày cho thấy BN đã bị nhiễm vi khuẩn Vibrio vulnificus. Sau 6 ngày điều trị tích cực và chăm sóc tại Phòng Cấp cứu của Trung tâm Bệnh nhiệt đới, tình trạng của BN dần ổn định: chân đỡ sưng, không cần sử dụng vận mạch và qua cơn nguy kịch. BN đã có thể tự ăn uống và nói chuyện. Tuy nhiên, các nốt phỏng tiếp tục chảy dịch và thoát huyết tương trên nền BN đái tháo đường và xơ gan nên các bác sĩ vẫn phải theo dõi sát sao tình trạng của BN.

Điều trị lâu và tốn kém

PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Những trường hợp nhiễm khuẩn do Vibrio vulnificus thường rất nặng (tỷ lệ tử vong từ 30-40%). Trong những năm gần đây, mỗi năm Trung tâm tiếp nhận 2-3 trường hợp là ngư dân và những BN này thường bị sốc nhiễm khuẩn, tổn thương tiến triển nhanh dẫn tới suy đa phủ tạng, nhiều trường hợp đã được lọc máu nhưng tỷ lệ tử vong rất cao.Vibrio vulnificus là một loại vi khuẩn sống ở vùng nước mặn, nước lợ. Những người dân có bệnh nền như đái tháo đường, suy giảm miễn dịch rất dễ nhiễm loại vi khuẩn này. Đây là loại bệnh cảnh dễ nhầm với các bệnh cảnh nhiễm trùng huyết khác như vi khuẩn liên cầu lợn, nhiễm não mô cầu, tụ cầu, liên cầu... Do vậy, người dân cần cảnh giác với căn bệnh này, đặc biệt là người dân làm nghề nuôi trồng hải sản. Khi có biểu hiện sốt, tổn thương phỏng nước hoại tử ngoài da kèm suy đa phủ tạng cần nghĩ đến một trong các căn nguyên là vi khuẩn Vibrio vulnificus, ngoài ra cần khai thác yếu tố nghề nghiệp, môi trường làm việc để tránh nhầm lẫn, bỏ sót bệnh.

“Con vi khuẩn khi xâm nhập vào cơ thể qua những vết trầy xước ngoài da, qua đường máu, gây nhiễm trùng huyết. Biểu hiện rõ nhất là những vết tổn thương da, gây sưng phỏng và lan rộng, hoại tử da. Nếu có bệnh nền như xơ gan, đái tháo đường, bệnh thận thì dễ vàng da, vàng mắt, suy hô hấp, suy tạng...Khi bị nhiễm Vibrio vulnificus, việc điều trị đầu tiên phải đảm bảo hô hấp tuần hoàn cho BN. Khi giữ được huyết động ổn định, không để tình trạng trụy tim mạch, sẽ tránh tử vong. Ngoài ra, BN sẽ phải điều trị kháng sinh chống sốc, chống suy đa phủ tạng, điều trị bệnh nền, kết hợp điều trị ngoại khoa giúp vết loét không bị ảnh hưởng đến cân cơ thanh mạc bên trong, tránh gây hoại tử sâu”, PGS.TS Đỗ Duy Cường nhấn mạnh.

PGS Cường khuyến cáo người dân khi làm việc trong môi trường nước mặn nên có biện pháp bảo hộ như đi ủng, sử dụng đồ bảo hộ thích hợp để phòng các vết xước ngoài da; Hoặc khi có vết xước ngoài da, ngư dân cần rửa sạch tay chân bằng nước sạch và xà phòng sát khuẩn. Khi có các triệu chứng như: xuất hiện tổn thương bọng nước hoại tử ngoài da, sốt, mệt mỏi,… cần đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Đặc biệt, các nhân viên y tế cũng cần được tập huấn dấu hiệu nhận biết bệnh do vi khuẩn Vibrio vulnificus gây ra để chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị kháng sinh phù hợp./.

Hương Giang