Bệnh viện 108 lập kỳ tích mới khi vừa công bố thực hiện thành công ca lấy, ghép đa mô, tạng từ người cho chết não cho nhiều người cùng một lúc mà không cần chuyên gia nước ngoài.

12 bàn mổ cùng hơn 150 bác sĩ vào cuộc

Lấy/ghép mô, tạng là một trong những thành tựu đỉnh cao của y học nước nhà. Sau 3 năm thực hiện đề án KHCN “Tăng cường năng lực nghiên cứu để phát triển kỹ thuật ghép mô, bộ phận cơ thể người”, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (BV108) đã thực hiện thành công 240 ca ghép tạng. BV108 cũng đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực ghép tạng, đặc biệt là triển khai các kỹ thuật, tổ chức thực hiện các kỹ thuật lấy, ghép đa mô, tạng ngay tại BV.

Đặc biệt mới đây (ngày 16/9), BV108 đã thực hiện ca lấy, ghép đa mô, tạng từ người cho chết não cho nhiều người trong cùng một thời gian ngắn. Cụ thể: Ghép 2 phổi cho một bệnh nhân (BN) được chẩn đoán xơ phổi nguyên phát; Ghép gan cho một BN suy gan cấp trên nền xơ gan do nhiễm virus viêm gan B; Ghép 2 thận cho 2 BN suy thận mạn tính giai đoạn cuối; Ghép 2 cẳng bàn tay cho 1 BN bị cụt chi thể do tai nạn chất nổ. Ngoài ra, BV còn phối hợp với Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia tiến hành lấy và bảo quản, vận chuyển tim ghép sang BV Hữu nghị Việt Đức.

Đây là lần thứ 4 BV108 điều phối, tổ chức thực hiện lấy, ghép đa mô, tạng từ người cho chết não ngay tại BV. Các ca lấy và ghép tạng được thực hiện vào ngày 16/9, đến nay sức khỏe những BN nhận tạng đều ổn định.

Các bác sĩ BV108 đã ví đây thực sự là một “trận đánh lớn”, đòi hỏi sự phối hợp rất chặt chẽ để tiến hành đồng thời 12 bàn mổ thực hiện thành công cùng một lúc những ca ghép này. Sau 24 giờ chuẩn bị khẩn trương và trong suốt hơn 10 giờ tiến hành lấy, ghép đa mô tạng, hơn 150 bác sĩ, điều dưỡng, dược sĩ, kỹ thuật viên, nhân viên của BV108 cùng với sự tham gia phối hợp chặt chẽ của BV Phổi Trung ương đã thực hiện thành công ca lấy, ghép đa mô tạng thứ 4 ngay tại BV108 mà không có sự hỗ trợ của chuyên gia nước ngoài.

GS Mai Hồng Bàng, Giám đốc BV108 cho biết: “Ban giám đốc đã trực tiếp chỉ đạo sâu sát và điều hành, kiểm tra rất chặt chẽ từ chỉ định đến tổ chức hội chẩn… Để thực hiện các ca ghép mô tạng này, 12 bàn mổ được hoạt động đồng thời. Kết quả các ca lấy ghép đều diễn biến thuận lợi. Trong đó, ca ghép gan lần này là một trong 51 ca ghép gan được thực hiện tại BV108. Hiện nay, Bệnh viện triển khai ghép gan thường quy, chủ yếu là các ca ghép gan lấy từ người cho sống. Đặc biệt, các thầy thuốc đã thực hiện 14 ca ghép gan cấp cứu điều trị suy gan cấp.

Mở ra hướng điều trị mới

Người được ghép phổi lần này là nam BN, 54 tuổi. BN được chẩn đoán xơ phổi nguyên phát khoảng 2 năm nay. Đây là bệnh lý gây xơ hóa phế nang và mô kẽ của phổi, theo thời gian sẽ gây thiếu oxy nghiêm trọng.

Các bác sĩ BV108 cho biết, ghép phổi là cơ hội duy nhất để giành lại sự sống cho nam BN này nhưng cũng là thách thức rất lớn đối với các thầy thuốc. Ghép phổi được đánh giá là một kỹ thuật khó nhất trong lĩnh vực ghép tạng kể cả với những nước có nền y học tiên tiến trên thế giới hiện nay.

Đặc biệt, trong ca lấy, ghép đa mô tạng lần này, các thầy thuốc của BV108 đã lập một kỳ tích khi lần đầu tiên tại Việt Nam và khu vực tiến hành ghép 2 cẳng tay cho một BN nam 18 tuổi.

Người nhà của BN này cho biết, cách đây 3 năm, khi chưa đầy 15 tuổi em đã gặp tai nạn chất nổ hóa học khi làm thí nghiệm khiến 2 cẳng tay dập nát, không còn khả năng bảo tồn. Từ khi bị cụt tay, cuộc sống của em gặp rất nhiều khó khăn. Giấc mơ được cắp sách tới người như bao bạn bè cùng trang lứa của cậu học sinh này cũng không còn.

Suốt 3 năm đằng đẵng với một giấc mơ có được đôi tay lành lặn để được tiếp tục học hành, đến nay đã trở thành hiện thực. Em đã được phẫu thuật ghép đồng thời cả 2 cẳng tay một lúc. Đây là ca ghép chi thể thứ 2 được thực hiện tại BV108, sau thành công của ca ghép chi thể đầu tiên trên thế giới lấy từ người cho sống được thực hiện tại BV108 vào tháng 1/2020.

Giờ đây, nam BN đã rất vui vẻ, hạnh phúc khi cẳng bàn tay ghép tưới máu tốt, và vết thương đã liền sẹo. Em cố gắng tự tập luyện co nắm và vận động ngay cả khi không có bác sĩ hướng dẫn tập phục hồi chức năng - vật lý trị liệu. Em cho biết: “Hiện nay, việc co nắm của em tốt hơn trước rất nhiều. Lúc nào em cũng cố gắng tập luyện, mong muốn 2 tay vận động tốt dần để sớm quay về trường học tập cùng thầy cô và các bạn”.

Còn các BN khác, sau ghép được cách ly và chăm sóc theo chế độ đặc biệt 24/24h. Đến nay, sức khỏe của các BN này đều ổn định, hồi phục tốt, ăn uống, vận động bình thường. Một BN ghép gan và 2 BN ghép thận được xuất viện sau 3 tuần ghép. Hơn 1 tháng sau ghép, BN ghép phổi cũng được ra viện trong niềm vui và hạnh phúc.

Ghép mô tạng là 1 trong 10 thành tựu lớn của nhân loại thế kỷ 20. Nhờ đó, hàng chục nghìn BN đã được cứu sống. Thành công của ca ghép đa, mô tạng thứ 4 của BV108 từ người cho chết não mở ra một hướng điều trị mới trong tương lai; đồng thời khẳng định việc làm chủ các kỹ thuật đỉnh cao của nền y học nước nhà./.

Hương Giang