Sau 1 năm, người dân TP.HCM vẫn không thể nào quên những tháng ngày đau thương trong đại dịch Covid-19. Có nhiều gia đình mất người thân, đặc biệt là những đứa trẻ mồ côi vì Covid-19, các em đang dần học cách tự trưởng thành sớm hơn những đứa trẻ khác để có thể bước tiếp.

Đi về phía trước

Trong căn nhà nhỏ ở con hẻm phường 14, Quận 10, TP.HCM, chị Đoàn Thị Hồng (50 tuổi) xúc động kể về quãng thời gian hơn một năm qua, gia đình vắng đi người trụ cột. Vợ chồng chị kết hôn 10 năm trước và có bé Nguyễn Ngọc Quỳnh Như nay lên 9 tuổi. Kết hôn muộn nên khi có con, chồng chị Hồng như có thêm động lực để làm việc, vun vén cho gia đình. Tháng 7/2021, chồng chị không may mất vì Covid-19, vậy là chị Hồng từ một người vốn chỉ quen với công việc nội trợ đã phải trải qua một khoảng thời gian khá khó khăn để ổn định tâm lý, tập làm quen với cuộc sống mới. Nhờ những người xung quanh giúp đỡ, chị Hồng có một chiếc xe đẩy để bán hàng trước nhà, vừa có thêm thu nhập, vừa có thể chăm sóc con nhỏ.

Cô bé 9 tuổi được mẹ giải thích về sự ra đi của người cha. Ánh mắt non nớt, suy nghĩ ngây ngô của em cũng dần hiểu được phần nào sự trống vắng trong căn nhà ấy. Thấy mẹ xúc động khi nhắc về ba, bé Quỳnh Như chạy lại ôm chầm lấy mẹ để an ủi. Cô con gái 9 tuổi cũng là động lực duy nhất để chị Hồng nỗ lực hơn mỗi ngày. “Con mình vẫn còn nhỏ, giờ mình chỉ nghĩ tới con để cố gắng vượt qua, nếu không có con, mình cũng không biết làm thế nào”, chị Hồng tâm sự.

Còn cô bé Quỳnh Như tuy nhỏ nhưng đã biết phụ mẹ những công việc vừa sức mình như quét nhà, xếp quần áo,… “Con rất nhớ ba, con nhớ những lúc ba dẫn đi chơi, mua đồ chơi cho con”, đó là những ký ức về người cha đã khuất mà cô bé Quỳnh Như có thể kể lại.

Cũng như Quỳnh Như, Minh Hân (13 tuổi) cũng mồ côi cha vì Covid-19. Trước đó, ba của Hân không may bị tai biến phải nằm một chỗ, gia đình sống nhờ vào thu nhập từ mẹ là chị Phan Thị Dung với công việc bán cá thuê ngoài chợ. Người chị lớn của Hân đã ra trường đi làm nên có thể tự lo cho mình nên chị Dung cũng bớt gánh nặng phần nào.

Nhắc lại kỷ niệm về ba, Minh Hân vẫn chưa thể quên được những ngày khai giảng trước đây có cả cha, cả mẹ đưa em đến trường, hay những lần đi học về có mặt ba ở nhà. Cả nhà 4 người sinh hoạt trong một căn phòng nhỏ hơn 15m² của nhà nội, Hân ngồi học trên giường, mẹ chăm sóc ba ở bên dưới. Từ ngày cha mất hơn một năm nay, mỗi khi đi học về, bước vào căn phòng nhỏ, em vẫn luôn thường trực cảm giác thiếu vắng hình bóng của ba.

Gặp Minh Hân trong một buổi trưa vừa mới đi học về, em ngồi ăn cơm một mình, tự giác dọn dẹp rồi chuẩn bị sách vở chiều quay trở lại trường. Sáng sớm, em tự đạp xe đến trường, chiều đến thỉnh thoảng được mẹ đi làm về sớm đưa đi học. Ngoài giờ học, thương mẹ phải dậy sớm làm lụng vất vả nên Minh Hân cũng phụ mẹ rất nhiều công việc nhà: “Em phụ mẹ quét nhà, lau nhà, phơi đồ, giặt quần áo, nấu cơm,…”, Minh Hân kể. Dù có phụ mẹ nhiều công việc, nhưng Hân vẫn luôn giữ được thành tích học tập tốt ở lớp. Tuổi còn nhỏ, Hân cũng chỉ nghĩ được rằng, mình phải học thật tốt thì mới khiến mẹ vui lòng và sau này mình có thể giúp đỡ được gia đình.

Chị Phan Thị Dung, mẹ của Minh Hân tự hào mỗi khi nhắc đến cô con gái út. Bởi tuy còn nhỏ, Hân đã hiểu chuyện và tự giác giúp mẹ rất nhiều. Là một người mẹ và cũng là chỗ dựa duy nhất của hai cô con gái, chị Dung cũng tự động viên chính mình rằng cuộc sống vẫn phải tiếp túc để lo cho những người ở lại. “Mình cũng nguôi ngoai đi được phần nào sự trống vắng trong gia đình bởi nhờ người này người kia giúp đỡ, ba mẹ con phấn chấn lên hẳn”, chị Dung chia sẻ.

Cũng ở phường 14, Quận 10, em Gia Huy (16 tuổi) mất ba trong đợt dịch Covid-19 vừa qua. Huy cũng đang phải học cách trưởng thành sớm hơn những người bạn cùng trang lứa. Nhắc về ba, Huy nhớ nhất là kỷ niệm lần đầu tiên và cũng là duy nhất cả nhà được đi du lịch cùng nhau ở Đà Lạt 3 năm trước. Huy cũng không nghĩ rằng, đó là chuyến đi đầu tiên và cũng là duy nhất có đủ cả gia đình.

Giờ đây, Huy phải tự giác trong rất nhiều việc, từ ăn uống, học hành bởi mẹ đi làm cả ngày. Ngoài những buổi học trên trường, em thường ghé tiệm sửa xe của người quen để học nghề với mong muốn sau này có chuyện gì vẫn có nghề để kiếm tiền nuôi được mẹ. Mẹ của Huy cũng từ một người phụ nữ quen với công việc nội trợ đã bắt đầu kiếm công việc bên ngoài để có tiền hỗ trợ em học hành. “Mỗi lần về nhìn bàn thờ ba, em lại nhớ ba. Em cũng nhìn đó để cố gắng hơn. Em cũng nỗ lực vượt qua mọi khó khăn cùng mẹ, em mong sau này có thể lo được cho mẹ”, Gia Huy tâm sự.

Có thêm một người “mẹ”

Quỳnh Như, Minh Hân, Gia Huy chỉ là 3 trong số 6 đứa trẻ ở phường 14, Quận 10, TP.HCM được c Lâm Quỳnh Hoa nhận làm mẹ đỡ đầu. Chị Hoa kể, hơn một năm trước, thời điểm dịch mới đi qua, người thân mất do Covid-19 của "các con" chị hầu hết đều là những trụ cột trong gia đình. Cảm thấy thương và được sự ủng hộ từ gia đình đến chính quyền địa phương nơi chị sinh sống, chị Hoa quyết định nhận làm mẹ đỡ đầu của các con. Trong hành trình đó, c Hoa cũng gặp không ít khó khăn từ việc ổn định tinh thần cho các bà mẹ hoà nhập với thực tế hoàn cảnh của gia đình đến việc quan tâm, chăm lo cho các con tâm sinh lý, học hành, giống như con ruột của mình. C Hoa xúc động khi nhắc lại quyết định nhận làm mẹ đỡ đầu của tận 6 đứa trẻ trong xóm giống “như một bản năng tự nhiên” mà chẳng suy nghĩ sẽ nhận lại được gì. “Thấy các con tội nghiệp thì mình giúp thôi. Mình cứ làm chứ không nghĩ tới điểm dừng. Mình sẽ đồng hành cùng các con trong suốt cuộc sống này”, c Quỳnh Hoa tâm sự.

Trải qua hơn 1 năm, là người chứng kiến sự thay đổi của cả 6 người con, chị Hoa tự hào khi đến thời điểm này, các con của chị đều đã thay đổi theo hướng tích cực và trưởng thành hơn trước. Từ những đứa trẻ ban đầu có phần rụt rè sau thời gian dài ở nhà giãn cách xã hội và nỗi buồn mất đi người thân, giờ đây các em thay đổi rất nhiều và nụ cười đã quay trở lại. “Đó là điều tôi rất mừng. Mặc dù từ mất mát, đau thương mà các con đã có sự quyết tâm đó, trưởng thành trước tuổi nhưng cũng cảm thấy vui vì các con đã biến sự mất mát của mình thành động lực, mục tiêu để vươn lên trong cuộc sống”, chị Hoa tự hào.

Những đứa trẻ giờ đây, ngoài gia đình, các em còn có thêm gia đình thứ hai của mẹ Hoa, lúc nào cũng mở rộng cửa để đón các con. Người thân của các em không khỏi xúc động khi nhắc về “mẹ Hoa” của lũ nhỏ. Mẹ Hoa chăm lo từ sức khoẻ tinh thần đến việc học, từng cái ăn, cái mặc và cả những khoản học phí. Nhờ đó mà gia đình có thể yên tâm cho các em được đến trường như bao đứa trẻ khác. Minh Huy, chàng trai hằng ngày ít nói, nhưng khi nhắc về mẹ Hoa, em không giấu nổi sự biết ơn và trân trọng bởi “mẹ Hoa và những người xung quanh đã giúp đỡ đùm bọc các em và em rất nhiều”, Huy chia sẻ.

Nhờ những người như chị Hoa hay các bà mẹ đỡ đầu khác, những đứa trẻ mồ côi vì Covid-19 lại có thêm hy vọng về tương lai. Minh Hân với ước mơ trở thành hướng dẫn viên du lịch để đi vòng quanh thế giới. Bé Quỳnh Như nhỏ tuổi nhất muốn trở thành cô giáo dạy học cho những em nhỏ. Còn Gia Huy có suy nghĩ chững chạc hơn: “Em mong có nhiều tiền để có thể lo cho mẹ cũng như giúp đỡ những em có hoàn cảnh khó khăn hơn như mẹ Hoa đã làm cho chúng em”.

Một năm dịch qua đi, nỗi buồn mất đi người thân của những đứa trẻ mồ côi vì Covid-19 vẫn còn đó. Nhưng hơn hết đó là sự nỗ lực của mỗi gia đình, mỗi đứa trẻ, cố gắng vượt qua nỗi đau để đi về phía trước. Cùng với đó là sự vào cuộc của nhiều cơ quan đơn vị đồng hành để tiếp thêm sức mạnh và hy vọng cho các em, để không một ai bị bỏ lại phía sau./.