Trong bài trước, Báo TNVN đã nêu một số dự án lấy đất của HTX Đông Ba nhưng xã viên không được hưởng lợi gì. Bài này kiểm đếm sai phạm kéo dài của cá nhân và nhóm cá nhân, là những người lợi dụng qui định của luật pháp và cung cách quản lý mù mờ để trục lợi. Những việc làm đó xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của xã viên HTX Đông Ba, vi phạm pháp luật, làm thất thoát nguồn thu của Nhà nước từ tài nguyên đất đai.

Sai phạm từ trong ra ngoài, từ dưới lên trên

Cụ Nguyễn Thị Tần - 87 tuổi (là cựu xã viên chính thức) cùng ông Thái Văn Sự và nhiều xã viên khác dẫn chúng tôi đến khu đất Ao rau muống (sau chợ Mơ), nói trong nước mắt: “Gia đình tôi góp vào HTX mảnh đất 8 luống, thêm mảnh 7 luống và một ao con, cộng với 3 sào ruộng… Đây là khu đất, ao gia đình tôi góp vào HTX. Ông Chủ nhiệm HTX đã bán hết diện tích đất của gia đình tôi”. Ông Thái Văn Sự và ông Trần Xuân Luật đều là con của cựu xã viên HTX còn cho biết thêm: “Ông Chủ nhiệm HTX lấy đất của cụ Tần chia cho con đẻ, số còn lại đem bán”? Đến tiếp ao hồ Dải Đỏ ở ngõ 191 phố Minh Khai, các cựu xã viên cho biết: “Ông Chủ nhiệm thông báo, đất ở ngõ 191 Minh Khai sẽ được thu hồi để xây dựng nhà ở cho các giáo viên trong quận - đây là ý kiến của quận Hai Bà Trưng”. Thế nhưng, nghi vấn đặt ra là “…quận chỉ đạo tại sao không có quyết định bằng văn bản? Liệu có phải ông Chủ nhiệm HTX tự nghĩ ra, rồi gian dối với xã viên để bán đất của HTX?”. Còn nhiều câu hỏi nữa đến nay chưa được trả lời thỏa đáng.

Tương tự, có 2 căn nhà mới được xây dựng ở ngách 20, ngõ Trại Cá (cách UBND phường Trương Định chưa đầy 150m), được lý giải là đất HTX cho mượn làm kho đựng sắt thép, phục vụ dự án, lúc đầu treo biển “Nhà điều hành công trình & Chốt phòng chống tội phạm”, nay lại xây dựng thành nhà ở, có công tơ điện được lắp riêng cho từng hộ. Chủ 2 căn nhà này là người ở nơi khác đến, nói rằng đã mua bán có giấy tờ. Một trong 2 căn hộ này đang mở quán bán hàng ăn. Tại ngõ 129 đường Trương Định có 4 ngôi nhà kiên cố đã xây trên khu đất ao Vườn Bầu 2, trong đó nhà số 10 đã được cấp sổ đỏ cho ông Nguyễn Văn Viễn (không phải là xã viên của HTX). Tại khu vực này, ngoài 4 ngôi nhà trên còn xuất hiện 10 công trình khác cao 4 tầng đang hoàn thiện, trong đó có 5 ngôi nhà nằm trên đất ao Vườn Bầu 2. Có nhà đã bán cho người ở nơi khác đến ở, còn lại đang chờ để bán. 

Tại khu đất Ao Cầu Rửa có dãy 3 căn nhà ở của ông Thắng - kế toán trưởng HTX Đông Ba xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp. Tại ngách 87, ngõ Trại Cá có ngôi nhà 50m2 là của anh Thịnh (tóc bạc) là cán bộ Tư pháp phường Trương Định, sau chuyển lên làm phó Ban GPMB quận Hai Bà Trưng, cũng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, sau đó anh Thịnh đã chuyển cho người khác đến ở. Tại ao bà Cay có ngôi nhà 5 tầng đang được hoàn thiện khoảng 65m2. Ngôi nhà này nằm trên đất nông nghiệp, nhưng đã cấp sổ đỏ cho ông Nguyễn Gia Tuyến - nguyên phó Chủ tịch UBND phường Bách Khoa. Cũng tại khu vực ao bà Cay, tiếp giáp đó là 3 căn nhà (4,5 tầng) đã xây dựng kiên cố. Theo điều tra của phóng viên (PV), ngày 23/5/2017, cả 4 căn nhà này đã được công khai danh sách cấp sổ đỏ cho: Nguyễn Gia Tuyến, Phạm Văn Tuấn, Tô Hoàng Nghĩa, Bùi Thanh Sơn.

Không ai muốn xử lý

Được biết, thời gian qua, UBND phường Trương Định đã tổ chức rào tôn tất cả những khu đất ao còn lại của HTX Đông Ba trên địa bàn để chống lấn chiếm… Nhưng thật “đắng lòng” khi nhìn thấy những công trình nhà kiên cố 4 đến 5 tầng vẫn “mọc” lên ngạo nghễ trong chính khu vực đã quây tôn này.

Đó là cấp phường, còn quận Hai Bà Trưng đã ra Quyết định số 698 thành lập đoàn thanh tra và đã có kết luận. Căn cứ kết luận thanh tra, Quận ra Quyết định số 368 chỉ đạo nhiều việc quan trọng, nhưng đa số không được thực hiện.

Liên quan đến quyền lợi của xã viên, Quận yêu cầu Ban quản trị HTX Đông Ba thu hồi về quỹ của HTX số tiền 292.000.000đ chi không đúng và chưa được thông qua Đại hội xã viên; thanh lý Hợp đồng kinh tế số 08/HĐKT với khoản tiền 65.000.000đ theo quy định của pháp luật; rà soát việc phân định và chi trả quyền lợi xã viên, theo phương án đã được Đại hội xã viên thông qua, đảm bảo công khai, dân chủ, công bằng; tiếp tục rà soát danh sách xã viên HTX và những người đã là xã viên HTX được hưởng quyền lợi của HTX theo quy định của Luật HTX và các quy định của pháp luật.

Về xử lý sai phạm, Quận yêu cầu Chủ nhiệm HTX chấm dứt chi trả lương gián tiếp cho cán bộ của HTX; giao cho phòng Địa chính nhà đất (ĐCNĐ) chủ trì cùng với Ban quản trị HTX, UBND phường làm thủ tục thu hồi 7.720m2 đất chiếm dụng, sử dụng không đúng mục đích. Cụ thể là 280m2 đất tại hồ Quỳnh II do HTX đã ký hợp đồng cho thuê 7 năm trái thẩm quyền; 7.440m2 tại các ao trong ngõ Trại Cá của 72 trường hợp (có danh sách cụ thể) đã san lấp chiếm dụng đất của HTX.

Về quản lý Nhà nước, Quận giao phòng ĐCNĐ chủ trì cùng với UBND phường Trương Định tổ chức thực hiện nghiêm quản lý đất nông nghiệp theo địa giới hành chính; giao UBND phường Trương Định chủ trì cùng với Ban quản trị HTX điều chỉnh cắm cột mốc đất nông nghiệp đúng hiện trạng tại ao Cầu Xây; giao UBND phường Trương Định chủ trì cùng với phòng Địa chính Nhà đất quận tiến hành rà soát 51 trường hợp (có danh sách cụ thể) đã san lấp lấn chiếm đất nông nghiệp xây dựng nhà ở, chuyển nhượng trái phép để có biện pháp xử lý theo quy định.

Quyết định là vậy, nhưng không ai muốn làm và hầu hết mọi việc vẫn chỉ là trên giấy. Quản lý Nhà nước tại địa phương trong lĩnh vực này gần như vô hiệu. Chính sự “vô luật” đó làm cho sai phạm ngày càng nghiêm trọng hơn. Nguyên nhân sẽ được chúng tôi phân tích trong bài sau.