Bài 2: Cấp “sổ đỏ” đúng đối tượng, đúng quy trình?

Kết luận của Hội đồng giám định Chi cục Quản lý đất đai (QLĐĐ) thuộc Sở TN-MT dựa vào tư liệu của Cơ quan CSĐT để kết luận việc UBND TP Tuy Hòa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) cho ông Nguyễn Thái Lân và bà Nguyễn Thị Lanh là không đúng quy định có tính quy kết. Về vấn đề này, các bị can cho rằng kết luận của Chi cục QLĐĐ là không có cơ sở, không đúng bản chất, nên các bị can đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc làm sáng tỏ...
Kết luận giám định của Chi cục QLĐĐ
Như Báo TNVN đã phản ánh, ngày 06/4/2021, Cơ quan CSĐT, Công an TP Tuy Hòa đã ban hành các quyết định khởi tố bị can: Võ Công Toàn, nguyên Phó trưởng phòng Phòng TN-MT; Nguyễn Mạnh Tín, chuyên viên Phòng TN-MT; Trần Minh Thủ, Phó Giám đốc VPĐK; Nguyễn Anh Tuấn, nguyên nhân viên VPĐK về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Không đồng tình với quyết định khởi tố bị can của Cơ quan CSĐT, Công an TP Tuy Hòa, các bị can đã có đơn khiếu nại gửi các cơ quan chức năng, trong đó có Viện Kiểm sát nhân dân TP Tuy Hòa.

Ngày 20/4/2021, Viện Kiểm sát nhân dân TP Tuy Hòa ban hành các quyết định giải quyết khiếu nại. Nội dung các quyết định giải quyết khiếu nại viện dẫn kết luận của Hội đồng giám định Chi cục QLĐĐ như sau:
Thứ nhất: Việc UBND TP Tuy Hòa căn cứ vào Điều 22, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP để cấp GCN thửa đất số 36, tờ bản đồ số 57, phường Phú Đông cho ông Lân và bà Lanh là không đúng quy định.

Thứ hai: Về trách nhiệm của Phòng TN-MT liên quan đến việc cấp GCN thửa đất nêu trên cho ông Lân và bà Lanh, trách nhiệm trực tiếp liên quan đến ông Võ Công Toàn và ông Nguyễn Mạnh Tín. Bởi vì, ông Toàn có trách nhiệm trong việc kiểm tra hồ sơ. Do tin tưởng UBND phường Phú Đông đã có tờ trình; VPĐK và Nguyễn Mạnh Tín, chuyên viên Phòng TN-MT đã kiểm tra nên ông Toàn không kiểm tra kỹ hồ sơ, không phát hiện hồ sơ có sai sót là: Không niêm yết công khai kết quả kiểm tra hồ sơ tại khu dân cư nơi có đất, tài sản gắn liền với đất; Danh sách niêm yết công khai không có chữ ký xác nhận của đại diện những người sử dụng đất, dẫn đến Tờ trình số 607/TTr-TN &MT, ngày 16/3/2016 đề nghị UBND TP Tuy Hòa cấp GCN cho ông Lân, bà Lanh. Đối với ông Tín, có trách nhiệm tiếp nhận, thẩm định hồ sơ xin cấp GCN do VPĐK chuyển đến. Tuy nhiên, do tin tưởng VPĐK đã thẩm định, không kiểm tra kỹ hồ sơ nên không phát hiện sai sót trong hồ sơ như đã nêu trên dẫn đến tham mưu cho ông Toàn ký tờ trình số 607/TTr.

Cũng tại kết luận Hội đồng giám định Chi cục QLĐĐ, về trách nhiệm của VPĐK, việc UBND phường Phú Đông không thực hiện đúng trình tự thực hiện, giải quyết hồ sơ, nhưng vẫn xác định hồ sơ đủ điều kiện để trình UBND TP Tuy Hòa là thiếu sót của ông Trần Minh Thủ, Phó Giám đốc VPĐK. Theo quy định, ông Thủ phải có trách nhiệm trong kiểm tra hồ sơ, tuy nhiên, ông Thủ tin tưởng ông Tuấn, nhân viên VPĐK đã thẩm định nên ông Thủ không kiểm tra kỹ hồ sơ, không phát hiện sai sót trong hồ sơ là: Không niêm yết công khai kết quả kiểm tra hồ sơ tại khu dân cư nơi có đất, tài sản gắn liền với đất; Danh sách niêm yết công khai không có chữ ký xác nhận của đại diện những người sử dụng đất, dẫn đến ký xác nhận vào đơn đề nghị cấp GCN, xác định hồ sơ đủ điều kiện trình UBND TP Tuy Hòa. Đối với ông Tuấn, nhân viên VPĐK trong quá trình kiểm tra thực địa thẩm định hồ sơ cấp GCN cho ông Lân và bà Lanh chưa kiểm tra kỹ về chủ sử dụng đất; UBND phường Phú Đông không thực hiện đúng trình tự thực hiện, giải quyết hồ sơ, nhưng vẫn xác định hồ sơ đầy đủ điều kiện để trình UBND TP Tuy Hòa là thiếu sót của ông Tuấn. Dẫn đến, UBND TP Tuy Hòa cấp GCN cho ông Lân và bà Lanh là không đúng quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 99, Luật Đất đai 2013 và Điều 22, Nghị Định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ.
Cần phải xác minh, làm rõ quan điểm của các bị can...

Liên quan đến nội dung thứ nhất, ông Toàn cho rằng: “Việc Hội đồng giám định Chi cục QLĐĐ ra viện dẫn năm 2012, trước khi xin cấp GCN, ông Lân và bà Lanh đã bán đất cho ông Hiếu bằng giấy viết tay, không qua xác nhận của chính quyền, nên ông Lân và bà Lanh không phải là người sử dụng đất, mà thực chất người sử dụng đất là ông Hiếu để đưa ra kết luận năm 2016, UBND TP Tuy Hòa cấp GCN cho ông Lân và bà Lanh là không đúng với quy định pháp luật đất đai và bản chất vụ việc, là không có cơ sở, bởi căn cứ vào điểm a, khoản 1, Điều 99 của Luật Đất đai năm 2013, Nhà nước cấp GCN đối với những trường hợp sau: Người đang sử dụng đất có đủ điều kiện được cấp GCN theo quy định tại các Điều 100, 101, 102 thì căn cứ vào hồ sơ ông Lân và bà Lanh là người đang sử dụng đất, đủ điều kiện để được cấp GCN. Bên cạnh đó, căn cứ vào Điều 5, Luật Đất đai 2013, khoản 1 Điều 82 Nghị định 43 thì sau ngày 01/01/2008, việc năm 2012, ông Lân và bà Lanh bán đất cho ông Hiếu bằng giấy viết tay không có giá trị pháp lý cho thấy ông Hiếu không phải là người sử dụng đất đủ điều kiện, được pháp luật thừa nhận nên ông Hiếu không phải là người sử dụng đất đủ điều kiện được pháp luật thừa nhận”.
Liên quan đến vấn đề thứ hai, ông Toàn cho rằng: “Căn cứ theo quy định tại khoản 4, Điều 70 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP; Căn cứ khoản 2, khoản 3, Điều 6 Quyết định số 34/2015/QĐ-UBND ngày 21/9/2015 của UBND tỉnh Phú Yên ban hành quy chế phối hợp thực hiện đăng ký GCN thì tôi đã thực hiện đầy đủ về trình tự, thủ tục và đã làm hết trách nhiệm theo quy định. Việc Chi cục QLĐĐ kết luận tôi và ông Tín - chuyên viên Phòng TN-MT thiếu trách nhiệm, không làm đúng trình tự là thiếu căn cứ, và không có cơ sở”.

Đồng quan điểm với ông Toàn, ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng: Việc kiểm tra hiện trạng sử dụng đất là để kiểm tra ranh giới thửa đất và diện tích đất chứ không phải thẩm định lại chủ sử dụng đất, nguồn gốc đất. Việc thẩm tra xác định chủ sử dụng đất, nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất, tranh chấp, khiếu nại… là trách nhiệm của UBND phường Phú Đông được quy định tại khoản 2, Điều 70, Nghị định 43 và khoản 1, Điều 6 của Quyết định 34.

“Cơ quan CSĐT, căn cứ kết luận của Hội đồng giám định Chi cục Đất đai quy kết cho tôi thiếu trách nhiệm trong quá trình kiểm tra hiện trạng sử dụng đất là không đúng. Bởi vì, tại thời điểm kiểm tra hiện trạng sử dụng đất, ông Lân có mặt tại thời điểm kiểm tra, ký xác nhận là chủ sử dụng đất, không ai tranh chấp, khiếu nại và UBND phường Phú Đông xác nhận ông Lân là chủ sử dụng đất, không có thông tin gì liên quan đến thửa đất đã chuyển nhượng cho người khác, cụ thể là ông Hiếu. Vậy ông Hiếu là ai? Việc ông Lân bán đất cho ông Hiếu bằng giấy viết tay làm sao tôi biết?. Đối với việc không thực hiện niêm yết công khai kết quả kiểm tra hồ sơ tại khu dân cư nơi có đất, tài sản gắn liền với đất là trách nhiệm của UBND phường Phú Đông, việc thiếu chữ ký của ông Lân trong danh sách niêm yết công khai cũng không làm sai lệch về trình tự thủ tục, không làm ảnh hưởng đến tính pháp lý và bản chất của hồ sơ” - ông Tuấn cho hay.
Ông Trần Minh Thủ khẳng định: “Căn cứ khoản 3, khoản 5, Điều 22 và khoản 2, Điều 7 Nghị định 43; Thông tư số 23/3013/TT-BTNMT thì việc tham mưu cho UBND TP Tuy Hòa xem xét cấp GCN cho ông Lân và bà Lanh tại thửa đất nêu trên là đúng quy định của Luật Đất đai”.
“Đối với nội dung của Hội đồng giám định Chi cục Đất đai nhận định thửa đất nêu trên của ông Lân và bà Lanh không đủ điều kiện để cấp GCN là không đúng. Bởi vì, Hội đồng giám định Chi cục Đất đai căn cứ vào tài liệu của Cơ quan CSĐT, Công an TP Tuy Hòa cung cấp để kết luận giám định, mà Hội đồng không căn cứ vào hồ sơ của ông Lân kê khai, đăng ký đã được hội đồng họp xét của UBND phường Phú Đông họp xét công khai, xác nhận: Chủ sử dụng đất, nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất, thời điểm sử dụng đất, tình trạng tranh chấp, khiếu nại, sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất để xác định thửa đất này có đủ điều kiện hay không đủ điều kiện cấp GCN. Như vậy, nội dung kết luận của Hội đồng giám định Chi cục Đất đai là không đúng, dẫn đến Cơ quan CSĐT, Công an TP Tuy Hòa khởi tố tôi việc tham mưu cấp GCN tội thiếu trách nhiệm là không đúng, không có cơ sở” - ông Thủ chia sẻ.

Tại quyết định giải quyết khiếu nại của Viện Kiểm sát TP Tuy Hòa có nội dung: Thiệt hại về tài sản do cấp GCN không đúng quy định của pháp luật được xác định là: 253.510.000 đồng.
Về vấn đề này, các ông Thủ, Tuấn, Toàn, Tín cho rằng: Vì thửa đất nêu trên là của ông Lân, có tên trong sổ mục kê do VPĐK lập ngày 3/7/2015, được Sở TN-MT tỉnh duyệt đã sử dụng ổn định, hợp pháp, đủ điều kiện để cấp GCN theo quy định. Trong khi đó, thửa đất này người dân đang sử dụng, chứ không phải lấy đất của nhà nước cấp cho dân. Mặt khác, ông Lân đã đóng 100% tiền sử dụng đất, vậy căn cứ vào đâu cơ quan chức năng khẳng định gây thất thoát cho nhà nước số tiền trên?

Làm việc với phóng viên, bà Bùi Thị Kim Lãnh, Chi cục Phó Chi cục Thuế TP Tuy Hòa, cho biết: “Sau khi nhận được phiếu chuyển thông tin địa chính cho cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính theo quy định từ VPĐK, chúng tôi nhận thấy, việc tính thuế đối với hồ sơ xin cấp GCN của ông Lân là đúng quy định và đã ra thông báo thu thuế theo đúng quy định pháp luật hiện hành”.

Bài 1: Vì sao bị can có đơn kiến nghị khẩn cấp?