Nói về Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XV - năm 2022 được tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Đỗ Tiến Sỹ nhấn mạnh, đây là ngày hội lớn, dịp để những người làm phát thanh cả nước thể hiện tâm huyết, tài năng, trách nhiệm. Đồng thời biểu dương, tôn vinh những tác phẩm, tác giả tiêu biểu của ngành phát thanh cả nước. Liên hoan Phát thanh toàn quốc đã thúc đẩy các đài PT-TH địa phương, các đài truyền thanh cơ sở, đội ngũ phóng viên, biên tập viên đổi mới, sáng tạo, nhằm mang lại hiệu quả cao nhất trong tuyên truyền.

Nhân dịp này, phóng viên Báo Tiếng nói Việt Nam đã phỏng vấn Tổng Giám đốc Đỗ Tiến Sỹ về ý nghĩa, điểm nhấn của kỳ Liên hoan Phát thanh lần này; cơ hội, thách thức đối với những người làm phát thanh...

Thưa Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Đỗ Tiến Sỹ, chủ đề của Liên hoan Phát thanh toàn quốc năm nay là “Linh hoạt chuyển đổi - thích ứng vượt lên”. Chủ đề này có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của đất nước và của ngành phát thanh?

Chủ đề Liên hoan Phát thanh năm nay là “Linh hoạt chuyển đổi - thích ứng vượt lên” bao hàm nhiều ý nghĩa.

Thứ nhất, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, phát thanh có sự chuyển đổi linh hoạt cách thức sản xuất, biên tập, dàn dựng chương trình, phương thức truyền dẫn theo xu hướng chuyển đổi số; chuyển đổi phương thức, cách tiếp cận thính giả, tăng cường sự tương tác với thính giả để trở thành người bạn tâm tình, gần gũi hơn với thính giả ở nhiều đối tượng, nhiều nơi.

Thứ hai, với sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội như hiện nay, những người làm phát thanh phải tự thích ứng để vượt lên chính mình, khẳng định vai trò của phát thanh trong đời sống xã hội. Chính vì vậy, chất lượng các tác phẩm dự thi năm nay được tập trung đầu tư công sức, chất xám, công nghệ với nhiều tác phẩm có nội dung hay, có tính sáng tạo, phản ánh các vấn đề kinh tế, nhiều mặt của đời sống xã hội, thể hiện rõ nhất như cuộc chiến chống Covid-19, chủ trương chính sách phát triển kinh tế - xã hội.

Tính từ Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần đầu tiên (tổ chức vào năm 1994) đến Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XV diễn ra vào năm nay đã 28 năm. Chặng đường dài này đã góp phần khẳng định sức sống và sự lan tỏa của “ngày hội” nghiệp vụ lớn của những người làm phát thanh như thế nào, thưa Tổng Giám đốc?

Liên hoan Phát thanh toàn quốc là hoạt động nghiệp vụ do Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức định kỳ 2 năm 1 lần, lần đầu tiên được tổ chức vào năm 1994 tại Hà Nội, tiếp đó là các địa phương khác như Quảng Ninh, Khánh Hòa, Nghệ An, Đồng Tháp... Kỳ Liên hoan Phát thanh lần thứ XV - năm 2022 là lần thứ 2 được tổ chức tại TP Hồ Chí Minh (trước đó được tổ chức vào năm 1995). Liên hoan Phát thanh toàn quốc là ngày hội lớn, là dịp để những người làm phát thanh cả nước thể hiện tâm huyết, tài năng, trách nhiệm và những phẩm chất của người làm báo, biểu dương, tôn vinh những tác phẩm, tác giả tiêu biểu của ngành phát thanh cả nước. Đây cũng là cơ hội để các đài PT-TH trong cả nước cùng trao đổi về những xu hướng phát triển của báo chí hiện đại, tìm ra những cách làm mới phù hợp với công chúng.

Kể từ lần đầu tiên được tổ chức năm 1994 đến nay, Liên hoan Phát thanh toàn quốc đã qua chặng đường gần 30 năm với 14 kỳ liên hoan, đánh dấu sự trưởng thành cả về lượng và chất của những người làm phát thanh cả nước. Và hơn cả, Liên hoan Phát thanh toàn quốc thực sự trở thành ngày hội của những người làm báo nói cả nước. Qua mỗi kỳ Liên hoan đã có những đổi mới trong cách thức tổ chức và mở rộng đơn vị tham gia đáp ứng nhu cầu của những người làm phát thanh đông đảo từ Trung ương đến cơ sở. Liên hoan Phát thanh toàn quốc đã tạo tiền đề cho các đài PT-TH các tỉnh, thành phố tổ chức Liên hoan Phát thanh tại địa phương nhằm thúc đẩy sự sáng tạo của các đài truyền thanh cơ sở, cũng như đội ngũ phóng viên, biên tập viên, phát thanh viên, kỹ thuật viên, đáp ứng nhiệm vụ thông tin tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và của địa phương, góp phần xây dựng đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Đồng thời, thông qua Liên hoan, sẽ lựa chọn được những tác phẩm xuất sắc, sát thực với người dân ở cơ sở tham dự Liên hoan Phát thanh toàn quốc.

Mỗi kỳ Liên hoan Phát thanh đều có rất nhiều hoạt động ý nghĩa đối với những người làm nghề. Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XV - năm 2022 có những điểm nhấn đáng chú ý nào, thưa Tổng Giám đốc?

Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XV - năm 2022 diễn ra tại TP. Hồ Chí Minh là một kỳ Liên hoan đặc biệt khi cả nước vừa trải qua những tháng ngày chiến đấu với đại dịch Covid-19. Chính vì vậy, việc tổ chức Liên hoan được Lãnh đạo Đài Tiếng nói Việt Nam chuẩn bị hết sức chu đáo bởi việc Liên hoan được tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh sẽ khẳng định sức mạnh của chúng ta chiến thắng đại dịch và cũng là địp để các nhà báo phát thanh cùng nhau gặp gỡ, trao đổi những kinh nghiệm tuyên truyền, tác nghiệp trong điều kiện dịch bệnh. Với chủ đề “Linh hoạt chuyển đổi - thích ứng vượt lên” đã có tất cả 63 đài PT-TH các tỉnh, thành phố trong cả nước và các đơn vị sản xuất nội dung phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam tham gia. Số lượng 500 tác phẩm dự thi cũng là số lượng nhiều nhất trong 15 kỳ Liên hoan được tổ chức. Năm nay, các tác phẩm đi sâu phản ánh việc triển khai thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, các thành tựu kinh tế - xã hội của đất nước, nhiều điển hình, nhân tố mới và cả những tác phẩm đậm chất phản biện… Nhưng có lẽ, dấu ấn mạnh mẽ nhất vẫn là các tác phẩm phản ánh cuộc chiến đấu chống lại đại dịch Covid-19 từ Trung ương đến các địa phương. Qua những tác phẩm này thấy cả sự quả cảm, những quyết định lịch sử, thấy cả những giọt mồ hôi của lực lượng chống dịch, những đau thương, mất mát mà đại dịch gây ra... Điểm mới trong Liên hoan Phát thanh năm nay là Ban Tổ chức quyết định tổ chức thi và trao giải Giọng Vàng, nhằm phát hiện và tôn vinh những phát thanh viên/người dẫn chương trình có giọng đọc, dẫn chương trình phát thanh xuất sắc; trao giải cho 2 thể loại: Kỹ thuật dàn dựng xuất sắc, và thể loại Ứng dụng nền tảng số. Có 203 tác phẩm của 86 đơn vị lọt vào Vòng chung khảo. Cụ thể: 65 tác phẩm thuộc thể loại Phóng sự; 37 tác phẩm thuộc thể loại phỏng vấn; 11 Câu chuyện truyền thanh; 57 Chuyên đề phát thanh; 33 Kịch truyền thanh; 34 Chương trình phát thanh trực tiếp.

Trong bối cảnh phải cạnh tranh với sự phát triển mạnh mẽ của các loại hình truyền thông khác, đặc biệt là mạng xã hội, giờ đây, cùng với sự đầu tư về công nghệ, những người làm phát thanh cần phải đầu tư nhiều hơn công sức, cũng như là chất xám, để sáng tạo nhiều tác phẩm có nội dung hay, hình thức hấp dẫn, góp phần định hướng dư luận tốt hơn. Chắc hẳn đây cũng sẽ là vấn đề được thảo luận, làm rõ tại Liên hoan Phát thanh năm nay, thưa ông?

Thính giả của chúng ta giờ đây đã thay đổi thói quen nghe Đài, họ không còn thụ động ngồi trước radio để nghe lần lượt các chương trình phát thanh hàng giờ liền nữa, giờ đây họ muốn nghe phát thanh ở bất kỳ đâu, mọi lúc, mọi nơi, thông qua chiếc điện thoại thông minh. Và cũng từ điện thoại thông minh, mạng xã hội, họ tiếp cận được đa dạng thông tin từ mạng xã hội và các loại hình báo chí khác.

Thực tế, phát thanh vẫn là công cụ thu nghe phổ biến của nhiều người dân, nhất là những người tham gia giao thông, người dân ở các vùng quê, miền núi, hải đảo. Đài Tiếng nói Việt Nam phát sóng mặt đất trên cả 3 băng tần SW, MW và FM, tỉ lệ phủ sóng gần 97% dân số và trên 91% diện tích đất liền và một số khu vực biển đảo Việt Nam, phủ sóng một số khu vực trọng yếu trến thế giới như châu Á, châu Phi, Trung Đông, một phần châu Âu, Trung Mỹ và vùng vịnh Caribe. Nhờ đó, thông tin của Đài Tiếng nói Việt Nam lan tỏa đến cả những vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo cũng như bạn bè quốc tế và kiều bào ta ở nước ngoài. Vì thế, những người làm báo phát thanh cần không ngừng thay đổi nội dung, cách thức thể hiện để phù hợp với công chúng hiện đại, bởi công nghệ chỉ là công cụ để hỗ trợ, nội dung hay, có chất lượng cao và phục vụ đúng nội dung công chúng quan tâm mới là điều cốt lõi để phát thanh giữ chân thính giả.

Trong bối cảnh thách thức xen lẫn cơ hội đó, Đài Tiếng nói Việt Nam đang thực hiện những chiến lược gì để phát thanh hiện đại ngày càng tiếp cận nhiều hơn với công chúng, thưa Tổng Giám đốc?

Đài Tiếng nói Việt Nam đã và đang chủ động nắm bắt, tối đa tận dụng công nghệ trong tác nghiệp, phát sóng chương trình và tương tác với công chúng. Sóng phát thanh giờ đây không chỉ phát sóng trên radio truyền thống, mà còn tiếp cận thính giả trên không gian mạng, thông qua các Báo Điện tử VOV.VN, VTCNews, các ứng dụng OTT như: VOV Live, VTC Now, VOV Media của Đài Tiếng nói Việt Nam; hoặc trên nền tảng Facebook, Youtube. Nhờ đó, sự tương tác với công chúng cũng nhanh hơn, kịp thời hơn. Công chúng cũng có thể trở thành người cung cấp thông tin từ hiện trường cho nhà Đài, làm phong phú thêm nội dung phát sóng. Nhiều chương trình phát sóng trên các kênh sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam luôn có sự tương tác kịp thời với thính giả, “nói cùng thính giả” để tạo sự thân thiện, gắn kết với thính giả. Từ đó, Đài sẽ có được công chúng trung thành, thường xuyên nghe Đài. Khi phát sóng trên các nền tảng truyền thông mới, đội ngũ người làm báo nói cũng cần tự làm mới mình, tạo ra những chương trình gần gũi với thính giả trẻ, nói những điều thính giả quan tâm, tạo được nhiều chương trình phát thanh sinh động với chi phí sản xuất tiết kiệm hơn, những vẫn phát huy hiệu quả cao. Phát thanh vì thế không những tồn tại mà còn phát triển đa dạng trên môi trường số. Hiện nay, nhiều sản phẩm nội dung số của Đài Tiếng nói Việt Nam tạo được hiệu ứng tốt, thu hút công chúng và dần tạo được một cộng đồng những người xem, nghe các ứng dụng và trang mạng xã hội của Đài. Đài Tiếng nói Việt Nam cũng đang hoàn thiện dự thảo Đề án “Chuyển đổi số Đài Tiếng nói Việt Nam” để trình Thủ tướng Chính phủ trong năm 2022, tiến tới chuyển đổi số trong sản xuất, phát sóng, lưu trữ chương trình, cung cấp nội dung số đa nền tảng, đa phương tiện, đảm bảo tính chuyên biệt của Đài Tiếng nói Việt Nam.

Trân trọng cảm ơn Tổng Giám đốc Đài TNVN Đỗ Tiến Sỹ đã dành thời gian trả lời phỏng vấn của Báo tiếng nói Việt Nam!

Quang - Thu thực hiện