Album tri ân những người thầy

Album được nghệ sĩ Tuyết Hoa và nhóm Xẩm Hà Thành đầu tư nghiêm túc về nội dung và hình thức. Đây là món quà mà nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa muốn dành tặng những khán giả yêu mến xẩm đã từ lâu theo dõi và ủng hộ cô. Đó cũng là món quà mà Mai Tuyết Hoa muốn dành để tri ân những người thầy của mình, đặc biệt là nghệ nhân Hà Thị Cầu.

Chia sẻ lý do vì sao theo đuổi bộ môn nghệ thuật hát xẩm đã lâu mà bây giờ mới ra album riêng, nghệ sĩ Tuyết Hoa cho biết, chị luôn hướng tới sự chỉn chu và bây giờ là lúc chị cảm thấy đủ tự tin về độ chín trong nghề để đem đến cho khán giả một sản phẩm âm nhạc chất lượng.

 Khó khăn của Mai Tuyết Hoa khi muốn ra mắt một album riêng về xẩm là thiếu những tác phẩm mới đặc sắc. Vì thế, chị phải chờ đợi. Nếu cả album toàn những bài xẩm cổ thì khán giả, đặc biệt là khán giả trẻ sẽ rất khó nghe.  Mai Tuyết Hoa đã đan xen những bài xẩm cổ với những bài mới được sáng tác. Chị còn đưa cả chất liệu đồng dao (đọc đồng dao giống như đọc ráp) vào tác phẩm Bốn mùa hoa nội để xẩm dễ nghe hơn với giới trẻ. Còn với những tác phẩm xẩm cổ, chị và nhóm Xẩm Hà Thành luôn cố gắng mang đến một hơi thở mới của thời đại, để người nghe cảm nhận được cái tươi mới, dung dị của cuộc sống, đưa xẩm trở nên gần gũi với cuộc sống.

Nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa chia sẻ, khi chị thực hiện album này, chị không kỳ vọng sản phẩm được số đông đón nhận, nhưng hy vọng sản phẩm sẽ tạo cảm hứng cho khán giả tìm đến với loại hình âm nhạc dân tộc đặc sắc này.

NSND Xuân Hoạch, người thầy của chị nhận xét: "Mai Tuyết Hoa đã làm đúng tinh thần của xẩm là tự đàn và tự hát. Album đã nêu lên những vấn đề khiến chúng ta phải suy nghĩ trong cuộc sống”.

Nỗ lực đưa xẩm gần hơn tới công chúng

Mai Tuyết Hoa vốn học đàn nhị. Khi làm việc tại Viện Âm nhạc Việt Nam, chị làm công việc tách lời, ký âm, ghi âm các băng tư liệu âm nhạc. Trong môi trường làm việc đó, Mai Tuyết Hoa đã tình cờ bắt gặp đĩa hát của nghệ nhân hát xẩm Hà Thị Cầu. Từng câu hát của bà như con tằm rút hết ruột để nhả tơ, khiến chị nghe mà không thể dứt ra được. Vì thế, chị đã quyết định tìm về Ninh Bình để được gặp báu vật sống của âm nhạc dân tộc. Mai Tuyết Hoa được “bu Cầu” yêu quý coi như con cháu trong nhà và truyền dạy các ngón nghề cho chị.

Được nghệ nhân Hà Thị Cầu đích thân truyền dạy hát xẩm là một may mắn của Tuyết Hoa cũng như những người yêu mến xẩm. Nhờ sự chỉ dạy của nghệ nhân mới có một Mai Tuyết Hoa của ngày hôm nay. “Nghệ nhân Hà Thị Cầu đã truyền cho tôi ý chí phải luôn biết vượt qua mọi khó khăn, thử thách của cuộc sống bằng niềm tin yêu và sự lạc quan. Ngày tôi tìm về nhà bà ở xã Yên Phong, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, cảm giác thật xúc động khi chứng kiến cuộc sống nghèo khổ với những bữa ăn đạm bạc của nghệ nhân. Dù cuộc sống khó khăn như thế, cụ vẫn sống rất lạc quan, dùng lời ca tiếng hát để mua vui cho cuộc đời và cho chính bản thân mình” - nghệ sĩ Tuyết Hoa nhớ lại.

Sau khi học nghệ nhân Hà Thị Cầu, Mai Tuyết Hoa lại tìm đến “thọ giáo” nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan, nhạc sĩ Hạnh Nhân, NSND Xuân Hoạch, NSƯT Văn Ty và nhạc sĩ Thao Giang... Ai cũng khuyến khích chị theo học để giữ gìn loại hình nghệ thuật dân tộc đang đứng trước nguy cơ thất truyền này.

Với mong muốn mọi người biết đến xẩm nhiều hơn, từ năm 2009, Tuyết Hoa cùng nghệ sĩ Quang Long, Khương Cường thành lập nhóm Xẩm Hà Thành.

Nhóm Xẩm Hà thành có những buổi biểu diễn vào cuối tuần ở khu vực phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm và nay trở thành một địa chỉ văn hóa được nhiều du khách tìm đến. Theo Nghệ sĩ Tuyết Hoa, điều đáng mừng là thời gian gần đây xẩm được công chúng quan tâm nhiều hơn. Khách nước ngoài cũng tỏ ra rất có hứng thú với loại hình nghệ thuật này. “Khi đi biểu diễn ở một số trường đại học danh tiếng của Mỹ như: Havard, Yale,… sinh viên của họ rất hứng thú với loại hình nghệ thuật này. Đó là động lực lớn cho chúng tôi”.

Không chỉ biểu diễn, nhóm Xẩm Hà Thành còn mở những lớp dạy hát xẩm cho những ai quan tâm. “Chúng tôi mong muốn được truyền lửa cho những ai yêu mến xẩm. Mong rằng các bạn trẻ sẽ quan tâm nhiều hơn nữa đến xẩm để thúc đẩy bộ môn nghệ thuật này phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới./.