- Hôm nay báo có gì hay mà ông đọc chăm chú thế?

- Ờ, có tin hay, có tin không hay, nhưng đều đáng suy ngẫm. Tôi đang ngẫm về cái ranh giới mong manh.

- Ranh giới gì mong manh?

- Ranh giới giữa sự sống và cái chết. Tôi vui khi đọc tin trong mấy ngày nghỉ vừa rồi số ca mắc mới covid giảm mạnh, nhưng rất đau buồn khi thấy con số hàng chục người thiệt mạng do tai nạn giao thông. Đây nữa, có đại gia ở Cẩm Phả vừa xây biệt thự hoành tráng thì xảy ra hỏa hoạn làm nữ chủ nhân thiệt mạng. Ranh giới mong manh ấy có ở khắp nơi trên thế giới chứ không riêng ở nước ta. Chẳng hạn như ở Mỹ, tổng thống vừa thông báo các biện pháp kiểm soát súng đạn thì xảy ra vụ xả súng ở ga tàu điện ngầm của thành phố New York.

- Ngoài sống chết còn ranh giới gì mong manh nữa?

- Còn nhiều lắm, chẳng hạn như ranh giới giữa trung thực ngay thẳng và gian dối lọc lừa.

- Ông nói chung chung khó hiểu quá, cụ thể xem nào?

- À, ví dụ như chủ quán cơm ở Nghệ An đăng thông tin lên mạng tìm người khách bỏ quên để trả lại chiếc túi xách có gần 1 tỷ đồng tiền mặt. Chỗ ngồi của khách bỏ quên túi sau đó có nhiều người vào ăn nhưng không cầm nhầm. Rồi sau đó nữa thì nhân viên dọn dẹp thấy chiếc túi và đưa lại cho chủ quán. Trong việc này, ngoài chủ quán thì những người đã từng thấy chiếc túi bỏ quên, dù chưa biết bên trong có tiền bạc của nả gì, nhưng họ đều là người trung thực ngay thẳng. Giả sử có ai đó cầm nhầm hoặc giấu chiếc túi ấy đi thì thói gian dối lọc lừa sẽ theo người ấy suốt đời. Ông đã thấy cái ranh giới mong manh khó vượt qua ấy chưa?

- Ông nói phải, và nghe ông nói tôi còn thấy rằng, trung thực ngay thẳng là phẩm chất đòi hỏi con người ta phải rèn tập và gìn giữ, chỉ một giây phút ngã lòng có thể chuyển thành gian dối lọc lừa. Cũng như sự sống đòi hỏi mỗi người phải biết nuôi dưỡng và bảo vệ, chỉ một phút giây sơ sểnh mất cảnh giác có thể bị thương vong. Đúng là ranh giới rất mong manh, và khi đã mất đi thì không thể nào và không bao giờ lấy lại được nữa.

- Vâng, ông quả là sâu sắc. Vụ quên túi ở quán cơm là gần 1 tỷ đồng, chứ nhiều vụ tham nhũng lừa đảo mới đây là hàng ngàn tỷ, là hàng chục hàng trăm ngàn tỷ đồng, phải làm sao để không bị trượt khỏi cái ranh giới mong manh ấy?

- Ông hỏi thế thật khó trả lời. Tôi không thấy ranh giới của việc thổi giá lan đột biến, bạch hải đường, thổi giá chứng khoán hay giá đất... Những hành vi gian dối lọc lừa ấy không thể điều chỉnh được bằng quy chuẩn đạo đức thì phải chiếu theo luật mà xử thôi ông à./.

Mic