Mới đây nhất, vụ việc Hải quan Lạng Sơn tạm giữ lô hàng rượu hoa điêu, do Công ty Tuấn Phương làm thủ tục nhập khẩu có in hình “đường lưỡi bò”. Điều này cho thấy, các doanh nghiệp vẫn chưa ý thức tìm hiểu kỹ về các quy định liên quan cũng như về các sản phẩm mà doanh nghiệp dự kiến nhập khẩu từ Trung Quốc.

Theo báo cáo của Cục Hải quan Lạng Sơn, cuối tháng 6, Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma tiếp nhận hồ sơ của Công ty TNHH thương mại xuất nhập khẩu Tuấn Phương, (Công ty Tuấn Phương) khai báo nhập khẩu lô hàng rượu hoa điêu, có độ cồn 15-16,2 độ do Trung Quốc sản xuất, số lượng 200 thùng, mỗi thùng 12 chai dung tích 600ml/chai. Rà soát các quy định về chính sách mặt hàng tại khoản 4 Điều 30 Nghị định 105/2017 của Chính phủ quy định về kinh doanh rượu thì mặt hàng rượu chỉ được phép làm thủ tục nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế, nên Hải quan Chi Ma đã yêu cầu Công ty Tuấn Phương ngưng làm thủ tục.

Tuy nhiên, Công ty Tuấn Phương có công văn 2406/2020 đề nghị được tiếp tục làm thủ tục hải quan và kiểm tra thực tế hàng hóa để xác định công dụng, mục đích sử dụng hàng hóa. Trước vấn đề này, Hải quan Chi Ma đã kiểm tra thực tế và nhận thấy, lô hàng có dấu hiệu vi phạm về bao bì, nhãn mác trên hàng hóa vi phạm chủ quyền quốc gia.

Ngay sau đó, Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma đã gửi mẫu kiểm tra chuyên ngành, trưng cầu giám định hàng hóa tại Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam (Bộ Tài nguyên và môi trường). Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết: Đầu tháng 7 vừa qua, Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam trả kết quả giám định, xác định: trên vỏ bao bì và trên nhãn mác chai rượu có hình ảnh bản đồ Trung Quốc.

Ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục giám sát Hải quan, Tổng cục Hải quan cho biết, qua nghiên cứu các quy định hiện hành, qua công tác làm thủ tục xuất nhập khẩu nhận thấy, doanh nghiệp nhập khẩu mặt hàng rượu với mục đích kinh doanh, hàng hóa do đối tác phía Trung Quốc sản xuất. Hình ảnh trên bao bì, nhãn mác dán trên vỏ chai chứa rượu cũng đều do nhà sản xuất thực hiện. Nếu doanh nghiệp không kiểm tra thực tế hàng hóa trước khi đăng ký tờ khai nhập khẩu thì rất dễ dẫn đến vi phạm.

“Quan điểm của Hải quan sẽ cố gắng đưa ra hình thức xử lý sớm và để ngăn chặn các trường hợp tương tự xảy ra thì cơ quan hải quan đã chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố sẽ thực hiện việc kiểm tra 100% các lô hàng nhập khẩu mà có thông tin là có khả năng vi phạm các quy định của Pháp luật Việt Nam và phản ánh không đúng sự thật về chủ quyền quốc gia cũng như lãnh hải, lãnh thổ và sẽ yêu cầu công chức hải quan khi phát hiện thì sẽ thực hiện văn bản vi phạm và sẽ xử lý theo các quy định pháp luật có liên quan. Tất cả các hàng hóa nhập khẩu nếu trong quá trình kiểm tra mà phát hiện ra thì xử lý nghiêm chứ không riêng gì hàng tạm nhập tái xuất” - ông Âu Anh Tuấn nói.

Để xử lý vụ việc, Tổng cục Hải quan chỉ đạo các Cục Hải quan thực hiện theo hướng dẫn đối với hàng hóa nhập khẩu có hình ảnh, nội dung vi phạm chủ quyền quốc gia Việt Nam, Tổng cục Hải quan đề nghị, cục Hải quan địa phương căn cứ quy định tại điểm b khoản 1 Điều 20 Nghị định 159/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản và hồ sơ vụ việc cụ thể để xử lý.

Đối với mặt hàng rượu nhập khẩu không qua các cửa khẩu quốc tế theo quy định, Hải quan căn cứ điểm a khoản 3 Điều 41 Nghị định 185/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và hồ sơ vụ việc cụ thể để xử lý.

Đại diện Tổng cục Hải quan cũng nêu quan điểm, cần làm rõ mục đích, động cơ của doanh nghiệp có thông đồng, cấu kết với bên bán hàng để nhập khẩu rượu mà trên bao bì, nhãn mác có hình bản đồ Trung Quốc bao gồm hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam thuộc Trung Quốc nhằm mục đích cho ý đồ tuyên truyền vi phạm chủ quyền, nếu không có mục đích, động cơ thì vi phạm của doanh nghiệp là vô ý và phải chịu xử lý theo pháp luật quy định về nhãn hàng hóa.

Hải quan địa phương phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ nghiên cứu, xác định hành vi vi phạm của doanh nghiệp tương thích với văn bản quy phạm pháp luật để xem xét xử lý theo đúng quy định. Việc nhập khẩu rượu qua cửa khẩu quốc tế theo quy tại khoản 4 Điều 30 Nghị định 105/2017 là quy phạm bắt buộc.

“Đây là một điểm cần cơ quan chức năng kể cả cơ quan an ninh rút kinh nghiệm. Cơ quan hải quan là đang tìm ra những cái cơ sở pháp lý để mà xử lý doanh nghiệp này. Tinh thần là xử lý nghiêm nhất nhưng quy định nó phải gắn với quy định nào. Các bộ ngành thậm chí Chính phủ phải ngồi với nhau để không để xảy ra trường hợp tương tự” - ông Nguyễn Văn Cẩn, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan nêu rõ.

Theo Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam, thời gian qua, một số doanh nghiệp đã nhập khẩu hoặc tạm nhập vào Việt Nam một số loại hàng hóa có hình ảnh hoặc mang nội dung bản đồ “đường lưỡi bò”. Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật, bị nghiêm cấm theo quy định của pháp luật hiện hành do xuyên tạc sự thật lịch sử, thể hiện không đúng hoặc gây nhầm lẫn về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia.

Luật sư Vũ Công Dũng- Văn phòng Luật sư Bảo Hiến- Hà Nội, cho rằng: Đối với các mặt hàng nhập khẩu trực tiếp từ Trung Quốc, các doanh nghiệp cần đề nghị đối tác, người bán có văn bản cam kết không gắn, cài đặt, dán, in sử dụng các thiết bị, tài liệu, hình ảnh, bao bì, nhãn mác vi phạm chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia của Việt Nam. Khi phát hiện hàng hóa vi phạm hoặc nghi ngờ vi phạm chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia của Việt Nam, doanh nghiệp cần thông báo ngay cho cơ quan chức năng như Hải quan, Quản lý thị trường, Công an, Biên phòng tại địa phương để kịp thời xử lý./.

Phạm Hạnh/VOV.VN