Sự bùng nổ mạng xã hội Việt

Theo thống kê của Viện Chiến lược (Bộ Thông tin và Truyền thông), hiện Việt Nam có 436 mạng xã hội được cấp phép. Việc bùng nổ các mạng xã hội Việt khiến cuộc đua thành lập MXH tại Việt Nam lại bước vào một chặng mới. Không ít người bày tỏ tham vọng về MXH “made in Vietnam” với mục tiêu đến năm 2022, số người dùng bằng hoặc hơn số tài khoản Facebook tại Việt Nam (60 triệu) và chiếm 60-70% thị phần.

Có thể nói, năm 2019 là năm chứng kiến làn sóng MXH bùng nổ với sự ra đời “đình đám” của nhiều tên tuổi. Mở đầu ngay trong năm 2019 là Công ty TNHH Sản xuất và Đầu tư thương mại Nhật Việt đã cho ra mắt trang MXH có tên gọi Vietnamta. Tuy nhiên, Vietnamta sau khi mới ra mắt đã nhận được khá nhiều ý kiến tiêu cực từ người dùng do có quá nhiều tính năng giống Facebook. Bên cạnh đó, không ít người nghi ngại về tính bảo mật, xác thực tài khoản của MXH này.

Đầu tháng 6/2019, MXH chuyên về du lịch Hahalolo cũng được giới thiệu kèm theo tuyên bố sẽ đạt “2 tỷ người dùng trong 5 năm tới, đồng thời sẽ  niêm yết trên sàn chứng khoán Nasdaq (Mỹ)” và cạnh tranh trực tiếp với Facebook. Song tốc độ tải bảng tin cũng như tốc độ chung khi truy cập vào MXH này khá chậm, điều này khiến nhiều người ngần ngại trước tuyên bố đạt “2 tỷ người dùng trong 5 năm tới” của nhà mạng này.

Sang tháng 7, thêm một tên tuổi mới là Gapo - MXH nhận đầu tư 500 tỷ đồng từ Quỹ đầu tư G-Capital. Nhà phát triển cũng kỳ vọng đạt 20 triệu người dùng vào năm 2021. Nhưng chỉ vài giờ sau khi ra mắt, Gapo vướng nhiều lỗi kỹ thuật khi người dùng mới thực hiện thao tác đăng ký. Việc trang MXH này không phát triển phiên bản web cũng được coi là một trong những hạn chế.

Cuộc đua trở nên nóng hơn khi MXH Lotus được VCCorp ra mắt vào ngày 16/9 và bắt đầu chạy bản thử nghiệm. Nhà phát triển tuyên bố đầu tư 1.200 tỷ đồng để theo đuổi dự án này. Lotus trở thành tâm điểm chú ý của nhiều người khi được chính thức ra mắt và đưa vào hoạt động. Dù chỉ mới ra mắt nhưng MXH Lotus gặp nhiều vấn đề về kết nối. Nhiều người dùng MXH đã phản ánh kết nối của MXH này khá chậm. Thậm chí, có người còn cho biết, họ bị reset hết toàn bộ bạn bè và những liên kết từng theo dõi trước đó. Các tài khoản truy cập Lotus còn bị mất hết toàn bộ Token trước đó tích lũy.

Cửa hẹp cho mạng xã hội Việt

Con số 436 MXH khiến nhiều người giật mình bởi đa số các MXH này chưa tạo được dấu ấn hay tên tuổi để người dùng thực sự biết đến. Hầu hết các MXH này hoạt động theo dạng diễn đàn, không được ưa chuộng so với các MXH nước ngoài có nhiều ứng dụng nổi trội, cấu trúc phong phú, giao diện thu hút, khả năng tương tác và liên kết cộng đồng cao. Dù ra mắt rất rầm rộ nhưng nhiều MXH Việt đều chịu chung số phận là “chết yểu” hoặc trở thành trang tin tổng hợp.

Không thể không nhắc đến Zing Me, một MXH khá thành công của ông lớn Vinagame. Vào thời điểm hoàng kim của game online, Zing Me nổi lên như một lựa chọn mới của cộng đồng mạng Việt Nam. Thậm chí, Zing Me từng thắng thế so với Yahoo!360 Plus và nhiều người đã chọn Zing Me thay vì Yahoo!360 Plus. Tuy nhiên, khi Facebook thâm nhập Việt Nam, các MXH Việt dần biến mất và Zing Me với lượng người dùng trên 5 triệu users cũng không thể cạnh tranh được với Facebook.

Lý giải về sự ra đi “không kèn không trống” của các MXH Việt, nhiều người cho rằng, MXH trong nước không hấp dẫn được số lượng lớn người dùng do hoạt động theo dạng diễn đàn, thua kém so với các nền tảng nước ngoài liên tục thay đổi, cập nhật khả năng tương tác, liên kết cộng đồng cao. Ví dụ như Zing Me, do đặc thù, Zing Me phát triển tập trung và xoay quanh các game online nên đối tượng tham gia chủ yếu là các game thủ, nên nội dung lẫn giao diện không phù hợp với phần đông người dùng như các MXH khác.

Anh Trần Văn Hùng, Hà Đông khi được hỏi đã chia sẻ, tôi đã tải rất nhiều MXH Việt về, nhưng rồi cũng xóa luôn sau 5 phút trải nghiệm. Khả năng tải về dùng lại lần nữa gần như là không có bởi quá tẻ nhạt, chậm, không đẹp… Ví dụ như tôi đã đăng ký Tài khoản Gapo mãi mới được, thay cái ảnh avartar hai ngày rồi mà chưa thấy hình.

Đại diện một doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin cho biết, với những MXH do các doanh nghiệp nhỏ xây dựng, cạnh tranh với Facebook, YouTube là rất khó do “đuối” hơn về nền tảng công nghệ và đặc biệt là vốn. Server phải cực khủng, do số người dùng tăng, dữ liệu lưu lại theo năm tháng, chất lượng hình ảnh, video ngày càng cao. Chi phí cho Server hằng năm của Facebook, Youtube cũng ngót nghét vài chục tỷ USD, quá lớn với công ty Việt.

Trước câu hỏi các MXH trong nước phải làm gì để hút được người dùng, giữ chân được người dùng nhiều người cho rằng “mấu chốt là phải tạo ra được sự khác biệt”. Cạnh tranh trực diện với Facebook là rất khó và là điều không thể trong giai đoạn này. Song nếu nhìn vào sự phát triển của nhiều mô hình MXH trên thế giới, cơ hội vẫn có cho MXH trong nước nếu biết lách qua khe cửa hẹp. Với những MXH mới ra đời, để thành công cần đi “cửa ngách”, tạo ra những MXH chuyên biệt, chuyên sâu theo những lĩnh vực riêng mà người tiêu dùng quan tâm như du lịch, sức khỏe, ẩm thực, giải trí... Cơ hội là rất mở, nhất là trong lĩnh vực công nghệ, nhưng vấn đề liệu MXH Việt có tìm được lối đi khác biệt hay không?