Nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng: chống thất thu ngân sách từ nguồn hàng hoá có trị giá nhỏ, chính sách thuế cần phù hợp với tình hình thực tế.

Theo Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, với sự bùng nổ của thương mại điện tử xuyên biên giới, lượng giao dịch hàng hóa có giá trị nhỏ xuyên biên giới đã tăng gấp nhiều lần trong thời gian qua. Hàng ngày có trung bình 4 - 5 triệu đơn hàng được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn thương mại điện tử, với giá trị mỗi đơn hàng được chia nhỏ từ 100.000 - 300.000 đồng. Với số lượng này, hàng ngày trung bình có khoảng 45 - 63 triệu USD, tương đương một tháng khoảng 1,3 - 1,9 tỷ USD giá trị hàng hóa được luân chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam, nhưng không thu được thuế.

Phát biểu tại phiên thảo luận mới đây của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về vấn đề này, ông Hà Sỹ Đồng, Ủy viên Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho rằng: lượng giao dịch hàng hóa giá trị nhỏ xuyên biên giới đã tăng gấp nhiều lần, vì vậy, cần cân nhắc bỏ quy định miễn thuế với hàng nhập khẩu có giá trị nhỏ:

"Tôi rất đồng với nhiều ý kiến thảo luận là phải siết chặt và có quy chế để đánh thuế các mặt hàng thương mại điện tử và các hàng gửi qua đường bưu điện đến người tiêu dùng để mang tính công bằng cũng như là tránh thất thu thu thuế".

Đại diện Tổng cục thuế, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, theo Quyết định 78 của Chính phủ, hàng hóa từ nước ngoài chuyển về qua phương thức chuyển phát nhanh có giá trị từ một triệu đồng trở xuống không phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế nhập khẩu. Việc Việt Nam miễn thuế với những hàng nhập khẩu nhỏ, lẻ cũng là thực hiện theo Công ước quốc tế Kyoto về đơn giản hoá thủ tục hải quan. Tuy nhiên hiện một số quốc gia trên thế giới đã bỏ quy định này.

Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính nhận định: "Trong thời gian vừa rồi, nhiều nước có sự thay đổi. Chúng ta có thay đổi hay không thì Chính phủ và Quốc hội sẽ cân nhắc để sửa đổi các quy định này. Khi có sửa đổi, ngành thuế và hải quan sẽ triển khai các biện pháp để thực hiện quản lý chặt đối với các hàng nhỏ lẻ".

Phó Giáo sư- Tiến sĩ Lê Xuân Trường, Trưởng khoa Thuế và Hải quan, Học viện Tài chính, Bộ Tài nên rý kiến, để đảm bảo tính cạnh tranh công bằng, bình đẳng với người kinh doanh truyền thống, đã đến lúc cần số hóa hoạt động quản lý, theo dõi, thu thuế với hoạt động kinh doanh buôn bán trên sàn thương mại điện tử, mua bán online trên mạng xã hội như Facebook hoặc Zalo:

"Rõ ràng việc này chúng ta nên sửa đổi, áp dụng thủ tục hải quan điện tử vẫn có thể thực hiện hài hòa hóa, đơn giản hóa thủ tục hải quan để đẩy nhanh thời gian thông quan mà vẫn thu được thuế trong bối cảnh hiện nay chứ không giống như trước đây là thủ tục hải quan giấy mà mình thu được ít tiền thuế, thủ tục rườm rà".

Theo quy định hiện hành, việc miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) gắn với miễn thuế nhập khẩu được điều chỉnh bởi quyết định số 78/2010 của Thủ tướng Chính phủ, cho phép hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh được miễn thuế nhập khẩu, đồng thời với việc miễn thuế VAT ở khâu nhập khẩu.

Việc duy trì chính sách miễn thuế trong khi hoạt động thương mại, kinh doanh đã thay đổi theo xu thế mới, sẽ khiến cho hàng hóa nước ngoài tràn vào Việt Nam thông qua các kênh thương mại điện tử, lợi dụng chính sách miễn thuế để chia nhỏ đơn hàng, từ đó "đè bẹp" hàng trong nước và tạo sức ép lớn hơn cho các kênh bán lẻ nội địa. Thực tế này đặt ra yêu cầu, triển khai đồng bộ các giải pháp, tăng cường ứng dụng dữ liệu điện tử quản lý thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ, chống thất thu ngân sách.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho rằng: "Trước hết chúng ta phải thay đổi, có nghĩa là bỏ Quyết định 78 của CP, không còn hiệu lực nữa. Như vậy, tất cả hàng hóa, dù giá trị nhỏ mà thực hiện qua tất cả các kênh kể cả chuyển phát nhanh hay qua các sàn thương mại điện tử đều phải kê khai nộp thuế bình thường. Điểm thứ hai, các sàn thương mại điện tử, ngoài chịu trách nhiệm như

Nghị định 91 đã quy định, phải công bố mã số thuế, mặt hàng, các giấy tờ liên quan của những cá nhân, tổ chức kinh doanh trên sàn cho cơ quan thuế theo định kỳ thì phải chịu trách nhiệm về nguồn gốc, xuất xứ mà mình cho bán sản phẩm đó. Như hàng hóa nhập từ đâu, hàng hóa là hàng chính ngạch hay hàng nhập lậu, chất lượng hàng hóa nhãn hàng như thế nào… lúc đó mới đảm bảo tránh tình trạng kê khai gian lận để trốn thuế".

Theo quan điểm của một số chuyên gia, sự triển mạnh mẽ của các sàn thương mại điện tử đang tạo thuận lợi cho hàng hóa nước ngoài, đặc biệt là những hàng nhập khẩu giá trị nhỏ tràn vào Việt Nam, tạo sức ép lớn cho hàng Việt và các kênh bán lẻ truyền thống. Để đảm bảo tính bình đẳng trong kinh doanh thì việc đánh thuế với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ, đặc biệt qua kênh thương mại điện tử, cần được tính đến để thực hiện.

Như Ngọc - Anh Thư/vovgiaothong.vn