Trong đó, thanh toán qua QR code đang tăng trưởng mạnh mẽ bởi sự tiện lợi, nhanh chóng. Tuy nhiên, loại hình này vẫn đang tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các hộ kinh doanh nhỏ và cần những giải pháp xử lý kịp thời.
“Thời đại” của QR code
Thanh toán QR code là xu hướng tất yếu, đồng thời trở thành thói quen trong chi tiêu hàng ngày của người dân Việt Nam. Từ việc còn khá e dè, ngại ngần với việc chuyển khoản, quét QR code, đến nay phương thức thanh toán không sử dụng tiền mặt này đang dần “phổ cập” tới mọi nhà, mọi cửa hàng…
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, trong năm 2023, số lượng giao dịch thanh toán qua QR code đã tăng 172% và giá trị giao dịch tăng 74% so với năm 2022. Qua đó thấy được mức độ phổ biến của hình thức này tới người dân, và tỷ lệ đó còn tiếp tục gia tăng khi có nhiều đơn vị trung gian thanh toán tham gia vào “sân chơi” đầy tiềm năng này.
Anh Minh Hiếu, một chủ cửa hàng cafe tại quận Nam Từ Liêm, Hà Nội cho biết: "Trước đây tôi khá ngại sử dụng hình thức thanh toán này vì sợ phức tạp, nhưng giờ đa số khách hàng đều thích dùng QR code, việc giao dịch trở nên nhanh chóng và tiện lợi hơn rất nhiều." Anh cũng chia sẻ thêm, khách hàng của anh thường là người trẻ, ít đem theo tiền mặt trong người nên họ chọn phương thức thanh toán phù hợp là QR code.
Không chỉ các cửa hàng lớn, phương thức thanh toán này còn được ưa chuộng ở cả chợ dân sinh hay các kiot bán hàng trong khu dân cư. Chị Thanh, chủ quán phở ở quận Bắc Từ Liêm chia sẻ: “Khi thanh toán QR code, khách hàng chuyển khoản nhanh, không phải chờ đợi lâu, cả người bán lẫn người mua đều hài lòng.”
Dạo quanh một vòng chợ Phùng Khoang, Hà Nội, khách hàng sẽ có thể nhận ra bất cứ một hàng quán nào, từ sạp bán rau cho đến cửa hàng thời trang, tất cả đều được trang bị QR code theo đủ hình thức như treo, dán, hay trang trí bắt mắt... Giờ đây ra chợ, mua mớ rau, con cá cũng có thể dễ dàng “TingTing”, người bán vui vẻ nhận tiền, người mua quét mã nhanh chóng, tiện lợi. Thậm chí, có nhiều trường hợp khách hàng vào quán không thấy QR code liền đi ra vì không mang theo tiền mặt…
QR code nhanh, tiện nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro
Sự phát triển của công nghệ đồng thời dẫn đến gia tăng các hình thức lừa đảo liên quan đến QR code. Nhiều kẻ gian lợi dụng sơ hở để dán QR code giả mạo tại các điểm thanh toán; hay làm giả giao dịch chuyển khoản. Điều này gây ra lo ngại và thiệt hại cho cả người tiêu dùng và các chủ cửa hàng, đặc biệt là các hộ kinh doanh nhỏ lẻ.
Chị Ánh Đoàn, chủ cửa hàng quần áo tại chợ Phùng Khoang than phiền: "Tôi từng bị kẻ gian dán QR code giả lên sạp hàng, khiến khách chuyển nhầm tiền. Có những đơn hàng giá trị lớn mà tôi không hề hay biết, phải mất rất nhiều thời gian kiểm tra, sơ hở là mất trắng doanh thu một ngày”.
Một khó khăn khác mà các tiểu thương thường gặp phải là việc kiểm tra và đối chiếu các giaodịch thanh toán. Cũng theo chị Ánh Đoàn, những ngày quán đông khách, việc kiểm tra từng giao dịch QR code rất mất thời gian, chưa kể đến việc thỉnh thoảng cũng xảy ra sai sót do khách quét nhầm mã hoặc chuyển sai số tiền.
Để tạm thời xử lý vấn đề nêu trên, nhiều cửa hàng đã yêu cầu nhân viên chụp lại màn hình giao dịch sau khi khách chuyển khoản, rồi gửi cho chủ để đối soát. Tuy nhiên, giải pháp tạm thời này vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, gây bất tiện cho khách hàng, đồng thời khiến chủ cửa hàng mất thời gian kiểm tra và khó có thể xử lý kịp thời nếu phát sinh giao dịch giả. Vì vậy, các chủ cửa hàng đang trông đợi giải pháp cụ thể, chỉ cần một thiết bị báo âm thanh “TingTing” khi chuyển khoản thành công hay ứng dụng giúp theo dõi và dễ dàng đối soát tiền về, vừa thân thiện với khách hàng, vừa phòng ngừa rủi ro gian lận, gây thất thoát tiền bạc…
Với sự phát triển nhanh chóng của xu hướng này cùng những bất cập hiện hữu của thị trường, ngân hàng hay các đơn vị trung gian thanh toán cũng cho ra mắt nhiều giải pháp, ứng dụng và thiết bị thanh toán QR code tiện lợi không chỉ dành cho doanh nghiệp lớn mà thích hợp với cửa hàng vừa và nhỏ.
Trong đó, Loa TingTing - Loa báo kết quả thanh toán QR code cho chủ cửa hàng, một sản phẩm của Công ty Cổ phần 9Pay cũng đã “chào sân” với định hướng chiến lược rõ ràng, cùng sự am hiểu thị trường, bước đầu nhận được sự phản hồi tích cực từ phía người dùng. Loa TingTing được kỳ vọng sẽ giải quyết được các vấn đề hiện hữu cho các chủ cửa hàng trong “thời đại” QR code hiện nay: báo kết quả thanh toán rõ ràng, chính xác; quản lý, đối soát tiền về dễ dàng, tiện lợi.
CTV An An/VOV.VN