Cùng sự phát triển của thương mại điện tử (TMĐT), hạ tầng công nghệ thông tin, các hình thức gian lận trong mô hình thương mại truyền thống đã xuất hiện trên TMĐT. Thực trạng này đã khiến người tiêu dùng hoang mang và đang dần mất niềm tin với hoạt động mua bán trực tuyến, trên cả các sàn TMĐT uy tín lẫn các điểm bán của cá nhân qua Facebook, Zalo... bởi tình trạng bán hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng có xu hướng ngày càng tăng. Các chuyên gia cho rằng, cần phải xây dựng khung pháp lý bắt kịp với nền kinh tế số nói chung và TMĐT nói riêng.

Ông Vũ Anh, Giám đốc chiến lược sàn TMĐT Vỏ Sò nêu thực tế, hiện nay vấn nạn hàng giả, hàng nhái là vấn đề rất nhức nhối của thị trường nói chung, cũng như trong TMĐT nói riêng. Thực tế là các sàn TMĐT thường cố chạy theo mục tiêu thu hút được nhiều người bán hàng, vì thế nên thường làm chưa chặt chẽ các khâu kiểm soát, xác minh các loại hàng hóa.

Điều này tạo ra tình trạng trong số các hàng hóa đưa lên sàn có nhiều mặt hàng giả, hàng nhái. Thêm vào đó là tình trạng mặc dù không phải là hàng giả hàng nhái nhưng tiêu chuẩn chất lượng hàng hoá không đảm bảo… gây ra thiệt hại cho chính người tiêu dùng.

“Tôi cho rằng các sàn cũng nên hợp tác, phối hợp với các đơn vị truy xuất nguồn gốc, hoặc các tổ chức tiêu chuẩn chất lượng… để xác minh đúng tiêu chuẩn và nguồn gốc hàng hóa. Ở Viett Post cũng như sàn Voso đã có các hoạt động liên kết như vậy. Mặc dù chưa thể cải thiện hoàn toàn 100% không có tình trạng hàng giả hàng nhái trên sàn TMĐT, nhưng các hoạt động này sẽ là hình thức góp phần làm giảm bớt, tiến tới xóa bỏ hàng giả hàng nhái, hàng kém chất lượng trên sàn TMĐT”, ông Vũ Anh nêu thực tế.

Thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, trong năm vừa qua, lực lượng quản lý thị trường phối hợp với Cục TMĐT và Kinh tế số đã thực hiện kiểm tra hơn 3.000 vụ việc lợi dụng TMĐT để kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ... số tiền xử phạt lên tới hơn 20 tỷ đồng.

Theo nhiều chuyên gia, vấn nạn nhức nhối này có thể giải quyết bằng cách sự vào cuộc của các cơ quan Bộ, ban, ngành; đồng thời đưa ra các khung pháp lý cơ chế chính sách phù hợp, hướng dẫn các sàn TMĐT.

Ông Nguyễn Đức Lê, Phó Cục trưởng Cục nghiệp vụ, Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương cho rằng, chúng ta phải biết “xây” mới “chống” được tình trạng này. Trước mắt là chống, nhưng phải xây dựng nền tảng TMĐT vững chắc, lựa chọn đơn vị mạng, điển hình, để đẩy lùi các đơn vị có hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng.

“Giải pháp căn cơ đầu tiên chúng ta phải xây dựng thể chế, nền tảng cơ sở pháp luật, làm sao đáp ứng được nhu cầu về quản lý nhà nước trong thời gian tới, đối với nền kinh tế số nói chung và TMĐT nói riêng. Phải xây dựng khung pháp lý bắt kịp hơi thở của thời đại trong thời 4.0, từ đó xây dựng cơ sở pháp lý đó, các Bộ, ngành liên quan mới có căn cứ để vào cuộc. Chúng ta phải xây dựng xây dựng lực lượng chức năng chuyên trách đáp ứng được yêu cầu hiện nay”, ông Lê chỉ rõ.

Năm 2021, doanh thu từ TMĐT đạt xấp xỉ 14 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2020. Dự báo đến 2026, giá trị hàng hóa TMĐT ước đạt 56 tỉ USD./.

Nguyễn Hằng/VOV