Nguồn cung đủ đến tháng 3

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, ở trong nước, từ đầu tháng 1 và tháng 2/2022, do Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn cắt giảm sản lượng sản xuất xuống mức 55 - 80% công suất và có thời gian gặp sự cố kỹ thuật phải ngừng sản xuất nên không bảo đảm việc cung cấp xăng dầu cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu theo các hợp đồng đã ký, ảnh hưởng đến hoạt động cung ứng xăng dầu liên tục cho thị trường trong nước.

Cùng với đó, trên thị trường thế giới, các vấn đề địa chính trị, dịch bệnh thời gian vừa qua đã ảnh hưởng lớn đến nguồn cung xăng dầu cho thị trường, trong khi nhu cầu xăng dầu tăng khi các nước áp dụng các biện pháp phục hồi kinh tế dẫn đến khó khăn cho các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu trong việc cạnh tranh để tiếp cận nguồn cung trên thế giới với giá hợp lý để nhập khẩu bù đắp nguồn thiếu hụt từ sản xuất trong nước.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng tác động cuộc chiến Nga - Ukraine khiến giá xăng dầu tăng 40 - 60%, trong khi sản xuất xăng dầu trong nước bị ảnh hưởng bởi Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn cắt giảm đột ngột. Trước tình hình đó, bộ đã chỉ đạo quyết liệt các doanh nghiệp chủ động nhập khẩu, nên có thể khẳng định nguồn cung đủ đến tháng 3.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (đoàn Kiên Giang) đặt câu hỏi về vai trò bình ổn của nhà máy lọc dầu có tác dụng thế nào để ổn định nguồn cung, bình ổn giá xăng dầu? Giải pháp căn cơ nào để quản lý tốt hơn số lượng và giá xăng dầu đưa ra thị trường?

Trả lời câu hỏi của Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé, Bộ trưởng Bộ Công thương cho rằng đây là ẩn số trong quá trình đáp ứng nhu cầu nguồn cung xăng dầu. Nhà máy Bình Sơn hoạt động tương đối ổn định, cung cấp được 30 - 35% nguồn cung, còn Nhà máy Nghi Sơn là nhà máy liên doanh nhưng hoạt động không có hiệu quả. Khó khăn nhất hiện nay là vấn đề tài chính, hiện Tập đoàn dầu khí Việt Nam PVN và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước đang phối hợp các cơ quan chức năng có đấu tranh, yêu cầu các liên doanh thực hiện đúng cam kết cung ứng xăng dầu trong nước.Ngoài ra, nguồn nguyên liệu đầu vào của Nghi Sơn là nhập hoàn toàn từ Kuwait nên mỗi khi biến động giá, khan hiếm nguồn cung...chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng.

Dự trữ dầu quốc gia và dự trữ thương mại - “lỗ hổng” cần xử lý

Về giá xăng dầu, hai bộ Tài chính - Công thương đã điều hành theo chu kỳ 10 ngày/lần, bám sát giá thế giới. Biên độ giá tăng của thế giới từ 40 - 60% nhưng biên độ giá trong nước chỉ tăng ở mức 29 - 40%, điều hành linh hoạt giá xăng dầu, sử dụng Quỹ bình ổn và kiến nghị với Bộ Tài chính và Chính phủ để giảm thuế bảo vệ môi trường. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ sẽ tham mưu các cấp có thẩm quyền giải quyết triệt để khó khăn, vướng mắc của Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, để đảm bảo nguồn cung ra thị trường ổn định 35 - 40%.

Gắn với đó là công tác thanh kiểm tra, ông Diên cho biết có 17.000 cửa hàng bán lẻ xăng dầu thì đã kiểm tra 16.800 cửa hàng, số cửa hàng phát hiện vi phạm rất ít, với nhiều lý do sửa chữa. Số cây xăng đóng cửa vì thiếu xăng theo Bộ trưởng Diên là có thực vì các cửa hàng này nhận nguồn từ Nghi Sơn, khi bị giảm cung đột ngột khó tránh khỏi tình trạng đóng cửa.

Tham gia giải trình thêm về vấn đề bán lẻ xăng dầu được các đại biểu Quốc hội đề cập, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng có thể có hiện tượng ghim hàng, chờ bán kiếm lời chênh lệch. Tuy nhiên, ở đây, nếu việc chiết khấu được nhà phân phối đặt ở mức bằng 0 thì người bán hàng không còn động lực bán hàng nữa là hoàn toàn có thể.Theo đó, cần xác định được nguyên nhân tổng hợp thì mới có được giải pháp để khắc phục giá xăng cao như hiện nay.

Xung quanh vấn đề dự trữ quốc gia Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ: Chúng ta chưa tách được dự trữ quốc gia ra khỏi dự trữ thương mại. Hiện nay bản thân cơ quan quản lý cũng không biết được là các thương nhân đầu mối trong kho họ có lượng hàng bao nhiêu. Đây cũng là lỗ hổng cần được xử lý trong thời gian tới. Cần tách bạch các loại dự trữ trên. Có thể lập quỹ bình ổn giá lâu nay chúng ta tính bằng tiền, tới đây các bộ, ngành cùng tính toàn có thể bằng hàng được không?

Về điều hành giá xăng dầu, Bộ trưởng cho rằng đầu vào của chúng ta không chỉ mặt hàng xăng dầu mà nhiều mặt hàng khác như bằng thép, hóa chất chúng ta đều phụ thuộc vào nước ngoài. Mặt hàng dầu thô năm ngoái phải nhập gần 10 triệu tấn và năm nay dự kiến nhập khẩu trên 7 triệu tấn. Sản lượng xăng dầu dự kiến năm nay cũng đáp ứng 50% như cầu. Như vậy thì có nghĩa là chúng ta hoàn toàn phụ thuộc thị trường thế giới.

Thời gian tới, Bộ Tài chính với Bộ Công Thương sẽ tham mưu cho Chính phủ và một số giải pháp, trước mắt là phải đảm bảo nguồn cung. Thứ hai là chống buôn lậu xăng dầu. Thứ ba là giảm thuế môi trường đối với xăng dầu để đảm bảo cho vấn đề sản xuất kinh doanh và phát triển./.