Tăng trung bình từ 30-35%
Ghi nhận tại thị trường trong nước, từ tháng 10/2020 đến nay giá thức ăn chăn nuôi thành phẩm (TACN) đã tăng 5 – 6 đợt liên tiếp, với mức tăng mỗi lần từ 200 – 300 đồng/kg và mức tăng trung bình từ 30-35%. Theo người chăn nuôi, thức ăn chăn nuôi công nghiệp, giá nguyên liệu thông thường chiếm khoảng 80-85% so với giá thành sản xuất. Trong bối cảnh Covid-19, thị trường tiêu thụ nhiều sản phẩm chăn nuôi bị chậm lại, giá gia cầm nhiều tháng qua rất thấp, tiêu thụ thủy sản khó khăn, khiến người chăn nuôi lao đao, thậm chí đối mặt với nguy cơ phá sản.
Phát biểu tại Hội nghị triển khai các giải pháp phát triển chăn nuôi và thủy sản trong tình hình mới, ông Nguyễn Xuân Dương, quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi, phân tích, giá thức ăn chăn nuôi tăng trong khi giá bán gia cầm rất thấp, cụ thể như giá gà thịt lông màu ngắn ngày trung bình 31.000 đồng/kg, gà thịt 21.800 - 25.000 đồng/kg, gây khó khăn cho người chăn nuôi. Nếu người chăn nuôi không duy trì quy mô đàn thì nguy cơ thiếu sản phẩm thịt gà vào quý 2 và quý 3-2021. Cùng với đó, giá thịt gia cầm có thể tăng từ tháng 5 trở đi do lượng sản xuất con giống trong quý 1-2021 giảm 50% so với quý 4-2020.
Ông Dương đưa ra dự báo, giá các loại nguyên liệu TACN chính chưa có chiều hướng giảm ngay trong quý II/2021, dự kiến sẽ giảm dần và ổn định từ tháng 7/2021. Do đó, giá TACN thành phẩm sẽ còn tăng, tối thiểu là 5-10% (500-1.000 đồng/kg) tùy loại để đạt mức tăng chung là 20% thì mới có thể dừng lại. TACN hoàn chỉnh cho lợn thịt và gà thịt ở giai đoạn vỗ béo có thể sẽ lên mức trên 11.000-11.300 đồng/kg.
Ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, cho biết, giá nguyên liệu sản xuất thức ăn thủy sản tăng mạnh từ đầu năm 2021, có loại thức ăn tăng hơn 10%. Điều này rất đáng lo ngại vì giá thủy sản cao hơn so với một số nước trong khu vực sẽ là điều bất lợi bởi khi xuất khẩu, tính cạnh tranh yếu đi.
Nguyên nhân giá thức ăn chăn nuôi tăng do ngành Chế biến thức ăn chăn nuôi của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Thời gian qua, nhiều loại nguyên liệu trên thị trường thế giới tăng giá đã ảnh hưởng lớn đến ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi trong nước. Tổng lượng nguyên liệu TACN nhập khẩu năm 2015 là 15,4 triệu tấn (tương đương 5,3 tỷ USD). Đến năm 2020, lượng nhập khẩu tăng lên 20,2 triệu tấn (tương đương 6,0 tỷ USD). Tốc độ tăng trung bình hàng năm trong giai đoạn 2015-2020 là 6,2%/năm (tương đương với tốc độ tăng sản lượng TACN sản xuất trong nước là 5,7%/năm). Sang quý I/2021, tổng lượng TACN nhập khẩu đạt 5,4 triệu tấn, tương đương 1,66 tỷ USD, tăng 3,94% về số lượng và 5,53% về giá trị so với cùng kỳ 2020.
Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid - 19, chi phí vận chuyển tăng 200-300% so với bình thường do thiếu tàu biển và container vận chuyển hàng hóa.
Tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu trong nước
Để giảm thiểu ảnh hưởng từ giá TACN tăng mạnh, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết Bộ NN&PTNT trình Chính phủ giảm thuế một số nguyên liệu nhập khẩu như ngô, lúa mì…
Ông Nguyễn Xuân Dương đưa ra giải pháp, các công ty sản xuất thức ăn cần chủ động tìm kiếm và tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu trong nước có thể thay thế được nguồn nhập khẩu, giảm các chi phí sản xuất để giảm giá thức ăn chăn nuôi thành phẩm.
Đại diện Công ty cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm của doanh nghiệp, thủ động tăng cường dự trữ nguyên liệu cho sản xuất, tránh tình trạng "ăn đong". Cần tổ chức, vận chuyển hàng hóa linh hoạt, hợp lý để giảm chi phí vận chuyển, thời gian bốc xếp. Cùng với đó, trong nước cũng có nhiều nguyên liệu phục vụ chăn nuôi như phụ phẩm chế biến cá, tôm,... nên tận dụng chứ không nên quá phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu.
Ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuỷ sản cho biết, đơn vị đang khuyến khích các doanh nghiệp tăng cường liên kết chuỗi và liên kết doanh nghiệp với tổ hợp tác và hợp tác xã. Với hình thức này, sẽ giảm khâu trung gian cung cấp TACN và kiểm soát tốt hơn dịch bệnh từ chuỗi. Cùng với đó, nghiên cứu sâu rộng các sản phẩm bằng nguyên liệu trong nước để có thể đáp ứng một phần nhu cầu sản xuất.
Nhiều ý kiến cho rằng, cần có giải pháp giảm chi phí nhập khẩu các loại nguyên liệu TACN bằng các chính sách thương mại và nâng cao năng lực hệ thống logistics trong hoạt động xuất nhập khẩu kinh doanh nguyên liệu TACN.
Cục Chăn nuôi cho biết, sắp tới sẽ kiến nghị Bộ Công thương khẩn trương tiến hành đàm phán song phương với các nước là đối tác nhập khẩu TACN lớn như Mỹ, Argentina, Brazil, Ấn Độ…để có chính sách ưu đãi về giá, ưu tiên đáp ứng đủ số lượng và đảm bảo chất lượng nguyên liệu thức ăn phục vụ cho chế biến TACN thành phẩm của Việt Nam.
Bộ Tài chính cần có chính sách tạm thời giảm thuế nhập khẩu ngô, khô đậu tương và lúa mỳ trong thời gian ngắn hạn; giảm mức thu phí lưu kho, lưu bãi với nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu; đồng thời bố trí ngân sách ưu tiên và đơn giản hóa quy trình, thủ tục cho thực hiện Nghị định 57/2018/NĐ-CP ngày 17/4/2018 của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.