Mưa bão, gió mạnh, không khí lạnh càn quét, không chăn đắp, thiếu quần áo, không hơi ấm, không phòng tắm, không nước sạch, không an toàn… từng ấy cái không khủng khiếp sẽ là những gì dân thường ở Gaza sẽ tiếp tục phải đối mặt trong mùa đông sắp tới. Kể từ ngày 7/10/2023 khi giao tranh giữa Israel và Hamas bùng nổ cũng là lúc Dải Gaza bé nhỏ bước vào chuỗi ngày thảm hoạ và cho đến nay, vẫn chưa hề có lối thoát.

Khốn khổ chồng khốn khổ trong mùa đông khắc nghiệt

Theo thông lệ, nếu không có gì đột biến, cứ vào tháng 12, nhiệt độ trung bình ở Gaza thường giảm xuống từ 10°C đến 20°C. Trong tháng 1, nhiệt độ có thể giảm thêm vài độ. Tháng 11, 12 còn là mùa mưa tại Gaza, trong đó tháng 1 là tháng ẩm ướt nhất. Vì thế, với người dân Gaza, lúc bình thường, mùa đông đã luôn là thứ gì đó không hề dễ chịu, khi chiến sự bùng nổ, vào mùa đông năm ngoái, thứ không hề dễ chịu đó đã biến thành ác mộng thực sự.

“Chúng tôi phải ngủ trên cát, lạnh cóng"; "Chúng tôi không có đệm hay quần áo mùa đông, phải ngủ dưới mặt đất đầy gai”; "Chúng tôi ướt đẫm vì mưa. Những chiếc lều được phủ nylon, chống đỡ rất đơn sơ, không thể chống chọi với mưa gió", “Con trai tôi thì bị cảm lạnh, còn con gái thì phải đi chân đất. Không ai quan tâm và không ai giúp đỡ"; “Lều của chúng tôi ngập trong nước. Chúng tôi lạnh cóng”; “Không có phòng tắm, không nước, không hơi ấm, không an toàn. Chúng tôi ngủ trong sợ hãi”…

Đó là một số trong vô vàn những than khóc mà người dân ở Dải Gaza đã chia sẻ với báo giới vào những ngày trung tuần tháng 12/2023, đầu tháng 1/2024 cũng là những ngày đông thời tiết mưa gió khắc nghiệt tại vùng đất này. Cuộc sống di cư bởi chiến tranh, không nhà, không nơi trú ẩn tử tế ngoài những chiếc lều mỏng manh được căng lên vội vàng trên nền đất pha cát có thể đổ ụp xuống bởi gió mưa bất cứ lúc nào, không đủ đồ dùng, lương thực thiết yếu, không chăn không quần áo ấm… chiến tranh và thời tiết khắc nghiệt đã đẩy cuộc sống của người dân vào cảnh “địa ngục trần gian”, nạn đói và bệnh tật tấn công, đeo bám.

Và tròn một năm trôi qua, một mùa đông khắc nghiệt nữa đang đến rất gần, những khổ ải của mùa đông trước không những không chấm dứt mà chắc chắn sẽ còn khắc nghiệt hơn, sẽ tiếp tục ập xuống đầu người dân tại Dải Gaza. Mọi sự sẽ còn thảm hoạ hơn nữa khi thực tế cho thấy tình hình nhân đạo tại Gaza tiếp tục xấu đi nhanh chóng. Cùng với việc số lượng thương vong tiếp tục tăng mạnh, người dân trên Dải Gaza đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực có nguy cơ kéo dài đến mùa đông, do ảnh hưởng của sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng thực phẩm, giữa lúc Israel đóng cửa các cửa khẩu và ngăn chặn hàng hóa thương mại và viện trợ nhân đạo quốc tế vào vùng lãnh thổ bị bao vây cấm vận này.

Cụ thể, trung tuần tháng 10 vừa qua, Liên Hợp Quốc ước tính, khoảng 345.000 người - tương đương 16% dân số tại Gaza sẽ phải đối mặt với tình trạng đói “thảm khốc” vào mùa đông năm nay do lượng viện trợ giảm mạnh. Cùng thời điểm, Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) cũng khẳng định, người dân Gaza sẽ cạn kiệt lương thực trong khoảng một tuần rưỡi nữa. Giám đốc truyền thông của IMF Julie Kozack cho biết dân thường tại Gaza đang phải đối mặt với "điều kiện kinh tế xã hội tồi tệ, khủng hoảng nhân đạo và thiếu viện trợ”.

Phát biểu tại một cuộc họp báo ngày 16/10, người đứng đầu Cơ quan Liên Hợp Quốc về cứu trợ người tị nạn Palestine (UNRWA) Philippe Lazzarini khẳng định: “Nguy cơ thực sự là chúng ta đang tiến vào một giai đoạn mà nạn đói hoặc suy dinh dưỡng cấp tính có thể trở thành hiện thực”.

Hoặc chấm dứt thù địch hoặc thảm hoạ sẽ còn tiếp diễn

Đó là những khẳng định mang tính cảnh báo của các tổ chức, các nhà quan sát quốc tế về thảm kịch đã, đang diễn ra tại Gaza. Nói như bà Beth Bechdol, Phó Tổng Giám đốc Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc, để ngăn chặn nạn đói cấp tính và suy dinh dưỡng, cần ngay lập tức chấm dứt thù địch, khôi phục khả năng tiếp cận nhân đạo để cung cấp viện trợ lương thực quan trọng và thiết yếu cùng các đầu vào nông nghiệp kịp thời cho mùa trồng trọt vụ đông sắp tới để người dân có thể trồng trọt.

Tuy nhiên, cho tới thời điểm này, sau hơn một năm xung đột, triển vọng hòa bình tại khu vực chảo lửa này vẫn hết sức mong manh, nếu không muốn nói là ngày càng mờ mịt. Tất cả những nỗ lực cho một lệnh ngừng bắn lâu dài cho tới nay đều thất bại. Thậm chí các kịch bản tấn công trả đũa “ăn miếng trả miếng” không ngừng xảy ra. Đáng quan ngại hơn nữa là nguy cơ bùng nổ một cuộc chiến thảm khốc đẫm máu giữa Israel và Iran, hai quốc gia cùng sở hữu kho vũ khí khổng lồ, khởi phát là việc tối 1/10 vừa qua, Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) mở cuộc tập kích tên lửa quy mô lớn đánh phá hàng loạt căn cứ quân sự của Israel. Nếu nguy cơ này trở thành hiện thực, theo quan ngại của các nhà quan sát, toàn bộ Trung Đông, trong đó có Dải Gaza sẽ phải đối mặt với một thảm họa tồi tệ hơn gấp nhiều lần những gì đã xảy ra trong hơn một năm qua.

Trong khuôn khổ chuyến công du Trung Đông, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 22/10 đã có cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để thảo luận về việc chấm dứt xung đột ở Lebanon và Dải Gaza, cũng như đảm bảo duy trì dòng viện trợ nhân đạo. Đây là chuyến đi thứ 11 của ông Blinken tới Trung Đông kể từ khi xung đột nổ ra tại Dải Gaza hồi tháng 10/2023. Trước đó, Chính phủ Mỹ ngày 15/10 đã cảnh báo Israel phải có những biện pháp cải thiện tình hình viện trợ cho Gaza hoặc phải đối mặt với nguy cơ bị hạn chế viện trợ quân sự từ Washington.

Tuy nhiên, những động thái đáp trả gay gắt mới nhất từ Israel cho thấy 11 chuyến đi của vị Ngoại trưởng Mỹ cũng như những cảnh báo từ “ông anh” Nhà Trắng dường như vẫn “chưa xi-nhê” gì. Trước mắt, sẽ vẫn là một Gaza bức bối trong tuyệt vọng và nỗi khốn cùng, đói, khát và bệnh tật hành hạ. Trong khi đó, mùa đông đang đến, rất gần, khó khăn, bĩ cực, ác mộng sẽ tăng lên bội phần. “Suốt những đêm đông, những bậc làm cha làm mẹ phải che cho đứa trẻ này và kéo đứa trẻ kia lại gần để chúng ấm hơn” - đó dường như chỉ là những việc có thể làm của người dân Gaza mùa đông này./.

Hà Anh