Ngân hàng Nhà nước đã giảm lãi suất điều hành từ ngày 25/5/2023. Theo đó, lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giữ nguyên ở mức 0,5%/năm. Lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng giảm từ mức 5,5%/năm xuống 5,0%/năm. Riêng lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND tại Quỹ tín dụng nhân dân, Tổ chức tài chính vi mô giảm từ mức 6,0%/năm xuống 5,5%/năm. Còn lãi suất tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng trở lên do tổ chức tín dụng ấn định trên cơ sở cung - cầu vốn thị trường.

          Động thái này được kỳ vọng là sẽ gỡ dần khó khăn của doanh nghiệp khi không còn phải vay vốn giá cao, trong khi giá nguyên nhiên vật liệu và mọi chi phí phục vụ sản xuất kinh doanh đều trong chiều hướng tăng.

          Có thể thấy tác động tích cực đầu tiên của việc Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành là chỉ 3 ngày sau khi quyết định giảm có hiệu lực, trong đó có 2 ngày là ngày nghỉ, thị trường chứng khoán đã theo xu hướng đi lên. Hai phiên liên tục đầu tuần này VN-Index vượt ngưỡng kháng cự 1.070 điểm mà chật vật mấy tuần qua không giành được, đồng thời thanh khoản thị trường trên sàn HoSE cũng đã có vài phiên vượt ngưỡng 10.000 tỷ đồng, mốc mà 2 tuần trước không thể nào đạt được, có đạt cũng không giữ nổi, chỉ loanh quanh 9.000 tỷ đồng. Thị trường chứng khoán hứng khởi tạo thêm một kênh dẫn vốn cho doanh nghiệp, bên cạnh kênh chủ lực là vốn ngân hàng.

          Tuy nhiên, điều mà doanh nghiệp chờ đợi vẫn là việc giảm lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp, hộ sản xuất kinh doanh cá thể. Bởi đối với lãi suất huy động, không cần Ngân hàng Nhà nước phải thúc ép, các ngân hàng thương mại đã chủ động giảm dần. Tại thời điểm hiện tại, lãi suất của các ngân hàng chỉ loanh quanh 7 - 7,5%, thấp hơn nhiều so với thời điểm đầu năm 2023 đã giảm 2%. Thế nhưng, với lãi suất cho vay, các ngân hàng vẫn cho rằng cần một độ trễ vài tháng để giảm được theo đà giảm của lãi suất điều hành. Quan trọng hơn nữa, dù lãi suất có giảm, cơ hội tiếp cận vốn rẻ của doanh nghiệp sẽ ra sao? Đã từng có không ít thời điểm, lãi suất công khai thì giảm nhưng cơ hội tiếp cận vốn rẻ của doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, vẫn đầy khó khăn, vướng mắc, thậm chí nhiêu khê.

          Theo báo cáo tình hình KT-XH tháng 5 và 5 tháng đầu năm do Tổng cục Thống kê công bố, trong tháng 5, cả nước có khoảng hơn 10.000 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn hoặc chờ làm thủ tục giải thể, cùng với 1.223 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể. Tính chung 5 tháng đầu năm 2023, cả nước có 88.000 doanh nghiệp ngừng hoạt động, nghĩa là bình quân một tháng có xấp xỉ 17.600 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

          Những con số biết nói ấy cho thấy nền kinh tế đang chờ đợi một nỗ lực rất lớn của các cơ quan quản lý Nhà nước, nhằm vực dậy các doanh nghiệp, vốn là xương sống của nền kinh tế./.