Chẳng quá khi nói phiên chợ như một “sàn giao dịch trâu bò” độc nhất vô nhị trong vùng. Chợ thu hút rất đông thương lái ở các địa phương khác đến mua để lấy sức kéo hay để làm thịt hoặc tìm những con trâu tốt để nuôi dưỡng trở thành trâu chọi. Thậm chí có thương lái từ bên kia biên giới cũng sang mua trâu bò. Chợ phiên còn là nơi người dân gặp gỡ, học hỏi kinh nghiệm mua bán, chọn giống, trao đổi cách chăn nuôi, vỗ béo trâu bò, tham khảo giá cả thị trường.

Anh Nông Quốc Tuấn, người dân Trà Lĩnh cho biết: “Tôi đi chợ này được 5 năm rồi, mua khoảng hơn 100 con trâu, bò. Con nào to béo tôi mới mua, đa phần mua của người quen”. Theo anh Nông Văn Quang (Trà Lĩnh): “Nếu mà mua trâu để cày thì phải chọn con to, khỏe. Nhà tôi làm nương nhiều, phải mua trâu to về cày, hơi đắt tí nhưng cũng đáng tiền, nuôi nửa năm hay một năm bán đi vẫn có giá”.

Mỗi con trâu đực loại to bán với giá 40 - 60 triệu đồng, nghé từ 15 - 20 triệu đồng/con. Trâu cái đẹp mã (hay đã có chửa) giá 30 - 40 triệu đồng/con. Người mua, người bán rôm rả mặc cả, trao đổi. Những con trâu, bò ưng ý được trao tay qua chủ khác; những con chưa bán được, chủ vui vẻ dắt về vỗ béo đến phiên chợ sau lại đem ra bán.

Không chỉ các thương lái kiếm được tiền sau mỗi phiên chợ mà có rất nhiều nghề khác ăn theo và mang lại thu nhập cho người dân địa phương như nghề: xe ôm, đổi tiền, bán rơm, bơm nước tắm cho trâu bò, thậm chí cả hót phân trâu bò… Hiện nay, do nhu cầu tăng cao của thị trường nên mỗi phiên chợ sẽ kéo dài 2 - 3 ngày. Do số lượng trâu bò mỗi phiên quá nhiều, lượng chất thải từ trâu bò ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và đời sống bà con sống xung quanh.

Theo quan sát của phóng viên, đối với trâu, bò từ các tỉnh Nghệ An, Vĩnh Phúc tới… đều có dấu hiệu đã qua kiểm dịch vùng. Nhưng ngược lại, với những con trâu bò trong vùng lại hầu như không có. Ông Hoàng Minh Đạt, Chi cục trưởng Chi cục chăn nuôi và thú y tỉnh Cao Bằng cho biết: “Chợ này do tư nhân đầu tư nên việc kiểm soát gia súc đưa vào chợ vẫn chưa được cơ quan chuyên môn quan tâm”.

Ngoài người đến chợ để mua bán trâu bào rất đông người dân địa phương đến chỉ để vui với không khí tấp nập hay mua bán các mặt hàng tiêu dùng, nông sản. Cũng chính vì nét độc đáo này mà phiên chợ trâu Trà Lĩnh cũng là nơi tìm đến của đông đảo du khách gần xa. Qua nhiều năm, chợ dần dần có sự pha trộn của nhịp sống hiện đại nhưng nét giản dị, thật thà của đồng bào vùng cao nơi đây luôn là điều hấp dẫn du khách./.