Sáng 29/10, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc của Thủ tướng với các bộ, ngành, địa phương về tình hình thực hiện, giải ngân các chương trình, dự án ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài.

Kể từ ngày giữa tháng 7 đến nay, đây là hội nghị trực tuyến toàn quốc lần thứ ba do Thủ tướng Chính phủ chủ trì để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Tổng vốn vay nước ngoài của năm 2020 khoảng 60.000 tỷ, trong đó vốn phân bổ cho các địa phương khoảng gần 40 nghìn tỷ, nhưng đến nay mới giải ngân được khoảng 30% tổng vốn. Thủ tướng yêu cầu các địa phương, đơn vị sử dụng vốn ODA phải nêu cao tinh thần trách nhiệm để thúc đẩy giải ngân, không được “đá quả bóng” trách nhiệm lên Trung ương.

Phát biểu mở đầu phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ với những thiệt hại về người và tài sản của nhân dân các tỉnh miền Trung do bão chồng bão, lũ chồng lũ gây ra. Khi thiệt hại mưa lũ chưa khắc phục xong thì cơn bão số 9 tiếp tục gây thiệt hại lớn. Bão khiến gần chục người thiệt mạng, tai nạn trên biển khiến 26 người mất tích chưa tìm thấy.

Sáng 29/10, Thủ tướng chỉ đạo lực lượng hải quân, không quân tiếp tục tìm kiếm người mất tích trên vùng biển Khánh Hòa và Bình Định với tinh thần khẩn trương nhất.

Thủ tướng cho biết, mặc dù bão số đã hạ cấp khi vào bờ nhưng do duy trì lâu trong đất liền nên thiệt hại về nhà cửa, tài sản, cơ sở vật chất thiệt hại rất lớn. Đặc biệt nghiêm trọng là tối qua, khoảng 20h, tại xã Trà Leng, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam xảy ra vụ sạt lở núi hết sức nghiêm trọng, vùi lấp hơn 50 người. Ngay đêm qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo các lực lượng chức năng bằng mọi phương tiện, biện pháp nhanh chóng cứu hộ, cứu nạn. Đêm qua, tại Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Nam, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng đã họp với lãnh đạo Quảng Nam và các cơ quan chức năng để chỉ đạo các biện pháp cần thiết, kịp thời.

Về nội dung hội nghị giải ngân vốn ODA và vốn vay nước ngoài, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, đây là nguồn lực quan trọng để phát triển đất nước, không thể không coi trọng. Tuy vậy, nguồn vốn này giải ngân rất chậm. Chỉ còn hai tháng nữa là hết năm, trong khi vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước giải ngân đạt cao nhất từ trước đến nay, trên 60%, thì ODA chỉ đạt chưa đến 30%. Nêu lên thực tế đó, Thủ tướng yêu cầu các địa phương, bộ ngành phải trả lời được câu hỏi vì sao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã liên tục đôn đốc, nhưng các bộ, ngành, địa phương giải ngân vốn ODA vẫn chậm.

Theo Thủ tướng, nguyên nhân đầu tiên mà nhiều địa phương gặp phải là giải phóng mặt bằng chậm. Đây là vấn đề thuộc trách nhiệm của các địa phương.

Thứ hai là nhiều địa phương khi đề nghị vay vốn ODA đã không chuẩn bị vốn đối ứng phù hợp, dẫn đến khi triển khai thiếu vốn và nhà tài trợ không chấp thuận giải ngân.

Thứ ba là việc giải quyết các thủ tục để triển khai dự án rất chậm trễ. Thủ tướng yêu cầu nếu thiếu cơ chế nào thì cần phản ánh lên Chính phủ. Còn nếu có tình trạng cơ quan chức năng, cá nhân nào gây khó khăn, phiền hà về thủ tục ODA hay vòi vĩnh thì phải phản ánh kịp thời để xử lý nghiêm.

Thứ tư là có tình trạng chủ đầu tư tìm những nhà thầu kém năng lực, khiến lúng túng và không có kinh nghiệm trong tổ chức thi công.

Bên cạnh đó, có tình trạng công tác chuẩn bị dự án của các địa phương, các ngành sử dụng vốn ODA còn sơ sài, đơn giản, lấy lệ. Trong công tác chỉ đạo chưa quan tâm đến giải ngân.

Yêu cầu các cơ quan, địa phương nêu cả những vướng mắc từ phía các nhà tài trợ, nhưng Thủ tướng nhấn mạnh, nguyên nhân nội tại là chính. Do đó, phải giải quyết được các điểm nghẽn này để không chỉ thúc đẩy giải ngân trong năm nay mà cả các năm tiếp theo.

Theo đó, Thủ tướng chỉ đạo: "Giải pháp thứ nhất là thẩm quyền của người nào, của cơ quan nào, ban quản lý nào thì các đồng chí tự giải quyết theo pháp luật, không thể “đá quả bóng” từ địa phương lên Trung ương. Thứ hai là phải quyết chí trong công tác lãnh đạo chỉ đạo. Phấn đấu hai tháng cuối năm nâng tỷ lệ giải ngân lên bao nhiêu phần trăm. Đã giải ngân gần 30% rồi, liệu có nâng lên được 50% hay không. Và địa phương nào không làm được, các đồng chí phải báo cáo Thủ tướng để điều chuyển vốn, cắt vốn, thậm chí năm 2021-2022 không bố trí vốn. Phải có chế tài mạnh mẽ, chứ không thể nhận vốn về không làm, cuối cùng trách nhiệm thuộc về Chính phủ, cơ quan chức năng. Đặc biệt với vốn đối ứng phải có biện pháp nào, trung ương hỗ trợ gì, vốn ngân sách địa phương ra sao để không thể kêu ca mãi".

Với những địa phương có vốn lớn, giải phóng mặt bằng khó khăn như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và một số ngành lại giải ngân rất tốt. Thế nhưng một số địa phương điều kiện thuận lợi hơn, không khó khăn lớn về giải phóng mặt bằng, nhưng triển khai lúng túng, không tập trung chỉ đạo, khiến giải ngân vốn chậm, trong đó có ODA./.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính về tình hình giải ngân kế hoạch đầu tư vốn NSNN năm 2020, ước giải ngân đến 31/10/2020 là 321.529,41 tỷ đồng đạt 68,3% kế hoạch. Có 13 bộ, cơ quan trung ương và 21 địa phương có ước tỷ lệ giải ngân đến 31/10/2020 đạt trên 70%; có 18 Bộ, cơ quan trung ương và 06 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 45%, trong đó, có 08 Bộ, cơ quan trung ương và 01 địa phương (tỉnh Đồng Nai) có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 20%.

Về vốn vay nước ngoài, năm 2020, số vốn Thủ tướng đã giao là 60.000 tỷ đồng, trong đó, các bộ, cơ quan trung ương khoảng 21.500 tỷ đồng, các địa phương gần 38.500 tỷ đồng./.

Theo VOV.VN