Đây là chuyến thăm đầu tiên của một Chủ tịch nước Việt Nam đến Chile trong vòng 15 năm qua, qua đó giúp tạo động lực mới, thúc đẩy, làm sâu sắc quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Chile tiếp tục đi vào chiều sâu, thiết thực hiệu quả. Đồng thời chuyến thăm nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa các quan hệ đối ngoại, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và nâng tâm đối ngoại đa phương theo tinh thần Đại hội Đảng lần thứ XIII.
Ngày 25/3/1971, Chile thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam và trở thành quốc gia Nam Mỹ đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với nước ta. Tuy cách xa nhau về địa lý nhưng Việt Nam và Chile có quan hệ tốt đẹp, dựa trên nền tảng lịch sử đặc biệt. Trong thời kỳ Việt Nam đấu tranh giành độc lập dân tộc và thống nhất đất nước, phong trào đoàn kết và ủng hộ Việt Nam phát triển mạnh ở Chile. Khi cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc và thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam đang ở giai đoạn vô cùng quyết liệt, Chile trở thành quốc gia thứ hai ở Nam Mỹ, sau Cuba, chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Sự kiện đó mở ra trang mới cho lịch sử quan hệ Việt Nam - Chile.
Năm 1990, Việt Nam và Chile chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ở cấp Đại sứ. Kể từ đó cho đến nay, mối quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa hai nước đã gặt hái những thành tựu rất đáng ghi nhận. Hai bên thường xuyên trao đổi các đoàn cấp cao và phối hợp tốt tại các diễn đàn quốc tế. Quan hệ chính trị ngày càng gắn bó và tin cậy thông qua trao đổi đoàn, tiếp xúc thường xuyên ở các cấp, ngành, nổi bật là các chuyến thăm Chile của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (5/2007), Chủ tịch nước Trần Đức Lương (11/2004) và Nguyễn Minh Triết (9/2009), Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải (10/2002), ….Phía Chile có chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Ricardo Lagos (10/2003), Tổng thống Michelle Bachelet (11/2006 và 11/2017), Tổng thống Sebastian Pinera (3/2012).
Trong suốt những năm qua, Việt Nam và Chile đã ký nhiều văn kiện tạo khung pháp lý cho sự hợp tác giữa hai nước trong mọi lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế, thương mại - đầu tư, giáo dục - đào tạo… Trong đó hai bên đã đạt được nhiều thành quả quan trọng trong hợp tác như thiết lập Quan hệ Đối tác Toàn diện (năm 2007); ký Hiệp định Thương mại Tự do song phương (năm 2011); thiết lập nhiều cơ chế hợp tác; cùng nhau gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (năm 2018)…; tổ chức nhiều đoàn cấp cao thăm lẫn nhau trên nền tảng của sự tin cậy và quyết tâm làm sâu sắc hơn mối quan hệ song phương của hai nước.
Một trong những điểm sáng trong quan hệ hai nước là hợp tác trong lĩnh vực thương mại. Việt Nam và Chile đều là nền kinh tế thành viên của Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), vì thế triển vọng hợp tác của hai nước rất đa dạng và phong phú. Quan hệ thương mại hai chiều từ 534 triệu USD năm 2013 - trước khi FTA có hiệu lực - lên 2,15 tỷ USD năm 2022, năm 2023 đạt 1,57 tỉ USD, 09 tháng đầu 2024 đạt gần 1,3 tỷ USD (tăng 5% so với cùng kỳ 2023).
Hiện Chile là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của Việt Nam sang Mỹ Latinh sau Mexico, Brazil và Argentina, còn Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Chile trong ASEAN. Các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam chủ yếu là hàng tiêu dùng như: điện thoại các loại và linh kiện; hàng dệt may, giày dép các loại, clanke và xi măng, gạo; túi xách, ví, vali, mũ, ô dù; sản phẩm nội thất từ chất liệu khác gỗ…và nhập từ Chile, chủ yếu là các nguyên liệu phục vụ sản xuất hàng xuất khẩu như đồng, gỗ thông, bột giấy, bột cá làm thức ăn gia súc, rượu vang... Có thể nói, quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai nước, cùng sức hấp dẫn của mỗi thị trường vừa là động lực, vừa là sức hút để Việt Nam và Chile xích lại gần nhau hơn, mở rộng và phát triển hơn nữa quan hệ toàn diện, nhất là trong lĩnh vực kinh tế và thương mại.
Bên cạnh lĩnh vực hợp tác đầu tư thương mại, đối ngoại nhân dân cũng là một điểm sáng trong quan hệ ngoại giao Việt Nam - Chile. Những năm qua, Hội Hữu nghị và hợp tác Việt Nam-Chile đã phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai nhiều hoạt động ý nghĩa nhằm thắt chặt hơn nữa quan hệ hữu nghị hợp tác giữa hai nước. Các loại hình hoạt động trên nhiều lĩnh vực không chỉ hoạt động tuyên truyền có tính bề nổi như lễ tân, khánh tiết mà gắn với việc thúc đẩy quan hệ kinh tế - thương mại, văn hóa - nghệ thuật, giáo dục - đào tạo, du lịch... giao lưu, quảng bá hình ảnh của Việt Nam và Chile.
Có thể thấy rằng, mối quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước đã liên tục được củng cố và phát triển trên nhiều lĩnh vực. Dù cách xa về mặt địa lý nhưng những tình cảm tốt đẹp và cam kết ủng hộ lẫn nhau sẽ đóng góp tích cực cho mối quan hệ hợp tác song phương và quá trình phát triển của mỗi nước. Thời gian tới, hai nước ngày càng mở rộng lĩnh vực hợp tác hơn nữa, góp phần phát triển kinh tế đất nước, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai quốc gia nằm hai bên bán cầu.
Việt Cường/VOV