Tiếp tục chương trình làm việc của các Hội nghị Cấp cao, sáng ngày 11/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần thứ 12.  

Đại diện cho Tổng thống Hoa Kỳ tham dự Hội nghị, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Anthony Blinken khẳng định coi trọng ASEAN giữ vị trí trung tâm trong tầm nhìn Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương rộng mở, an ninh và thịnh vượng, đánh giá cao tầm quan trọng của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN-Hoa Kỳ, thúc đẩy kết nối các cơ hội hợp tác kinh tế, công nghệ đổi mới sáng tạo, tạo thêm công ăn việc làm, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho 1 tỷ người dân hai bên. 

Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hợp tác, hỗ trợ ASEAN phòng chống dịch bệnh, nâng cấp lưới điện khu vực, phòng chống tội phạm mạng và lừa đảo trực tuyến, thúc đẩy trí tuệ nhân tạo an toàn, bảo mật và đáng tin cậy, cũng như đẩy mạnh giao lưu văn hóa, đồng thời bày tỏ vui mừng Sáng kiến Lãnh đạo Trẻ Đông Nam Á sau 10 năm thành lập tiếp tục phát triển với số lượng thành viên ngày càng tăng.

Hội nghị đánh giá cao Hoa Kỳ cam kết mạnh mẽ, lâu dài đối với ASEAN và khu vực thời gian qua, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, tích cực tham gia đối thoại xây dựng, hợp tác và xây dựng lòng tin ở khu vực, đồng thời hoan nghênh Hoa Kỳ tiếp tục tích cực hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng, hội nhập, kết nối, phát triển tiểu vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển và ứng phó với các thách thức, bao gồm thông qua khuôn khổ Đối tác Mekong-Hoa Kỳ (MUSP). 

Các nước hoan nghênh những tiến triển tích cực trong hợp tác thời gian qua. Kế hoạch Hành động ASEAN-Hoa Kỳ giai đoạn 2021-2025 được triển khai tích cực với tỷ lệ hoàn thành đạt 98.37%. Năm 2023, Hoa Kỳ là đối tác đầu tư lớn nhất của ASEAN, có hơn 6.200 doanh nghiệp Hoa Kỳ hoạt động tại ASEAN, với tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 74,3 tỷ USD, đồng thời là đối tác thương mại lớn thứ 2 của ASEAN với tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 395,9 tỷ USD. Các sáng kiến kinh tế như Thỏa thuận Khung về thương mại và đầu tư ASEAN-Hoa Kỳ (TIFA) và Sáng kiến Mở rộng Hợp tác Kinh tế (E3) tạo cơ sở thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực như kinh tế số, phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (MSMEs), tạo thuận lợi thương mại.

Thời gian tới, hai bên nhất trí tiếp tục thúc đẩy hợp tác thực chất, hiệu quả, tương xứng với tầm mức quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, ưu tiên đẩy mạnh trao đổi thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, quản trị trí tuệ nhân tạo (AI), y tế, năng lượng, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, … đóng góp vào phát triển nhanh, bền vững và lâu dài của khu vực.  

Phát biểu tại Hội nghị, Việt Nam đánh giá cao tầm quan trọng của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN-Hoa Kỳ, trông đợi Hoa Kỳ tiếp tục tham gia sâu rộng và tích cực với khu vực, cam kết trách nhiệm, lâu dài đối với ASEAN, ủng hộ ASEAN xây dựng Cộng đồng và phát huy vai trò trung tâm trong định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, minh bạch và đề cao luật pháp quốc tế.

Định hướng tương lai phát triển quan hệ, Việt Nam đề xuất hai bên tăng cường hợp tác cùng kiến tạo tương lai phát triển phồn vinh thịnh vượng và bền vững. Theo đó, hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư sẽ là trọng tâm và động lực, cần được đẩy mạnh theo hướng hiệu quả, hài hòa và bền vững, mở cửa hơn nữa thị trường cho hàng xuất khẩu, và sẵn sàng chào đón thêm nhiều nhà đầu tư đến từ Hoa Kỳ. Đồng thời, cần đẩy mạnh hợp tác ứng phó biến đổi khí hậu, nâng cao khả năng chống chịu trước thiên tai, thảm họa. Việt Nam hoan nghênh Hoa Kỳ tiếp tục hỗ trợ phát triển tiểu vùng Mê Công thông qua khuôn khổ Đối tác Mê Công-Hoa Kỳ, trong đó có việc tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu tại đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.

Bên cạnh đó, Việt Nam đề nghị cần tăng cường nỗ lực và dành nguồn lực thích đáng để đưa hợp tác khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành trụ cột mới trong quan hệ giữa Hoa Kỳ và ASEAN, mở ra không gian phát triển mới, tạo đột phá thúc đẩy Đối tác Chiến lược Toàn diện hai bên phát triển nhanh, bền vững. Theo đó, hoan nghênh các cơ hội hợp tác với các tập đoàn, công ty công nghệ của Hoa Kỳ, nhất là lĩnh vực công nghiệp bán dẫn và AI. 

Đồng thời, Việt Nam đề nghị ASEAN và Hoa Kỳ cần tăng cường phối hợp cùng đóng góp nhiều hơn nữa cho hòa bình, an ninh và ổn định tại khu vực. Theo đó, đề nghị Hoa Kỳ tiếp tục ủng hộ lập trường chung của ASEAN về Biển Đông, phối hợp bảo đảm hoà bình, an ninh và ổn định tại khu vực, trong đó có Biển Đông, ủng hộ nỗ lực sớm đạt được Bộ Quy tắc COC hiệu lực, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982, góp phần xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững. 

Kết thúc Hội nghị, các Lãnh đạo thông qua Tuyên bố Lãnh đạo ASEAN-Hoa Kỳ về Thúc đẩy trí tuệ nhân tạo an toàn, bảo mật và đáng tin cậy.

Vũ Khuyên/VOV