Đại biểu Quốc hội bày tỏ lo ngại khi dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) đề xuất cơ chế cho phép Hà Nội biến các khu bãi bồi, bãi giữa ven sông trở thành khu đô thị ảnh hưởng đến không gian tự nhiên và thoát lũ trên sông Hồng. Việc này sẽ ảnh hưởng đến an toàn đê điều và phòng, chống lũ...

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Luật Thủ đô (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho hay, có ý kiến đề nghị bổ sung vào dự thảo luật quy định về quy hoạch đô thị ven sông Hồng, sông Đuống; làm rõ định hướng quy hoạch phân khu sông Hồng, sông Đuống, việc quy hoạch phân khu và quản lý, sử dụng phần bãi sông, bãi nổi ở các tuyến sông có đê…

Tiếp thu ý kiến nêu trên, dự thảo luật đã bổ sung quy định tập trung nguồn lực, ưu tiên tổ chức thực hiện quy hoạch phân khu sông Hồng và sông Đuống phù hợp với Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô, bảo đảm an toàn đê điều và phòng, chống lũ.

Đồng thời, dự thảo bổ sung nội dung giao UBND thành phố có thẩm quyền phê duyệt dự án xây dựng các công trình tại bãi sông, bãi nổi ở các tuyến sông có đê trên địa bàn, bảo đảm các điều kiện theo quy định của pháp luật về đê điều. Theo đó, đất tại bãi sông, bãi nổi có thể được sử dụng để đầu tư xây dựng các công trình phục vụ phát triển công nghiệp văn hóa, phát triển nông nghiệp sinh thái kết hợp tham quan, giáo dục trải nghiệm, du lịch trải nghiệm để phát huy, khai thác có hiệu quả tiềm năng về quỹ đất, vị trí địa lý, không gian văn hóa ở các khu vực này.

Góp ý vào dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) bày tỏ lo ngại khi dự án luật đề xuất cơ chế cho phép Hà Nội biến các khu bãi bồi, bãi giữa ven sông trở thành khu đô thị, trung tâm văn hóa, du lịch.

Bởi theo ông Hòa, bãi bồi, bãi giữa sông Hồng có lịch sử và giá trị tự nhiên do bồi lắng của sông Hồng tạo nên. Nếu chuyển đổi các vùng bãi bồi, bãi giữa này thành khu đô thị, trung tâm văn hóa, du lịch sẽ ảnh hưởng đến dòng chảy của sông Hồng. Trong trường hợp cấp bách, sẽ khó có giải pháp để di dời, phòng tránh những diễn biến bất thường của thiên nhiên, nhất là khi biến đổi khí hậu ngày càng khó lường.

“Hà Nội không đến nỗi thiếu hụt quỹ đất, không cần chọn bãi giữa sông Hồng để xây dựng trung tâm văn hóa, du lịch, vừa tốn kém kinh phí trị thủy vừa gây rủi ro”, ông Hòa phân tích.

Bên cạnh đó, ông Hòa đề nghị cân nhắc về quy định cho phép Hà Nội được chuyển đổi sử dụng đất rừng trên 1.000ha và đất trồng lúa trên 500ha làm các mục đích khác. Theo ông, không nên cho phép chuyển đổi như vậy, bởi với quy mô dân số đông, các trụ sở bộ ngành lớn, Hà Nội rất cần đất rừng để có được “lá phổi” xanh, cho người dân được hưởng không khí xanh, sạch, đẹp.

Ông Hòa đề nghị chỉ nên cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng với quy mô dưới 1.000 ha và đất trồng lúa dưới 500ha.

Cũng liên quan đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Hải Anh (đoàn tỉnh Đồng Tháp) cũng đề nghị đặc biệt cân nhắc.

Ông Hải Anh dẫn số liệu của TP Hà Nội cho biết tổng diện tích rừng và diện tích chưa thành rừng của Hà Nội năm 2022 chỉ có trên 27.000ha, trong đó diện tích có rừng là 18.577 ha, với hơn hơn 7.500ha rừng tự nhiên và gần 11.000ha rừng trồng, diện tích chưa thành rừng của Hà Nội là 8.500 ha.

Với thực trạng như vậy, tỉ lệ che phủ rừng của Hà Nội chỉ đạt 5,59%, thuộc nhóm những tỉnh, thành có tỉ lệ che phủ rừng thấp trong cả nước, thấp hơn nhiều so với tỉ lệ che phủ bình quân của vùng Đồng bằng sông Hồng là 21,26%

Theo đại biểu Nguyễn Hải Anh, Hà Nội phải đặt trọng tâm vào việc giữ gìn và phát triển hơn nữa diện tích đất trồng rừng và coi việc nâng tỉ lệ che phủ rừng của Hà Nội là vấn đề sống còn, cốt lõi. Đề nghị hạn chế tối đa các dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất rừng sản xuất, đồng thời có giải pháp tăng thêm diện tích trồng cây xanh trong khu vực đô thị trung tâm thành phố.

Trong trường hợp đặc biệt, cần thiết phải chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sản xuất, đề nghị cần quy định chặt chẽ hơn, bổ sung cơ chế lấy ý kiến nhân dân và đề nghị quy định lại theo hướng quy định diện tích cận trên, diện tích tối đa và cần tính toán kỹ diện tích tối đa để bảo đảm sự phát triển bền vững chứ không quy định diện tích cận dưới và không khống chế diện tích tối đa như trong dự thảo luật.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội) cho biết dự thảo luật có quy định về việc để chúng ta khai thác các tiềm năng ở ven sông, trong này có ghi cho phép xây dựng các tuyến đê mới dọc theo hành lang thoát lũ và được xây dựng các công trình ngoài bãi sông nhưng phải tuân thủ theo Luật Đê điều.

Theo đại biểu, nếu chúng ta ghi được phép xây dựng nhưng lại tuân thủ theo Luật Đê điều sẽ diễn ra tình trạng giống như thời gian vừa qua vì hành lang thoát lũ bao gồm phần toàn bộ không gian ngoài đê, trong đó gồm phần để dòng chảy cho đến mùa lũ và phần thứ hai là phần không phải chảy mà chỉ chứa nước, người ta gọi là chậm lũ.

"Nếu chúng ta quy định như thế sẽ không còn phần không gian nào được phép khai thác, nên chúng tôi đề nghị chúng ta phải điều chỉnh lại là chỉ có xây dựng, quản lý ở trên phần hành lang dòng chảy vào mùa lũ chứ không phải toàn bộ hành lang thoát lũ giống như Luật Đê điều quy định chung cho tất cả mọi địa phương", đại biểu Hoàng Văn Cường nêu ý kiến.

Phi Long/VOV.VN