Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách diễn ra 26 - 28/3 sẽ thảo luận về nhiều dự án luật quan trọng trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 7. 

Báo cáo về một số vấn đề lớn của dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội cho biết, sau Kỳ họp thứ 6, Chính phủ đã chỉ đạo, Bộ Công an, Bộ Y tế nghiêm túc thực hiện các yêu cầu, tổ chức nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, tổ chức điều tra xã hội học, khoa học về “Tác hại của rượu, bia đối với người tham gia giao thông đường bộ (GTĐB)”.

Từng bước hình thành văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe”

Theo cơ quan thẩm tra dự án luật, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội nhất trí với dự thảo luật là cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ (GTĐB) mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Quy định trên không phải là nội dung mới, mà được kế thừa của quy định của Luật GTĐB năm 2008 và thống nhất với quy định tại khoản 6 Điều 5 của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 và quy định cụ thể cho lĩnh vực GTĐB.

Báo cáo cũng nhấn mạnh, sau khi sử dụng rượu, bia mà điều khiển phương tiện giao thông thì mức độ nguy hiểm đặc biệt lớn, nguy cơ cao gây tai nạn giao thông làm thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản của chính người điều khiển, người tham gia giao thông, ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình và toàn xã hội.

“Cấm hành vi trên với mục đích phòng ngừa, làm giảm những rủi ro, thiệt hại tiềm tàng do việc sử dụng rượu, bia mà điều khiển phương tiện giao thông gây ra” - Thường trực Ủy ban Quốc phòng - Anh ninh phân tích.

Cơ quan thẩm tra dự án luật cũng cho rằng, quy định trên đã được thực tiễn kiểm nghiệm phát huy kết quả tốt. Tại hội thảo khoa học về “Tác hại của rượu, bia đối với người tham gia giao thông đường bộ”, các nhà khoa học đã nghiên cứu, khẳng định rượu, bia ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tâm thần và hành vi của con người, đặc biệt là ảnh hưởng đến hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB.

Quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn đối với người điều khiển phương tiện giao thông là kết quả xây dựng Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia được Quốc hội khóa XIV thảo luận kỹ lưỡng và quyết định. Quy định này đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện và đang từng bước hình thành văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe”.

Việc tiếp tục quy định cấm này là một trong những giải pháp căn cơ góp phần thay đổi văn hóa, thói quen uống rượu, bia, đặc biệt là uống rượu, bia rồi thì không được lái xe.

Ủy ban Quốc phòng - An ninh cũng đánh giá, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn bảo đảm tính khả thi hơn so với quy định cho phép nồng độ cồn ở ngưỡng nhất định.

Với quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn thì người dân không uống rượu, bia trước khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Còn nếu quy định có ngưỡng nhất định thì chính người dân khó xác định uống bao nhiêu, uống thế nào cho thấp hơn ngưỡng đó, cơ quan chức năng cũng khó khăn trong việc xử lý. Hơn nữa, khi có ngưỡng rất dễ xảy ra trường hợp bị ép uống và khi đã uống dễ bị kích thích, khó làm chủ bản thân và khó dừng lại.

Về nồng độ cồn nội sinh phát hiện qua hơi thở, đến thời điểm hiện nay chưa có căn cứ rõ ràng; thực tiễn phát hiện rất hiếm và một số trường hợp sau khi phát hiện đã kịp thời trao đổi với lực lượng chức năng, có thể kiểm tra lại qua xét nghiệm máu để không làm sai lệnh kết quả xử lý.

Quy định cấm nêu trên cũng phù hợp với quy định của một số nước trên thế giới. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới tại thời điểm năm 2016 có 36 quốc gia và vùng lãnh thổ cấm tuyệt đối nồng độ cồn đối với lái xe mới, 35 quốc gia cấm tuyệt đối nồng độ cồn đối với lái xe chuyên nghiệp và lái xe thương mại.

Về mặt hạn chế, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn như vậy tác động, ảnh hưởng nhất định đến một số hoạt động văn hóa, lễ hội truyền thống của một số địa phương và thói quen sử dụng rượu, bia của một bộ phận người dân Việt Nam.

Việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn sẽ làm giảm sức tiêu thụ đồ uống có cồn, từ đó làm ảnh hưởng nhất định các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, cung ứng, tiêu thụ rượu, bia, nguồn thu ngân sách của Nhà nước ta; ảnh hưởng nhất định đến lao động, thu nhập của những người làm việc tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh đồ uống có cồn.

Ngoài ra, một số đại biểu Quốc hội đề nghị đưa ra mức giới hạn thấp nhất về nồng độ cồn trong máu và hơi thở đối với người điều khiển phương tiện tham gia giao thông.

Đề nghị tiếp tục cấm lái xe có nồng độ cồn

Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh  nhất trí với đề xuất của Chính phủ là cấm tuyệt đối nồng độ cồn đối với người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

Tuy nhiên, theo ý kiến đề xuất của một số đại biểu Quốc hội, Thường trực UBQPAN đã thiết kế 2 phương án để báo cáo UBTVQH. Cụ thể là cấm tuyệt đối hoặc quy định mức nồng độ cồn như Luật GTĐB năm 2008.

Tại phiên họp thứ 31, UBTVQH đã cho ý kiến cụ thể đối với 2 phương án trên và nhất trí đề nghị lựa chọn phương án 1, tức cấm tuyệt đối lái xe khi có nồng độ cồn.

“Đề nghị các vị đại biểu Quốc hội thống nhất với phương án 1 để báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 7 là tiếp tục kế thừa quy định hiện hành về việc cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia GTĐB mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn để bảo vệ được nhiều tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người dân, bảo vệ nguồn lực cho xã hội, bảo vệ tuổi thọ của giống nòi.

Sau quá trình thực hiện, khi đã hình thành ý thức, văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe” sẽ tiến hành tổng kết quy định này để có đề xuất cho phù hợp” - cơ quan tiếp thu, chỉnh lý dự án luật đề xuất.

Ngọc Thành/VOV.VN