Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Mỹ đề ra một loạt các lĩnh vực mà hai bên có thể hợp tác cùng nhau, đặc biệt tập trung vào khoa học, công nghệ, đổi mới, tăng trưởng kinh tế. Đây là những vấn đề quan trọng mà cả Việt Nam và Mỹ đều sẽ giải quyết tốt hơn nếu hợp tác chặt chẽ với nhau. Đó là khẳng định của Đại sứ Mỹ tại ASEAN đưa ra trong cuộc trả lời với phóng viên Đài TNVN thường trú tại Indonesia về việc thúc đẩy quan hệ giữa Mỹ và ASEAN nói chung cũng như quan hệ giữa Việt Nam và ASEAN nói riêng:

PV: Xin Đại sứ đánh giá về vai trò của ASEAN trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ?

Đại sứ Mỹ tại ASEAN Youhannes Abraham: Tổng thống Mỹ Joe Biden từng nhấn mạnh rằng, ASEAN là trung tâm trong Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ. Mỹ cam kết mạnh mẽ với ASEAN và cũng cam kết vai trò trung tâm của ASEAN. Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nhằm thúc đẩy một ASEAN kiên cường, thịnh vượng và độc lập và điều đó rất quan trọng đối với Mỹ.

Trong những năm qua, chúng ta đã chứng kiến những cam kết rộng mở của Mỹ với ASEAN, bao gồm việc Tổng thống Biden tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN và tổ chức hội nghị cấp cao ASEAN tại Washington, DC vào năm ngoái, chuyến đi gần đây của Phó Tổng thống Harris tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN tại Jakarta. Thực tế Mỹ cũng thực sự dành nhiều thời gian, sức lực cũng như tìm cách hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các đối tác ASEAN. Hàng loạt quan chức Mỹ đã đến thăm và làm việc tại Đông Nam Á, thể hiện cam kết sâu sắc của Mỹ với ASEAN. Tôi xin nhấn mạnh cam kết đó nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của lưỡng đảng.

Trên thực tế, đã có hơn 80 thành viên Quốc hội Mỹ đã đến Đông Nam Á trong năm ngoái, bao gồm các thành viên từ cả hai đảng trong Quốc hội và cả hai viện trong Quốc hội Mỹ. Vì vậy, mối quan hệ Mỹ-ASEAN không chỉ là ưu tiên của chính quyền mà còn nhận được sự ủng hộ thực sự mạnh mẽ của lưỡng đảng trong Quốc hội.

PV: Xin Đại sứ cho biết những tiềm năng hợp tác giữa Mỹ và ASEAN nói chung và Việt Nam-Mỹ nói riêng trong thời gian tới, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế?

Đại sứ Mỹ tại ASEAN Youhannes Abraham: Chúng tôi tự hào vì Mỹ là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài số một trên khắp ASEAN. Có hơn 6.000 công ty Mỹ hoạt động trên khắp các quốc gia thành viên ASEAN, tạo ra nhiều hoạt động kinh tế, bao gồm hàng trăm nghìn việc làm. Với tư cách Phái đoàn Mỹ tại ASEAN, chúng tôi tập trung vào việc tìm cách tăng cường các mối quan hệ vốn đã bền chặt trên mọi mặt trận, bao gồm cả mặt trận kinh tế với ASEAN. Tôi lấy ví dụ về một số lĩnh vực mà Mỹ và ASEAN hợp tác.

Một trong những chương trình mà chúng tôi đã dành nhiều thời gian và công sức đầu tư có tên là Cơ chế một cửa ASEAN. Đó là một chương trình nhằm giảm bớt rào cản hải quan giữa các quốc gia thành viên ASEAN để tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các doanh nghiệp kinh doanh trên khắp ASEAN. Điều này tốt cho hội nhập kinh tế ASEAN, tốt cho tăng trưởng kinh tế trong khu vực và giúp các doanh nghiệp trên khắp ASEAN tiết kiệm hơn 4,4 tỷ USD kể từ khi bắt đầu chương trình. Một ví dụ khác đó là Mỹ tiếp tục hỗ trợ thiết lập Lưới điện ASEAN. Tất cả chúng ta đều biết rằng một thành phần quan trọng của tăng trưởng kinh tế toàn diện và bền vững là khả năng tiếp cận năng lượng sạch và đáng tin cậy. Vì vậy chúng tôi rất mong muốn tiếp tục công việc hỗ trợ Lưới điện ASEAN.

Liên quan đến Mỹ và Việt Nam, hai bên có mối quan hệ liên kết kinh tế mạnh mẽ. Mỹ là thị trường xuất khẩu số một của Việt Nam. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Mỹ. Xem xét hàng loạt thông báo và Tuyên bố chung về việc nâng cấp Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, tôi nghĩ những gì bạn thấy là một cam kết thực sự đối với tương lai hợp tác của cả hai bên trong đó có lĩnh vực kinh tế. Điều đó bao gồm tập trung thực sự vào khoa học, công nghệ, đổi mới, nền kinh tế kỹ thuật số, chất bán dẫn - tất cả những lĩnh vực mà chúng ta có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nếu chúng ta hợp tác chặt chẽ hơn với nhau, đồng thời tăng cường an ninh cho chuỗi cung ứng, thúc đẩy các lĩnh vực lợi ích khác.

PV: Mỹ và Việt Nam đã nâng cấp mối quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện. Xin ông đánh giá ý nghĩa của quyết định này đối với mối quan hệ song phương trong tình hình hiện nay?

Đại sứ Mỹ tại ASEAN Youhannes Abraham: Tôi xin nhấn mạnh quyết định nâng cấp mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ có ý nghĩa lớn. Điều này thể hiện mối quan hệ bền chặt, ngày càng phát triển và lâu dài giữa Mỹ và Việt Nam. Cả hai sẽ đều ở vị thế tốt hơn để đối phó với những cơ hội và thách thức trong tương lai nếu hợp tác chặt chẽ hơn nữa. Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Mỹ đề ra một loạt các lĩnh vực mà hai bên có thể hợp tác cùng nhau, đặc biệt tập trung vào khoa học, công nghệ, đổi mới, tăng trưởng kinh tế. Đây là những vấn đề quan trọng mà cả Việt Nam và Mỹ đều ở vị thế tốt hơn để giải quyết nếu chúng ta hợp tác chặt chẽ hơn nữa với nhau.

PV: Việc nâng cấp mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ có đóng góp gì cho nỗ lực chung thúc đẩy quan hệ giữa Mỹ và ASEAN, thưa ông?

Đại sứ Mỹ tại ASEAN Youhannes Abraham: Tổng thống Mỹ Joe Biden tái khẳng định cam kết đối với vai trò trung tâm của ASEAN. Việt Nam và Mỹ cũng cam kết hợp tác chặt chẽ hơn nữa với nhau ở các diễn đàn đa phương khác nhau bao gồm Hội nghị thượng đỉnh Đông Á, Diễn đàn an ninh khu vực ARF hay các cơ chế khác của ASEAN. Vì vậy, bằng cách tăng cường mối quan hệ Mỹ-Việt Nam, rõ ràng điều này sẽ giúp tăng thêm giá trị cho việc tăng cường mối quan hệ của Mỹ với ASEAN nói chung. Khi Mỹ tăng cường mối quan hệ với một trong số các quốc gia thành viên ASEAN, điều đó sẽ giúp nâng cao khả năng hợp tác của Mỹ với ASEAN. Điều này được thể hiện rất rõ trong tuyên bố của các nhà lãnh đạo về vai trò trung tâm của ASEAN và cam kết của Mỹ với ASEAN.

PV: Vâng xin cảm ơn Đại sứ! 

Phạm Hà/VOV-Jakarta