Vì vậy, ngoài vấn đề vaccine, vấn đề an sinh xã hội cũng rất quan trọng, cần giám sát gói hỗ trợ 62.000 tỷ và 26.000 tỷ đồng của năm nay.

Sáng 21/7, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường trình bày tờ trình về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2022.

Theo đó, dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội năm 2022 trình Quốc hội xem xét 4 chuyên đề, chọn 2 chuyên đề để giám sát tối cao, 2 chuyên đề còn lại giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức giám sát.

Cụ thể: Chuyên đề 1 tập trung việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021;Chuyên đề 2 việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch được ban hành; Chuyên đề 3 việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 01/7/2016 đến ngày 01/7/2021; Chuyên đề 4 việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021.

Là đại biểu đầu tiên thảo luận tại hội trường, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TPHCM), cho rằng, trong bối cảnh dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp, sẽ gây khó khăn cho công tác giám sát thời gian tới, đại biểu đề nghị có kịch bản cho việc giãn cách, đi lại; Nên bố trí nhân sự tham gia đoàn, lãnh đạo đoàn giám sát theo hướng danh sách mở, tức khi khu vực nào có dịch thì phân công đại diện đoàn giám sát ở khu vực đó thực hiện.

Về tài liệu giám sát, đại biểu Ngân cho rằng, thời gian qua, báo cáo các đơn vị gửi về phục vụ công tác giám sát chưa đảm bảo về chất lượng. Nếu khâu tiền giám sát có đầy đủ số liệu, được gửi sớm cho thành viên của đoàn giám sát; cộng với sự thẩm định, tư vấn của chuyên gia ở chuyên môn lĩnh vực, sẽ giúp đoàn có đủ cơ sở thực tiễn, khoa học, như vậy giám sát mới hiệu quả.

Về hậu giám sát, đại biểu Ngân cho rằng, giám sát xong báo cáo hậu giám sát rất ít, không biết sau giám sát địa phương, đơn vị thực hiện thế nào. Đại biểu cũng kiến nghị cần sớm xây dựng cơ chế, quy trình cho đại biểu, tổ đại biểu muốn thực hiện quyền giám sát của mình.

Đồng tình với 4 chuyên đề Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đưa ra, đại biểu Ngân cho rằng, 2 chuyên đề đầu về tiết kiệm chống lãnh phí, quy hoạch rất cần thiết có thể đưa vào giám sát tối cao. 2 nội dung sau có thể giám sát chuyên đề.

Tuy nhiên đại biểu Ngân nhấn mạnh "dịch bệnh bùng phát từ 2020, hiện vẫn khốc liệt, có thể và sẽ tiếp tục tái đi tái lại đến 2022. Vì vậy, ngoài vấn đề vaccine, vấn đề an sinh xã hội cũng rất quan trọng, vì vậy cần giám sát gói hỗ trợ 62.000 tỷ và 26.000 tỷ đồng của năm nay".

Đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) đề nghị cân nhắc 2 chuyên đề: thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 – 2021 và việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021.

Theo đại biểu Lê Thanh Vân, hai chuyên đề này, cơ sở pháp lý chưa vững chắc, cần tổng kết đánh giá trước khi trình giám sát để kín kẽ hơn. Thay vào đó, nên tập trung vào chuyên đề nhân dân bức xúc, đó là thực hiện chính sách pháp luật trong bổ nhiệm, điều động, luân chuyển cán bộ.

Dẫn câu chuyện vị phó chủ tịch phường ở Khánh Hoà nhận thức ấu trĩ về công tác chống dịch, là cán bộ được luân chuyển từ phòng chuyên môn xuống phường, khiến dư luận băn khoăn, cán bộ như vậy ở phường thì ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước? Hay việc Hội đồng Bầu cử phải loại ra một đại biểu vì vi phạm nhiều năm trước. Điều đó cho thấy triển khai tổ chức nhân sự về văn bản có lúc thiếu nhất quán, chọn không đúng người.

“Giám sát hiệu quả thì tạo động lực mạnh mẽ xốc lại đội hình, nâng cao chất lượng bộ máy thực hiện chiến lược 5 năm”, đại biểu Vân nêu rõ.

Một chuyên đề nữa cần đưa vào giám sát tối cao theo đại biểu Vân là việc sử dụng tài sản công, khi thời gian qua vi phạm rất nhiều nhưng ít kiểm tra, giám sát.

“Tài sản công ở đơn vị, ngành được chuyển hoá từ công sang tư bằng nhiều thủ đoạn, qua đấu giá trá hình, chuyển đổi mục đích sử dụng. Nhưng chưa có đợt giám sát tối cao của Quốc hội để chỉnh đốn lại pháp luật và công tác quản lý sử dụng tài sản”.

Nêu câu chuyện như vậy, đại biểu Lê Thanh Vân khẳng định, nếu làm được thể chế nhà nước, thể chế kinh tế sẽ tạo xung lực mới cho hoạt động Chính phủ hiệu quả hơn, đáp ứng nguyện vọng nhân dân.

Đánh giá cao hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội là rất cần thiết, tuy nhiên theo đại biểu Vũ Trọng Kim (đoàn Nam Định), các nội dung giám sát đều tuân theo pháp luật, giám sát thực hiện theo quyết định của Quốc hội nên cần phải “liệu cơm gắp mắm”.

Đại biểu nhấn mạnh, vấn đề tồn tại chưa quan tâm từ trước đến này là “hậu giám sát”. Đề nghị lần này hãy quan tâm khi lập chương trình, việc hậu giám sát giao cơ quan đơn vị nào, cá nhân nào thực hiện theo dõi báo cáo Quốc hội. Các địa phương, đối tượng được giám sát có kết quả gì, thực hiện ra làm sao, không như “lưỡi dao chặt xuống nước” không ăn thua gì cả. Tổ chức giám sát công phu nhưng kết quả thực hiện kiến nghị thế nào thì phải hết sức lưu ý, kể cả kiến nghị với các ngành và Chính phủ, phải báo cáo kết quả đã thực hiện thế nào, hay trả lời kiến nghị không phù hợp cũng phải nói cho rõ. Chính phủ, các ngành phải có hành động cụ thể khi thực hiện hậu giám sát.

Đại biểu Lê Thanh Hoàn (Đoàn Thanh Hóa) tán thành tờ trình về giám sát, về giám sát chuyên đề. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, chuyên đề thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021có quá nhiều vấn đề được đưa ra, chỉ riêng vấn đề về đất đai đã là quá rộng. Đại biểu đề nghị cần cụ thể hơn ở quy mô, phạm vi mỗi chuyên đề, tránh dàn trải.

Cho rằng, việc xây dựng Chương trình giám sát của Quốc hội đang “ăn đong” hàng năm, đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) phân tích, việc xây dựng Chương trình giám sát của Quốc hội được xây dựng theo chuyên đề hàng năm. Với cách làm như vậy, Quốc hội sẽ chọn được những vấn đề cấp thiết, bức xúc mà thực tiễn đặt ra để giám sát. Tuy nhiên, cách làm này chỉ giải quyết những vấn đề ngắn hạn.

Đại biểu đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cần chủ trì xây dựng Đề án đổi mới hoạt động giám sát của Quốc hội và thực hiện ngay ở năm đầu nhiệm kỳ. “Đề án cần định hướng, xác định nội dung tổng quan cho cả nhiệm kỳ khóa XV. Trên cơ sở đó, hàng năm, Quốc hội sẽ xem xét, lựa chọn, quyết định những nội dung chuyên đề giám sát cụ thể, có lộ trình, đảm bảo tầm nhìn toàn diện và căn bản hơn. Trong tình hình phát sinh đột xuất thì Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo với Quốc hội để điều chỉnh bổ sung nội dung giám sát phù hợp hơn”, đại biểu Hoàng Đức Thắng kiến nghị./.

Nhóm PV/VOV.VN